InsanVeEkmek

İnsan ve Ekmek 63
Bir Sümer Atasözünde Ekmek.
Tarihin yazı ile başladığını kabul ederiz. İlk yazı da günümüzden yaklaşık 5000 yıl önce Sümerliler
tarafından bulunduğu söylenir. Günümüzde bulunmuş en eski tabletlerde Sümerliler’e aittir.
Dolayısıyla birçok ilki Sümerliler ile başlatırız. Dünyadaki bilinen ilk atasözleri de Sümerce’di.
İşte bunlardan biri Sümer’de sıkıntı içinde yaşayan yoksullara yönelik sözlerdir. Samuel Noah Kramer,
Tarih Sümer’de Başlar isimli kitabında ekmek ile ilgili sözleri şöyle vermektedir:
“Yoksul iç.in ölmek yaşamaya yeğdir;
Ekmeği varsa, tuzu yoktur,
Tuzu varsa, ekmeği yoktur
Eti varsa, kuzusu yoktur,
Kuzusu varsa, eti yoktur.”
Bir Sümer Fablı
Ayrıca küçük öykü diyebileceğimiz, yaşamdan alınan dersleri bitki ve hayvanlarla ifade eden
fabllara ilk kez Sümerce rastlarız. Bunlardan birinde bir maymunun ağzından annesine yazılan
eğlenceli bir mektupta yine ekmekten söz edilmektedir.
“Ana”m Lusalusa’ya
Ur tanrı Nanna’nın güzel kantidir,
Eridu tanrı Enki’nin gönençli kentidir,
Ama ben buradayım. Çalgılı Büyük Eğlence Yeri’nin kapıları ardında oturuyorum. Çöplerle
karnımı doyurmak zorundayım, o da ölmeyecek kadar!
Ekmeğin tadını bile bilmem; biranın tadını bilmem.
Bana özel bir kurye gönder-Acilen!”
Gilusi hayvanı ve vergi
Orta Hitit döneminde bir edebi metinde(Hem Hittitce, Hem de Hurrice yazılmıştır) şunlar yer
almaktadır:
Bu hikayeyi bir kenara bırak, size başka bir hikaye anlatacağım. Bu hikayeyi iyi dinle keza size
kıssalı bir hikaye anlatacağım. Birgün gilusi hayvanı fırından bir ekmek çaldı. Onu fırından dışarı
taşıdı. Ekmeği yağa ve pisliğe bandırdı, oturdu ve yemeğe başladı. Söz konusu olan bir gilusi hayvanı
değil, bir insandır. Efendisi onu ülke beyi yaptı. Ama o kentte vergileri arttırdı ve çok kibirlendi.
O kenti bir daha göremedi. Beyin huzurunda foyasını meydana çıkardılar ve haksız yere yemiş olduğu
vergileri beyinin huzurunda tek tek kusmaya başladı.