Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
3<br />
Dünyada ilk toplu iş<br />
sözleşmesi nerede ve ne zaman<br />
imzalanmıştır<br />
Dünyada ilk toplu iş sözleşmesi olarak bilinen<br />
‘Fincancılar Esnafı Anlaşması’, Hicri 4 Safer<br />
1180/Miladi 13 Temmuz 1766 tarihinde<br />
Kütahya’da imzalanmıştır. Vali Ali Paşa’nın huzurunda,<br />
devlet gözetiminde, Anadolu Eyaleti Kethüda<br />
Çavuşu Salih Ağa tarafından; Abdülkadir Çavuş,<br />
İbrahim Çavuş ve Müderrisînden Muhyizade Muhittin<br />
Efendilerin katılımı ile imzalanan, Kütahya’ da<br />
oturan gayrimüslim fincancı ustaları ile kalfaları arasında<br />
yapılan anlaşma metninde, çırak ve kalfaların<br />
ücretleri ayrı ayrı belirlenmiştir.<br />
bu anlaşmada belirtilen hükümler dışında bir istekte<br />
bulunmayacaklardır. 24 iş yerinden başka iş yeri açılmayacaktır.<br />
Kalfa ve çıraklar belirtilen düzeni bozmaya<br />
sebep olmayacaklardır. Böyle bir davranışa<br />
kalkışan ölüme bedel kürek cezasına çarptırılacaktır.<br />
24 çini ve fincan atölyesini kapsayan, Kütahya<br />
Şer’iyye Mahkemesi, Kadı Ahmet Efendi dönemine<br />
ait sicilin 57. sayfasına kayıtlı bu anlaşma, 18. yüzyıl<br />
Osmanlı çalışma hayatı ile ilgili önemli bilgiler<br />
içermektedir. Anlaşma metninde, üretimde kaliteye<br />
öncelik verildiği, kaliteli üretimin teşvik edildiği,<br />
aksine davranışların ise cezai müeyyideler içerdiği<br />
vurgulanmaktadır. Sözleşmenin, performansa dayalı<br />
bir ücret sistemini öngördüğü görülmektedir. Üretim<br />
artışı nispî olarak ücrete yansımaktadır.<br />
Fincancılar Esnafı Anlaşması’na göre, kalfalar 24 işyerinde<br />
imal edecekleri <strong>100</strong> adet has fincan karşılığında<br />
40 akçe alacaklardır. Bir kalfa günde 150 has<br />
fincan işleyecektir. Usta bu işe 60 akçe ödeyecektir.<br />
Çıraklar günde <strong>100</strong> bayağı fincan yaptıklarında 24<br />
akçe alacaklardır. Ustaların takdir ve tensibi ile çıraklar<br />
kalfalığa geçince kalfa yevmiyesine hak kazanacaklardır.<br />
Zarfların tanesi 1 kuruşa imâl olunacaktır.<br />
<strong>100</strong> has fincan 4 akçeye perdahlanacaktır. Kalfalar<br />
14
Change language