Tip 2 Diyabet için Global Rehber - International Diabetes Federation

Kendi kendine izlem
Gerekçe
Kendi kendine kan şekeri izlemi Tip 2 diyabetlilerin çoğunun
bakım planlarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Sıklıkla kan
şekeri kontrolünü değerlendirmek için HbA 1c
’ye tamamlayıcı
olarak kullanılır, ve kendi kendine kan şekeri takibi
durumunda ise gerçek zamanlı geri bildirim sağlar.
Kullanımı;
sonuçlar (komplikasyonların riskini azaltmak temel amacıyla
HbA 1c
’de düşüş)
güvenlik (hipoglisemiyi saptama)
proçes (eğitim, bilinçlendirme, terapide değişiklikler) ile
ilişkili olarak düşünülebilir.
Kendi kendini izlem, diyabetli kişi ancak bu beceriyi
kazanmaya, bulguları kaydetmeye, verileri anlamaya ve veriler
üzerinden uygun davranmaya hazır olduğunda düşünülmelidir.
İdrarda glukoz testi ucuzdur, fakat sınırlamaları vardır. İdrarda
glukoz olmaması kan glukozunun böbrek eşiğinin altında
kaldığının işaretidir, bu genellikle 10.0 mmol/l (180 mg/dl)
düzeyinde kan glukozuna denk gelmektedir. Pozitif sonuçlar
orta dereceli ya da belirgin artmış düzeyler arasında bir ayırım
yapamaz, ve negatif sonuçlarda normoglisemi ile hipoglisemiyi
ayırt edemez.
Dayandığı Kanıtlar
Kendi kendini izlem konusundaki tatminkar olmayan
kanıtlara NICE [1,2] ve CDA [3] rehberlerinde değinilmiştir.
Kanıtların çoğu, sonuçlarla ilişkili olarak kendi kendine izleme
odaklanmıştır. Tip 2 diyabette kendi kendini izlem çalışmaları
sayının azlığı, sürenin kısalığı, takipte ve hastaların teknik
veya verilerin kullanımı konularında eğitiminde tutarsızlıklar,
ve tedavi tipine göre sınıflandırılmasındaki eksiklikler
nedenleriyle sınırlıdır. 2000 yılında yayınlanmış bir metaanalizde
8 randomize çalışma bulunmuştur; fakat bakımın
bu komponentinin klinik etkinliğine ait kanıt yoktur [4].
Sonrasındaki geniş bir gözlem çalışmasında daha sık kendi
kendine takip ile tedaviye bakılmaksızın glisemik kontrolün
iyileştiği saptanmıştır; ancak çalışmada hastalar yeni ve
devamlı kullananlar olarak gruplandırılmamıştır [5] ve NICE
çalışma grubu gözleme dayalı çalışmalarda motivasyonun
etkilerini ayırt etmekteki sorunlara dikkat çekmektedir [1].
İnsülin kullanan Tip 2 diyabetlilerde kendi kendine kan şekeri
izleminin yararı genel olarak kabul edilmektedir [1,3,5]. İki
yeni randomize klinik çalışmaların meta-analizinde insülin
kullanmayan Tip 2 diyabetlilerdeki etkisi ele alınmıştır [6,7].
Her ikisi de, kendi kendine izlemin HbA 1c
düzeyinde %0.4’lük
istatistiksel olarak anlamlı bir düşüş sağladığını göstermiştir.
Bununla birlikte, çalışmaların kalitesinin sınırlı olduğu ve
iyi planlanmış bir randomize klinik çalışma gerektiği ifade
edilmiştir.Eşlik eden ve görüş bildiren iki makalede kendi
kendine izlemin değeri konusunda zıt sonuçlara varılmıştır [8,9].
Kendi kendine izlemde, testin sıklığı ve zamanlaması, yeni
başlayanlardaki ve halihazırda kullanmakta olanlardaki değeri,
ve eğer sonuçları kullanıyorlarsa nasıl kullandıkları ile ilgili pek
çok çözülmemiş soru bulunmaktadır.
Kendi kendine kan şekeri izleminin yaşam kalitesi ve
tedavi memnuniyeti üzerine etkisi ile ilgili kısıtlı bilgi
mevcuttur. Bu konudaki iki çalışmada [10,11] kendi kendine
izlem uygulamayan kişilerle karşılaştırıldığında farklılık
saptanmamıştır.
İdrarda glukoz ölçümüne dayanan kendi kendine izleme ait
veriler de kısıtlıdır. Welschen ve arkadaşlarının meta-analizi
[7] kendi kendine kan şekeri izlemi ve kendi kendine idrar
glukozu izlemini karşılaştıran iki çalışmayı içermektedir ve
HbA 1c
’de kendi kendine kan şekeri izlem lehine %0,17’lik
anlamlı olmayan bir düşüş bildirilmiştir.
Bu yazınının yazımı esnasında insülin kullanmayanlar dahil Tip
2 diyabetlilerde kendi kendine kan şekeri izlemi konusunda
iki geniş kohort çalışması yayınlanmak üzere gönderilmiştir
(biri Ocak 2005 ACE toplantısında ve diğeri geç ulaşan veriler
şeklinde 2005 yılındaki ADA’da sunulmuştur). Bu çalışmaların
sonuçları yukarıda verilen önerileri desteklemektedir. Bununla
birlikte, bu konudaki çok yeni bir çalışmada böyle destekleyici
kanıtlar elde edilmemiştir [12].
Gözönünde Bulundurulması
Gerekenler
Kendi kendine kan şekeri izlemi, insülin tedavisindeki kişilerin
kendi kendine bakımının bir parçası olarak kabul edilmektedir.
Ancak, insülinle tedavi olmayanlardaki veriler bu kadar açık
değildir, ve bu nedenle bu gruptaki kişilere kendi kendine
kan şekeri izlem önerme kararı daha çok maliyet, kişisel ve
sağlık sigorta sistemi kaynaklarıyla belirlenmektedir. Devamlı
kendi kendine kan şekeri izleminin kimlere önerileceği
kararında öncelik listelerine ihtiyaç duyulabilir. Bunlar yeni tanı
konmuş diyabetlileri, daha düzensiz yaşam biçimleri olanları,
hipoglisemi sorunu yaşayanları ve özellikle sıkı kan şekeri
kontrolü hedefleyenleri içerebilir.
İdrar testinin kullanımını destekleyen kanıtlar azdır. Bununla
birlikte yeni bir IDF durum bildirgesinde idrar çubuklarının
ucuz olduğu ve kan şekeri kontrolünde genel olarak kabaca
hatalı olsa da, idrar testinin 1970’den önce tek kendi kendine
izlem ölçütü olarak kullanıldığı gerçeklerine dayanarak
sınırlamaları iyi bilindiği takdirde halen kullanılabileceğine
dikkat çekilmektedir [13].
Tip 2 Diyabet için Global Rehber
35