Para comprendermos a crise - Web FORGA

Declaración Grupo de Traballo do Consello Latinoamericano de
Ciencias Sociais (CLACSO), 2 e 3 de setembro de 2009.
ECONOMÍA MUNDIAL, CORPORACIÓNS TRANSNACIONAIS
E ECONOMÍAS NACIONAIS
Os integrantes do Grupo de Traballo do Consello
Latinoamericano de Ciencias Sociais
(CLACSO), sobre “Economía mundial, corporacións
transnacionais e economías nacionais”
reunidos na Cidade de Bos Aires durante os
días 2 e 3 de setembro do ano en curso co propósito
de analizar a Crise capitalista mundial,
as propostas de superación e os seus impactos
en América Latina, despois dun intenso e frutífero
intercambio de opinións, manifestan:
1.- O comportamento dos principais indicadores
económicos e sociais permite afirmar que a
economía capitalista mundial está lonxe de retomar
os vieiros do crecemento, tal e como se
veu afirmando en informacións provenientes
de centros de poder do capitalismo transnacional,
divulgadas profusamente nos medios de
comunicación de masas, e coas que se busca
minimizar os alcances da crise e a severidade
dos seus impactos a escala planetaria. Aínda
que se está en presenza dun feito que está en
pleno proceso de despregamento e cuxo desenvolvemento
específico pode presentar variados
percorridos, até o momento non hai nada que
indique que a crise tocou fondo e menos que
chegue á súa fin. Se ese fose o caso, a maioría
das estimacións indican que se asistirá a un
longo período depresivo, ou a unha moi lenta
recuperación que no mellor dos casos permitirá
alcanzar, ao promediar a seguinte década, os
niveis de produción anteriores á crise. En materia
social, a situación é dramática e demostra
que os principais afectados son os traballadores
e sectores sociais empobrecidos, pois mantense
a tendencia ao aumento do desemprego,
á deterioración dos ingresos e, en xeral, á precarización
do traballo e unha pauperización
crecente que deteriora a calidade de vida de millóns
de persoas de menores ingresos.
2.- A crise reafirma os fundamentos dunha reprodución
do capitalismo baseada na explota-
ción do traballo, e mostra –de forma descarnada
e violenta– os seus límites para ofrecer
resposta ás demandas económicas, políticas, sociais,
ambientais e culturais do ser humano; así
mesmo, desvela a súa xigantesca capacidade
destrutora de riqueza material e inmaterial.
Dados o seu carácter e os seus alcances xeográficos
e sectoriais, a actual crise pon en evidencia
que non se trata dunha simple disfuncionalidade
transitoria –sectorial ou xeo-gráfica– dos
mecanismos de reprodución do sistema. A crise
cuestiona de xeito certeiro a posibilidade dunha
prosperidade capitalista indefinida, desmente a
afirmación do desprestixiado Fondo Monetario
Internacional cando en 2007 dicía lapidariamente:
“O sólido crecemento mundial perdurará”,
e liquida o dogma sobre a fin da historia
que se pretendeu impor durante as últimas dúas
décadas.
3.- Aínda que o epicentro da crise foi Estados
Unidos, os seus efectos estendéronse moi rapidamente
a escala mundial e golpearon á totalidade
das economías. Ao desenvolverse a crise
coas diversas traxectorias rexionais, nacionais e
locais da acumulación capitalista, as súas configuracións
específicas son múltiples e variadas.
Estamos en presenza dunha crise do capitalismo
globalizado, con desenvolvementos desiguais
e diferenciados, de distinta intensidade
sectorial, xeográfica e social. No caso de América
Latina, son igualmente indiscutíbeis os
seus efectos. Máis aló de matices, non hai país
da rexión que escape a eles. Os procesos de neoliberalización
impulsados durante as últimas
décadas acentuaron a dependencia e forzaron
unha reestruturación económica regresiva, provocando
unha crecente vulnerabilidade fronte
ao comportamento da economía capitalista
mundial. Naqueles países nos que o proxecto
neoliberal logrou implantarse con maior intensidade,
afortalándose ademais cun correspondente
marco xurídico-institucional de tipo
53