Melike Gökcan TÜRKDOĞAN - e-Kitap - Kültür ve Turizm Bakanlığı

326
Tüm mesnevilerde görülen ilk önemli mektup metni Züleyha’nın babası Taymus’a
aittir. Kızının âşık olup adeta mecnuna dönmesi Taymus’u çare arayışına iter. Nihayet,
kızının muradının Mısır aziziyle evlenmek olduğunu öğrendiğinde Aziz’e hitaben bir
mektup yazar. Bu mektubunda evvela Mısır azizini tazim eder, ardından kızının asaletini,
eşsiz güzelliğini ve üstün vasıflarını sayar. Kızını isteyenlerin çokluğundan dem vurup
kızının gönlünün ise Nil gibi Mısır’a aktığını söyler.
Sehabı gibi ruy-ı asumanın
Hevasında yelerler begler anun
Sehab-ı rifati eflake ağdı
Kapuma elçi bârân gibi yağdı
Dil-i paki letafet itti tahsil
Diyar-ı Mısra akdı nitekim Nil
(T. Yahya,72)
Tüm mesnevilerde yer alan ikinci mektup, bir satış sözleşmesidir. Yusuf’u
ağabeylerinden köle olarak satın alan Malik, bu anlaşmayı mesnevilerde “biti/nâme/bey’-
nâme” adlarıyla anılan yazılı bir metne dönüştürür. Söz konusu mektupta alıcının adı,
satılan kölenin adı, soyu, özellikleri ve kusurları sayılır, ardından anlaşılan ücret kayda
geçer. Mektup her iki taraf adına mühürlenir.
Bir diğer önemli mektup, Yakup tarafından Mısır Azizi olan Yusuf’a yazılmıştır.
Kurguda odak noktasını Züleyha üzerinde yoğunlaştıran Kemal Paşazâde mesnevisi hariç,
incelenen tüm mesnevilerde yer alan bu duygusal mektupta Yakup, saraya ait tası
çalmakla suçlanarak alıkonulan Bünyamin’in suçsuzluğunu beyan etmektedir. Yakup’un
mektubu besmeleyle başlar. Ardından İbrahim Peygambere dayanan temiz şecerelerini
beyan eder.
Yazdı unvan-ı nâme Bismillah
Ki oldur her zaife püşt ü penah
Yazdı hem tuhfe-i dua şâha
Eyledi arz-ı hal dergâha
…