Galdandi stýrisskipan í Føroyum - Løgtingið

More documents

Recommendations

Info

Um kanningarleiðarin tilmælir skipan av stjórn, tilnevnir kongur tá kanningarleiðaran, ella tann hann tilmælir, til forsætismálaráðharra, og hesin kontrasignerar tá sjálvur avgerðina, sbr. grundlógarinnar § 14. Samstundis verður gamli forsætismálaráðharrin við somu undirskriftum loystur úr starvi. Eftir tilmæli frá forsætismálaráðharranum tilnevnir kongur teir ráðharrar, sum forsætismálaráðharrin tilmælir, og sum forsætismálaráðharrin metir vera politiskt klókt, og sum hann hevur samráðst seg til hjá hinum flokkunum fyri at fáa teirra stuðul ella í øllum førum ikki meirilutan ímóti sær á fólkatingi. Forsætismálaráðharrin tilmælir kongi og kontrasignerar avgerð kongs at loysa ráðharra úr starvi. Kongur fær ikki sjálvstøðugt sett stjórnina frá við tað, at slík avgerð krevur kontrasignatur frá ráðharra, sbr. grundlógarinnar §14. Tí má gamli forsætismálaráðharrin medundirskriva uppsøgn sína, ella má nýggjur forsætismálaráðharri setast eftir frammanfyri umrøddu mannagongd, og sum kontrasignerar sína egnu setan og uppsøgn hins farandi forsætismálaráðharrans. Størv og heimildir Teir ymsu ráðharrarnir kunnu leggja uppskot til lógir fyri fólkatingið 19 . Teir kunnu útskriva rættarreglur (bekendtgørelser), tá ið teir hava heimild til tess í lóggávuni. Teir taka hvør sær avgerð í teim fyrisitingarmálum, sum teimum sbr. býti kongs (við kontrasignaturi frá forsætismálaráðharranum) av heimildum stjórnarinnar sbr. lóggávuni er litið upp í hendur, men kunnu ikki taka avgerðir mótvegis borgarunum, uttan at hetta hevur heimild í lóggávuni. 20 Mótvegis teim stovnum og embætismonnum, sum settir eru undir ráðharrastovuni, kunnu teir geva tænastuboð uttan lógaheimild, hvussu starv teirra skal verða útint innan karmar lógarinnar. 21 Kongur, við kontrasignaturi av uttanríkisráðharranum, virkar í millumtjóða viðurskiftum sbr. grundlógarrinnar § 19, stk. 1. Í veruleikanum liggur henda heimild tó hjá uttanríkismálaráðharranum við tað, at kongur uttan undantak altíð tekur undir við tilmæli uttanríkisráð- 52 19 . Formliga er tað kongur við kontrasignaturi frá ráðharra, sbr. grundlógarinnar § 21. 20 . Hetta er hin sonevnda løglydnisgrundreglan (legalitetsprincippet). Sí um hesa t.d. Ole Krarup og Jørgen Mathiassen „Elementær Forvaltningsret“ Juristisforbundets forlag (3.udg), København 1976, bls 52 ff. 21 . Nærri útgreinað um slíkar tænastufyriskipanir er í tí á notu 20 nevndu heimild bls. 25 ff..
harrans. Uttan samtykki fólkatingsins kann hann tó ikki gera nakað, sum førir við sær, at ríkið verður økt ella minskað, ella gera nakað, sum krevur fólkatingsins meðvirkan fyri at verða útint. Sama er, um millumlanda sáttmáli, sum gjørdur er við fólkatingsins samtykki, skal avtakast. Einstøku ráðharrarnir kontrasignera avgerð kongs um at staðfesta endaliga samtykt lógaruppskot sbr. grundlógarinnar § 22, og kunnu sostatt steðga tílíkari lóg vegna tess, at kongur fær ikki skrivað undir einsamallur sbr. § 14 í grundlógini. Ábyrgd Ábyrgdin hjá ráðharrunum verður vanliga býtt sundur í politiska og rættarliga ábyrgd. Politiska ábyrgdin merkir, at ráðharri kann verða frásettur sbr. grundlógarinnar § 15, stk. 1, um hann ikki ber seg at, sum meiriluti á fólkatingi ynskir. Eftir § 15, stk. 1, kann fólkatingið samtykkja, at ráðharri skal fara frá. Fær forsætismálaráðharri misálitisváttan frá fólkatinginum, biðir hann kong um, at allir ráðharrarnir verða loystir úr starvi. Ráðharri, sum hevur fingið misálit fólkatingsins, heldur fram, til nýggjur ráðharri er tilnevndur, men kann sbr. § 15, stk. 