Ottar Ødegård: Sjukdommar og helsestell i ... - Romsdal Sogelag

Det er mangt ein hugsar
– Er det noko du hugsar spesielt frå din jordmorpraksis?
– Ei hending frå Bjørnsundstida hugsar eg ekstra godt. Det var forresten
den andre forretninga eg var ute i (Eldre jordmødre talar gjerne
om «forretningar» når dei var ute og hadde fødslar). Det gjekk fint med
den første. Eg hugsar det så godt. Ho hadde to jenter før, og no vart det
gut. Og då sa mannen: «Ta va nokko te jordmor det, som kom mæ gut åt
oss». Men så var det den andre forretninga. Var berre 3 dagar mellom.
Eg vart henta ut på Hammarøya ei natt. Og der var det placenta previa
(forliggande morkake). Det er ei alvorleg sak å koma borti for ei
distriktsjordmor. Og her var det ikkje berre å sende bod på lege. Hadde
nok ynskt at ho kunne leggast i bil og køyrast til sjukehuset. Men vi var
på Bjørnsund! Vi måtte ta pasienten ombord i ei skøyte. Båten heitte
«Ruth», hugsar eg. Og så inn Julsundet til Molde. Det tok 3 1/2 time.
Det var ikkje artig! Pasienten blødde stygt. Heldigvis gjekk det bra.
– Med mora?
– Med både mor og barn! Det var ei natt som har brent seg inn i minnet.
Eg må seia om att det eg har sagt så mang ein gong: Hadde eg ikkje
hatt ein allmektig Gud å gå til så hadde eg ikkje våga å vera jordmor!
Det var ofte i mitt arbeid at eg måtte be om Guds hjelp. Og hjelp fekk eg
også, det er eg viss om.
– I våre dagar stiller folk svært store krav til helsevesenet, men er
mindre innstilt på eigeninnsats, både når det gjeld seg sjølv og andre.
Dette var sikkert annleis før. Har du ei oppleving på det området?
– Ja, det har eg. Det var her på Aukra. Ein vinter det var så mykje
snø. Vegane var ikkje brøytt, og vi kom ikkje fram med bil. Måtte ty til
hest og slede, så det gjekk seint. Og når eg kom fram dit eg skulle, var
barnet født. Og der i huset sat det ei kone på 84 år med ein liten fin
plugg i armane sine. Då hadde ho ordna opp og navla av, og alle dei andre
som skulle passa på denne fødekona til jordmora kom, hadde reist
sin veg. Og alt var bra med både mor og barn. Det tykte eg var imponerande
av ei 84 år gamal kvinne. Roleg og trygg sat ho der.
Sigrid Rasmussen har gjeve oss gløtt inn i eit spanande og rikt liv.
Ho har mykje å fortelja, men vi får gje oss med dette her. Det var ein tøff
jobb å vera distriktsjordmor i gamle dagar. Ho var åleine og hadde kon-
146 Romsdal sogelag, årsskrift 1988