Para comprendermos a crise - Web FORGA

vez, erroneamente, considerouse a revolución
cubana como unha experiencia excepcional e
irrepetíbel, sen ter en conta que os sectores dominantes
crearon as condicións para que non
se repetise no futuro. Algo similar ocorre cos
procesos actuais. América Latina e o Caribe é
un gran laboratorio, onde experimentamos
todos, e en Bolivia a dereita xa non comete os
mesmos erros do proceso anterior en Venezuela.
En Ecuador asúmense os problemas de
Venezuela e Bolivia e impulsouse a Constituínte
pero baixo novas e renovadas formas. É a dinámica
da loita de clases, onde non existe a repetición
mecánica dos procesos previos. Todos
somos -de forma contraditoria- parte dunha
aprendizaxe colectiva.
Trátase en primeiro lugar de aprender da historia
e non concibir a propia iniciativa como o
inicio de novas experimentacións: reler a historia
e as prácticas para lles dar nova significación.
A historia non comeza cando alguén
decide protagonizala, aínda que o papel consciente
dos construtores da sociedade é un
asunto que nos preocupa e incumbe para o desenvolvemento
da historia e a hominización da
sociedade. Pode ser novo para un individuo ou
para un grupo, pero reproducir positiva ou negativamente
experiencias anteriores sen sentido
crítico non contribúe a desenvolver unha
perspectiva superadora. Xunto á aprendizaxe
da experiencia histórica débese afondar nunha
nova síntese teórica da práctica social. Un dos
temas centrais pasa polas relacións mercantís
en que se asentan as iniciativas da “outra economía”.
Unha discusión importante céntrase
na asociación do mercado e o socialismo, especialmente
desde que China sustenta unha perspectiva
de “socialismo de mercado”. É un
debate inconcluso que sostivo Ernesto Che
Guevara en Cuba nos primeiros anos da revolución.
A discusión ía na liña de superar a lei do
valor no socialismo. Segue sendo un tema inacabado
que supón a eliminación das relacións
de intercambio, o que require algunhas definicións
que a propia práctica social non ten resolta
aínda. Aludimos ao tipo de sociedade e ao
modo de vida desexábel. Na Cartas Magnas recentemente
elaboradas de Bolivia e Ecuador
alúdese ao “Bo Vivir” ou a “Vivir Ben”, sendo
iso unha categoría
contraditoria co paradigma
occidental (capitalista)
asociado ao
patrón de consumo
(asimétrico entre países
e dentro destes) e
de produción (incluíndo
a destrución do
medio ambiente). É
unha categoría vincu-
É a dinámica da loita de
clases, onde non existe
a repetición mecánica
dos procesos previos.
Todos somos -de forma
contraditoria- parte
dunha aprendizaxe
colectiva.
lada ao rescate de formas de concibir a sociedade
por parte das comunidades orixinarias.
Que significa vivir ben? É unha resposta que
pode incluír, seguramente, respostas diferentes,
segundo sexa o lugar de cada quen no proceso
de produción, distribución e consumo. As
formas mercantís son históricas e é bo preguntarse
acerca da perspectiva histórica dunha
forma de intercambio que levou até límites inimaxinábeis
o desenvolvemento das forzas produtivas
da sociedade e con iso desenvolveu o
capitalismo e as súas formas estatais e institucións
que hoxe explican a depredación da natureza
e a sociedade.
É posíbel construír alén da lóxica do intercambio,
da lei do valor? En Cuba discutiuse e China
tenta facer a súa propia síntese. Bolivia formula
un propósito, a construción do cal pode derivar
en novas sínteses teóricas que parten da recuperación
de prácticas e valores ancestrais. O
dito está máis aló da valoración sobre os países
e procesos mencionados, pero ten a ver coa posibilidade
en tempo presente dunha discusión
81
Manifestación en La Paz, Bolivia