2, síðsta pkt., bert gera tað, sum ikki tolir at setast út. Eitt serligt slag av misálitisváttan eru teir sokallaðu „kabinettspurningarnir“, t.e. at stjórnin frammanundan, at hon hevur lagt uppskot fyri fólkatingið, sigur, at um uppskotið fellur, so verður hetta roknað sum ein „kabinettspurningur“, t.e. at stjórnin so leggur frá sær av sínum eintingum. Formliga er ikki talan um misálitisváttan við tað, at stjórnin tá sjálv ger av, hvørji uppskot eru „kabinettspurningar“, og hon kann verða sitandi, sjálvt um tingið er ímóti einum uppskoti, hon hevur lagt fram. § 15, stk. 1, er bert galdandi, tá ið fólkatingið beinleiðis samtykkir misálit sítt á stjórnina. Rættarliga ábyrgdin merkir, at ráðharri kann setast til svars fyri einum rætti, um so er, at hann brýtur lóggávu Danmarkar í sínari ráðharraembætisførslu. Hildið hevur verið, at slík mál eru á markinum millum løgfrøði og politikk, og tí eru settar serligar reglur fyri viðgerð av slíkum málum. Ákæra í slíkum málum verður reist, um kongur við kontrasignaturi frá forsætismálaráðharranum ger hetta av, ella um fólkatingið samtykkir ríkisrættarákæru ímóti ráðharra sbr. grundlógarinnar § 60. Serligur dómstólur dømir slík mál – ríkisrætturin. Í ríkisrættinum sita 15 hægstarættardómarar og 15 dómarar, sum valdir verða av fólkatinginum fyri 6 ár, sbr. grundlógarinnar § 59, stk. 1. Greiniligari reglur um virki ríkisrættarinnar eru ásettar í lovbekendtgørelse nr. 641 53
Page 1 and 2: KAP. 4. Galdandi stýrisskipan í F
Page 3 and 4: Føroyum. Somuleiðis hevur fólkaa
Page 5: Av tí at kongur er ábyrgdarleysur
Page 9 and 10: samband við, at nýtt fólkatingsv
Page 11 and 12: limunum er á fundi og luttekur í
Page 13 and 14: 6. Frælsisrættindi og aðrar fyri
Page 15 and 16: áðrenn teir fáa gildi fyri Føro
Page 17 and 18: er tó praksis við at broytast nak
Page 19 and 20: II Vald í Føroyum A. 1940 bráðf
Page 21 and 22: B. Heimastýrisskipanin 1. Av hvør
Page 23 and 24: at heimastýrisskipanin er ein ví
Page 25 and 26: 13.05.1948 samtykti løgtingið at
Page 27 and 28: sáttmála um fiskiskap síðan mi
Page 29 and 30: muligheder for at overtage sagsomr
Page 31 and 32: administration. Angaaende saadanne
Page 33 and 34: Ávísir løgfrøðingar meta tó,
Page 35 and 36: Eftir hvørji skipan Forsøgan hjá
Page 37 and 38: Heimastýrislógin § 1, 2. pkt., f
Page 39 and 40: dagur sunnudagur, tá dagin eftir s
Page 41 and 42: § 12, stk. 1, 2. pkt. 3 viðgerði
Page 43 and 44: fær trið valda mannin. Soleiðis
Page 45 and 46: - Sbr. løgtingslóg nr. 78 frá 21
Page 47 and 48: umboðsvaldslógini, at áseta frá
Page 49 and 50: Sum umrøtt á bls. 59 ff ummælir
Page 51 and 52: var sagt um, hvør hevði heimildin
Page 53 and 54: tingi, og t.v.s. til øvugdømis, a
Page 55 and 56: § 11. For medlemmer af det kongeli
Page 57 and 58:
§ 26. Kongen har ret til at lade s
Page 59 and 60:
gæring herom med angivelse af dags
Page 61 and 62:
Stk. 3. Statsregnskabet med revisor
Page 63 and 64:
ges, som strider mod sædeligheden
Page 65 and 66:
ind, efter at mængden tre gange i
Page 67 and 68:
verða flutt til heimastýrið. Á
Page 69 and 70:
§ 8. Um føroyska heimastýrið sk
Page 71 and 72:
andi í Føroyum, og sum ikki strí
Page 73 and 74:
Tvungin vanlukkutrygging. Arbeiðar
Page 75 and 76:
Bókførsla. Kreditfeløg o.l., try
Page 77 and 78:
landsstýrisins verður nærri áse
Page 79 and 80:
§ 14. Løgtingið avger gildi av v
Page 81 and 82:
leggja fyri Løgtingið til viðger
Page 83 and 84:
ið samsvarandi ríkislóg nr. 137,
Page 85:
inum. Landsstýrið ásetir við re
show all

Galdandi stýrisskipan í Føroyum - Løgtingið

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?