You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ütopyacı sosyalistler, kapitalizmin doğurduğu<br />
yoksulluk, sömürü ve sosyal adaletsizlik karşısında<br />
uyanan tepkilerin ilk sözcüleri olmuşlardır.<br />
diana eyaletinde adına ‘harmoni’ dediği bir köy kurmuştur.<br />
Ancak etrafına, bireysel çıkar peşinde koşan<br />
insanlar doluştuğu için, bu girişimin yürütülmesinin<br />
olanaksızlığı kısa zamanda anlaşılmıştır. Owen’ın dolandırıcılığa<br />
karşı bir planlaması veya ihtiyati bir önlemi<br />
olmamış ve kurduğu köye birkaç hafta içinde yüzlerce<br />
kişi akın etmiş, Harmoni köyünde eğlence hariç,<br />
hiçbir şeyde başarı sağlayamamıştır. Kurduğu fabrika<br />
zarar edip daha sonra iflas edince ona hakaretler<br />
eden ortağı tarafından da dolandırılmış, ütopyası başarılı<br />
olamamıştır. 1828’e gelindiğinde kurumunun<br />
çöktüğü açıkça görülmüştür. Owen, dünyaya yumruk<br />
gibi inen bir ütopya tasavvur etmişti. İnsanların toplumun<br />
bozuk düzeninden koparılıp alınmaya hazır<br />
olmaması nedeniyle bu macerada servetinin yüzde<br />
seksenini kaybeden Owen, toprağını satıp tasarılarını<br />
anlatmak üzere önce ABD Başkanı Jackson’a, sonra<br />
da Meksika’ya, Santa Anna’ya gitmiştir. Ancak, aradığı<br />
desteği bulamamıştır.<br />
Bu süreçte, 1824’te İngiltere’de sendika hakkı yasallık<br />
kazanmıştır. Owen, hızla umudunu sendikalara bağlamış,<br />
ancak hayalî yaklaşımını terk etmemiştir. Tüm<br />
işçileri çatısı altında toplayacak tek bir sendikanın ilan<br />
edeceği genel bir grev sayesinde, barışçıl bir sosyal<br />
devrimin bir anda gerçekleşeceğine inanmaya başlamıştır.<br />
Owen’ın öğretisi ülkenin birçok kesimine nüfuz<br />
etmiş, Owen, sendika liderlerinin saygısını kazanmış,<br />
bu liderlerin, çıkarları konusunda konuşup görüş aldığı<br />
kişi olmuştur. Amerika’dan dönüşünde adeta büyük<br />
bir ahlaki haçlı seferi tasarlamış, tanıdık, inanmış<br />
bir adanmayla işe girişmiştir. Bir zamanların yoksul<br />
çocuğu, bir zamanların kapitalisti, bir zamanların toplumsal<br />
mimarı şimdi de işçi liderlerini toplamaya başlamış,<br />
bu projesine bir de isim vermiştir: ‘Üretken ve<br />
Yararlı Sınıfların Büyük Ulusal Birliği.’ Bu isim kısa süre<br />
sonra ‘Büyük Ulusal Birleşik Sendika’ya dönüşmüş,<br />
sonraları söylenişi çok zor olduğu için ‘Grand Nation/<br />
Büyük Ulusal’ olarak kısaltılmıştır. Sendika liderleri<br />
bu birliğin bayrağı altında toplanmış ve 1833’te İngiliz<br />
işçi sınıfı hareketi resmen yola koyulmuştur.<br />
38
Change language