Ottar Ødegård: Sjukdommar og helsestell i ... - Romsdal Sogelag

utan å ha noko hjelperåder å ty til. At styremaktene bøygde seg for kravet
går fram av ei melding 5. november 1918: «Regjeringen har gaat
med paa Bylægernes Forslag om Utlevering av 1/2 Flaske Kognak som
forebyggende Middel mot Spanskesyken.» Og det er tydeleg at mange
gjorde seg bruk av den halve flaska. RB 5. december 1918: «I Molde er
utstedt 866 Anvisninger for Kjøb av den halve Flaske Sykebrændevin.»
Og 2 dager etter melding frå nabobyen i sør: «I Aalesund 3312 Flasker.
Fyll blir meldt.»
Det var nok mange som hadde sine eigne meiningar om denne skræmande
sjuka, og merkelege råder kom ofte fram. Ein engelsk lækjar
meinte til dømes at spanskesjuka kom fordi folk hadde fått for lite sukker
i seg. Men også meir forstandige råd om hygiene finn vi: «Man bør
undgaa at staa bøiet over de Syke og indaande formeget av varme
Dunster fra de Syke og Sengeklærne.» Det kom også ein kampanje mot
spytting på golv, noko som ikkje var uvanleg på denne tida.
Vi fylgjer vidare utviklinga av spanska slik RB fortel om det, og går
attende til september i katastrofeåret.
17. sept. 1918: «Spanskesyken i Molde og Landdistrikterne er paa Retur
hvad Antallet angaar, men der ligger mange temmelig sterkt
angrepet og inat var der hele 4 sørgelie Dødsfald, to i Byen og to paa
Sykehuset – 3 unge Mænd og 1 yngre Kvinde».
Det er tydeleg at spanska herja seg ferdig før i Molde enn i vårt område.
I Bud lækjardistrikt var det først i midten av september ho retteleg byrja.
Vi har alt lese om vanskar med å få lækjarhjelp til alle som trong det
i denne perioden. 19, september 1918 kjem det forslag om hjelp frå sentralt
hald: «Statens Epidemilæge burde formentlig ha indfundet sig her i
andledning Spanskesyken. Her er vistnok forholdsvis flere Dødsfald
end noget andet Sted og Smitten brer sig jo ogsaa utover Bygderne.
Stedets egne Læger er overanstrengt og deres Hjelp kreves i en
Utstrækning som vistnok aldrig før, de arbeider saatsi Nat og Dag.
Nærmere Studium av Sykdommen blir der under disse Omstændigheter
ikke Tid til, og Statens Epidemilæge skulde vel være nærmest til at ta
sig av forebyggende Foranstaltninger, hvis saadanne er mulig. Det er en
frygtelig Tid for mange Familier i Byen og utover Bygderne.»
24. september får vi vita at Ona får ekstra lækjarhjelp fordi mange
82 Gammalt frå Fræna 1983