Galdandi stýrisskipan í Føroyum - Løgtingið
Galdandi stýrisskipan í Føroyum - Løgtingið
Galdandi stýrisskipan í Føroyum - Løgtingið
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Áv<strong>í</strong>sir løgfrøðingar meta tó, at sl<strong>í</strong>k § 9 yvirtøka av dómsvaldinum ikki<br />
ber til. Teir føra fram, at lóggávuvald løgtingsins byggir á heimastýrislógarinnar<br />
§ 4, og at bert løgtingslógir, sum gjørdar verða við heimild <strong>í</strong><br />
heima<strong>stýrisskipan</strong>ini, kunnu metast at at vera lógir <strong>í</strong> grundlógarinnar<br />
týdningi. Løgtingslógir, sum ásettar verða við heimild <strong>í</strong> r<strong>í</strong>kislóg, eru ikki<br />
lógir <strong>í</strong> grundlógarinnar merking, og teir v<strong>í</strong>sa t<strong>í</strong> á, at § 60 og § 61 <strong>í</strong><br />
grundlógini forða fyri eini § 9 yvirtøku av dómsvaldinum.<br />
Málsræði <strong>í</strong> sermálum<br />
Hvørji mál eru yvirtikin<br />
Øll onnur mál enn tey, sum greitt er frá á blaðs<strong>í</strong>ðu 71 ff, eru nú yvirtikin<br />
sum sermál eftir heima<strong>stýrisskipan</strong>ini. 62<br />
Hvørjar avmarkingar setur heimastýrislógin fyri lóggávu og<br />
fyrisiting heimastýrisins <strong>í</strong> sermálum<br />
Av heimastýrislógini § 1, 2. pkt., skilst, at heimastýrislógin setur sum<br />
krav, at <strong>í</strong> <strong>Føroyum</strong> skal vera eitt løgting, og at hetta skal vera fólkavalt.<br />
Eitt landsstýri (landastýrið kalla teir tað tey fyrstu árini) skal eisini vera,<br />
og løgtingið skuldi av fyrstan t<strong>í</strong>ð taka stig til, at hetta var stovnsett.<br />
Løgtingslógir skulu sbr. heimastýrislógarinnar § 4, stk. 2, samtykkjast<br />
av løgtinginum og staðfestast av formanni landsstýrisins (seinni nevndur<br />
løgmaður).<br />
Føroyska heimaræðið er avmarkað av teimum til einahvørja t<strong>í</strong>ð<br />
verandi sáttmálaligu og øðrum millumtjóða rættindum og skyldum sbr.<br />
§ 5, stk. 1, og eingin løgtingslóg má sostatt ganga <strong>í</strong>móti einum millumtjóða<br />
sáttmála, sum bindandi er fyri Føroyar.<br />
Avleiðingin av, at gingið verður <strong>í</strong>móti galdandi millumtjóða sáttmála,<br />
er, at viðkomandi løgtingslóg er ógildug, við tað at farið er út um ta<br />
heimild, sum heimastýrislógin gevur at lóggeva, tá § 5 beinleiðis sigur,<br />
at lóggávurætturin er avmarkaður orsakað av teimum til einahvørja t<strong>í</strong>ð<br />
verandi sáttmálaligu og øðrum millumtjóða rættindum og skyldum.<br />
Soleiðis førir greinin m.a. við sær, at øll grundleggjandi mannarættindi,<br />
sum eru ásett <strong>í</strong> millumtjóða sáttmálanum frá 4. november<br />
1950 at verja mannarættindi og grundleggjandi frælsisrættindi við seinni<br />
62 . Eitt neyvt yvirlit, nær yvirtøkurnar eru framdar, stendur <strong>í</strong> Zakarias Wang,<br />
Stjórnmálafrøði, Hoyv<strong>í</strong>k 1988, bls. 229 og <strong>í</strong> Rigsombudsmanden på Færøerne,<br />
Beretning 1993, bls. 5 ff.<br />
79
Change language