Para comprendermos a crise - Web FORGA

54
Protesta en México
neoliberal (TLC con EEUU), os efectos da crise
sentíronse con maior severidade. Tal é o caso
de México, Chile e Colombia.
4.- A alta dependencia dun número importante
de economías da rexión da produción e exportación
de produtos enerxéticos, materias primas,
produtos agrícolas xerou efectos contraditorios.
Contra fins do 2008, epicentro da crise mundial,
a caída abrupta dos prezos da maioría deses produtos,
parecía que imporía unha caída drástica
da actividade económica externa, unha deterioración
das balanzas en conta corrente e de pagamentos,
así como un maior endebedamento. Ao
reverterse relativamente esa tendencia, a severidade
dos impactos da crise púidose atenuar
(non evitar), ao considerarse o comportamento
dalgúns indicadores macroeconómicos. A pesar
diso, as finanzas públicas mostran unha tendencia
á franca deterioración, a débeda pública e
privada continúa incrementándose aceleradamente
e, en xeral, a actividade económica atópase
deprimida. Desde o punto de vista social a
crise acentuou as desigualdades e incrementou a
pobreza e indixencia na rexión. O paro continúa
A intensidade da crise
así como as tendencias
de saída dela gardan
unha estreita relación
coa situación e a
dinámica da loita social
e de clases.
á alza, e a precarización
do traballo acentúase.
A perspectiva da
economía latinoamericana
está en boa medida
en función do que
ocorra coa produción e
a demanda a nivel
mundial. Polo momento, non parece apreciarse,
como xa se dixo, unha etapa de recuperación
sostida da economía mundial e rexional.
5.- Dada a importancia que na nova xeografía
da acumulación capitalista a nivel mundial adquiriron
os recursos naturais e considerando
que América Latina é unha rexión moi rica
neles, a crise revelou a importancia da loita por
tales recursos, así como a necesidade da defensa
soberana por eles. A loita polos recursos
inscríbese dentro das aspiracións históricas dos
traballadores e únese ás demandas de comunidades
e pobos ancestrais, indíxenas e afrodescendentes,
en defensa dos seus territorios e por
unha reorientación substancial da organización
económica da sociedade. Mentres que nalgúns
países a meirande parte das rendas que xeran
tales recursos son transferidas ás corporacións
transnacionais, noutros iniciáronse procesos de
apropiación e de xestión soberana, que abren
novas posibilidades para pensar estratexias alternativas
de desenvolvemento e integración na
rexión.
6.- A intensidade da crise así como as tendencias
de saída dela gardan unha estreita relación
coa situación e a dinámica da loita social e de
clases. Toda crise abre un amplo espectro de
posibilidades aos diferentes proxectos políticos
que se dan na sociedade. Se a saída da crise representa
unha reafirmación e prolongación dos
proxectos político-económicos capitalistas, ou
desenvolve opcións de proxectos non capitalistas,
democráticos e populares, ou mesmo socialistas,
iso depende esencialmente da acción
colectiva organizada dos traballadores e dos
pobos, como das súas forzas sociais, culturais e
políticas. A experiencia recente de América Latina,
anterior á crise capitalista, indica que a
loita social e popular pode producir cambios
políticos e económicos significativos a favor das
clases subalternas, como o mostran as experiencias
de Venezuela, Ecuador e Bolivia, que
se unen á da revolución cubana, cunha traxectoria
de cincuenta anos de heroica loita e resistencia.
7.- Nun inicio a crise parecía traer consigo un
cambio na tendencia da política económica neoliberal
predominante, ao momento que se che-