BEITETELLINGEN 1935

85
På Byrået sitt spursmhl om beitebruket i Ovre Telemark gir jordbruksskulestyrar
Ragnvald Gr a vir fylgjande svar:
Dei seinste 10-20 åri hev det vore framgang i beitenyttingi her i Ovre
Telemark. Det er serleg lagt arbeid på å rydja heimehamnar og h stella til
kulturbeiter; og på mange støylar er det bygd fjos for kyrne. Dette seinste,
fjos ph støylane, er ph mange måtar ei stor fyremun; men det kan ogso nyttas
slik at det ikkje er av det gode. Ofte fører det til at buskapen vert halden for lenge
ph den støylen der fjoset er, so det vert lite skifte av beite, og støylar som ligg
ph' beitet elles vert nedlagde og unytta. Det gamle her i bygdene var at dei
flutte millom støylane, so dei til eikvar tid fekk nytt og godt beite. Elles vert
det ofte gjort den feil at kyrne star for lenge inne i fjøset og fær for stutt beitetid.
Mange er merksame på desse ulempone, og nyttar fjøset vår og haust og i uverstider;
men midtsumars flyt dei buskapen til andre støylar der det er friskt unytta
beitegras. Her feer då dyra høve til å beita utetter kvelden og tidleg um morgonen.
Utnyttingi av dei lengst burtliggjande fjellbeita og dei sokalla Klriftelegon
hev gått sterkt attende den seinste mannsalder — og er framleis klein. Etter den
gamle driftetrafikken og uppkaup av fe um vårane hev vorte mindre, vart det
ikkje bruk for desse gamle aysidesliggjande driftebeita t. d. dei som ligg i Ovre
Telemark i byte med vestlandsfylka og Agder.
Dei naturlege beita er gode nok for småfeet og for storfe i lag produksj on
(»avlåtor» o. 1.); men for storfe som vert sterkt fôra um vinteren eller er i hog
produksjon når dei går på beite, vert det ofte for lite til å stetta næringstrongen.
Desse dyra tek difor av i hold, fell i avdrott og vokster soframt dei ikkje fær
tilskotsfór. Dei dyra som beiter i nærleiken av gardane på naturlege beiter er
det no på mange plassar vanleg å gje tilskot av kraftfôr eller anna, for å halda
produksjonen uppe og dyra i hold.
Dei fleste bygder i Ovre Telemark hev meir naturlege beiter enn dei kan
nytta med dyra dei kan føda. Mange tek dif or på seg hamningsfe frå dei ytre
bygdene — eller dei leiger burt fjellbeiter; men endå ligg store vidder unytta.
Berre enkelte støylsbeiter og so kulturbeiter som me hev fått no dei seinare
åri er fullnøgjande for høgtmjolkande kyr.
Sameige i beitestrekningar er ikkje Alment.
Ja. Telemark Landbruksselskap hev sett seg i brodden for å få til sambeiter
for sau, uksar og hest på serskilde fjellbeiter. Privatmenn, beitelag, jordbrukslag
og andre hev ogso freista med dette og enno er her slike sambeiter i dei bygdene
det her gjeld.
Skaden på skogen av beitingi er — etter mitt skyn — ikkje «fremtredende.
Rydjing av heimhamnehagar og kulturbeiter er ting som minkar skaden.
Betre vegar til fjellbeita er truleg det viktugaste for å få desse beita betre utnytta.
Vidare kan nemnas : skaffa billig gjødsel til overgjødsling av alle kulturbeiter.
Statsstudnad til beitedyrking som til anna nydyrking. Statsstudnad til
busing på støylane der dette trengs.