Melike Gökcan TÜRKDOĞAN - e-Kitap - Kültür ve Turizm Bakanlığı

46
4800 beyit tutarında oldukça hacimli olan eser, tahkiye yönünden ana hikâyeye
karışan yan anlatıların zenginliğiyle dikkatimizi çekmektedir. Mesnevide yer alan kısa
hikâyeler: “Hikâyet-i Hud Nebi Aleyhisselam”, “Hikâyet-i Malik”, “Hikâyet-i Balık Nil
Sultanı” “Hikâyet-i Karia Radiyallahu Anhu”, “Hikâyet-i Arabi”, “Hikâyet-i Şarabdar ve
Habbaz”, “Hikâyet-i Beşir”
Mesnevide bölümlerin de “hikâyet-i…” veya “destan-ı…”şeklinde başlıyor
olmasına rağmen yukarıda sayılan bölümler müstakil hikâye karakteri taşımaları ve o
bölüm içinde sonlanmalarıyla farklılık arz eder. Mesela diğer mesnevilerde de bir epizot
olarak var olan “Hikâyet-i Şarabdar ve Habbaz” bölümünde zindandaki bu iki gencin
başına gelenler ayrıntılı ve müstakil bir hikâye oluşturacak şekilde tahkiyeye katılır. İki
gencin Sultana suikast düzenleyen bir oluşuma katılmaları; şarabdârın pişman olup
hükümdarı uyarması, zindana düştüklerinde ise, şarabdârın Yusuf’un telkiniyle dine girip
kendisini toparlaması; habbazın küfür tutumunda ısrar etmesi ve sonuçta suçlu ve kâfir
olanın idamı; pişman ve tevbekâr olanın kurtuluşu gibi bir sonla, hikâye, bu iki gencin
hayatını ve karakterlerini aydınlatacak tarzda işlenir.
Eserin halk edebiyatı açısından önemli yanı, atasözleri ve deyimler gibi önemli dil
malzemesini sunmasıdır. Mesnevide, ayrıca çok sayıda arkaik kelimenin varlığı da dilin
eski Anadolu Türkçesine yakınlığını göstermektedir.
Mesnevi aruzun remel kalıplarından “fâilâtün fâilâtün fâilün” vezniyle yazılmıştır.
Süle Fakih’in Yusuf u Züleyha’sının Nüshaları: 69
1. Raif Yelkenci Nüshası 70
2. İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar, No 970
3. Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Kütüphanesi, M. Con. 590
4. Milli Kütüphane, F. Bilge No.155
5. T.D.K. Kütüphanesi, A140, 477 (iki adet)
6. İ. Süleymaniye Kütüphanesi, 46/1
7. Topkapı Sarayı Kütüphanesi, No: 813
8. Konya Büyük Şehir Belediyesi Koyunoğlu Müzesi No:11403, 11366/1,
10045,11846
9. Ankara, Adnan Ötüken, İl Halk Kütüphanesi, 1965
10. Atatürk Üniversitesi, Seyfettin Özege ktp, Agah Sırrı Yzm. No:318
69 K. Köktekin, Süle Fakih’in Yusuf u Züleyhası, doktora tezi, Erzurum 1994 s. 14
70 Köktekin, Raif Yelkenci özel kütüphanesinde üç adet nüshanın varlığından bahsetmektedir.