Ottar Ødegård: Sjukdommar og helsestell i ... - Romsdal Sogelag

1902: Døde av lungetuberkuløse for heile amtet: 18,6 prosent. I byane
22,0 prosent, på bygdene 17,8. Vi har for dette året også tala for
gamle Fræna kommune. Tuberkulosepasientar frå før: 2 menn
og 6 kvinner. Nye tilfelle gjennom året: 6 menn og 4 kvinner.
Døde av tuberkulose i Fræna i 1902: 3 menn og 5 kvinner.
1903: Døde av lungetuberkulose i prosent av alle dødsfall i heile
amtet: 15,5 %. I byane 8,4 %, på bygdene 18,4 %. Altså høgare
prosent i bygdene enn i byane dette året. Tala er tydeleg lågare
enn før.
1904: Vi har dødsstatistikken for heile amtet også dette året. Tuberkulosedød
i prosent av alle døde: 16,8 %. I byane 20,5 %, på
landet 16,1%. Vi har også tala for plevritt, og mange av desse
var nok tuberkuløse. 522 plevritt-tilfelle og 8 av desse døydde.
Vi får også vita: «Uagtet tuberkuløse og skrofuløse Ben- og
Leddlidelser siges ikke at være sjeldne i østre Søndmøre Distrikt
synes Tuberkulosen at være i afgjort Tilbagegang». Men
Parelius er ikkje samd i dette når det gjeld hans eige distrikt: «I
ytre Romsdal Distrikt synes Tuberkulosen ikke at være i
Aftagende».
1905: Tuberkulosetala for Ytre Romsdal distrikt:
149 tilfelle av lungetuberkulose, 37 døde
11 » » bein- og leddtuberkulose, ingen døde
4 » » kjerteltuberkulose, ingen døde
2 » » hudtuberkulose, 1 død
Tilsaman 166 tilfelle med 38 døde.
I heile amtet ser lista over dei viktigaste dødsårsakene slik ut:
«Alderdomsvaghet 389
Lungetuberkulose 260
Kreft 124
Krupøs Lungebetændelse 88
Tub. utenfor Lungerne 84
Hjerneslag 78»
Vi merkar oss dei høge tala for tuberkulosen, og samstundes dei
låge tala for kreft. Og at hjarte-/karsjukdomar, som i dag er
viktigaste dødsårsak, ikkje har kome opp blant dei 6 hovuddøds-
48 Gammalt frå Fræna 1990