HUMANİTAS 4(1)

HUMANITAS Sayı - Number: 4Güz / Autumn, Tekirdağ, 2014CONCEPTS OF SELF-REALIZATION, FREEDOM, FREE WILL ANDDETERMINISM IN AMERICAN PHILOSOPHYÖzlem ÖZEN 1Öz: Amerikan felsefesi konusunu bir çok farkl alandan almaktadr.Bunlardan birisi de bireyin kainattaki durumuyla birlikte, birey Allahilişkisini inceleyen dini görüştür. Buna göre, insan tabiatnn kurtuluşaermesi için Allah’a ihtiyaç duyduğu düşüncesi bireyin ahlaki hürriyetiyleve dolaysyla da bireyin ait olduğu topluma katklaryla çok yakndanilintilidir. Allah’n kendi varlğn dünyada tecelli ettirmesiyle Onun vücevarlğn daha iyi alglamak için, yaratlmş varlklar içinde en zeki ve endeğerli vasflara sahip biri olan, bireyin belli bir süreçten geçmeyeihtiyac vardr. Bu da onun kendini gerçekleştirmesi ve başaryaulaşmasna yol açmaktadr. Bu makalede amaçlanan bireyintoplumundaki konumunu Allah’ idrak edişiyle bağlantl bir biçimdegöstermektir. Burada incelemek üzere seçilen üç tannmş Amerikalfelsefeci,on dokuzuncu yüzyl Amerikan düşüncesine göre önemli biryere sahiptir. J.Royce, J.Edwards ve R.W.Emerson, aralarnda bazdüşünce farkllklar olmasna rağmen, birey ve Allah ilişkisi bakmndantartşlmas gerekli olan düşünce yollarn geliştirmişlerdir. Bu düşüncebiçimini irdelemek için, kendini-gerçekleştirme, hürriyet ve hür irade, vedeterminism (gerekircilik) kavramlarnn irdelenmesi gereklidir;.sonuçolarak bu da Allah’n bireyin toplumdaki tecrübeleri yoluyla tecelli ettiğianlayşna şk tutacaktr. Bunun yansra, bu kavramlar karşlaştrmalolarak irdelemek, bu üç filozofun düşünce biçimleri arasndaki farkortaya koymak amacyla önem kazanr. Dolaysyla, birtakm tecrübeleredinirken birey, iyinin ve kötünün farkna varacak, ki bu da içindeyaşadğ toplumun gelişimine yol açacaktr.Anahtar Sözcükler: Kendini-Gerçekleştirme, Hür İrade, Determinizm(Gerekircilik), J. Royce, J. Edwards, R.W. Emerson.IntroductionIn their most critical moments, American philosophers argue that philosophymust reassert itself as an active, constructive, and ethical force in human life.Doing this means shaking and breaking many traditional philosophicaldistinctions including those between: mind and body, fact and value, appearance1 Yrd. Doç. Dr., Osmangazi Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Karşlaştrmal EdebiyatBölümü. ozlemerganozen@gmail.com197