HUMANİTAS 4(1)

HUMANITAS Sayı - Number: 4Güz / Autumn, Tekirdağ, 2014VOLTAIRE VE MICROMEGAS ADLI FELSEFİ HİKÂYESİ ÜZERİNEHakan SOYDAŞ 1Öz: XVIII. yüzyl ünlü Fransz düşünürü ve yazar Voltaire, yaşamboyunca deneyimlediği duygu ve düşüncelerini yaznsal alana dataşmştr. Şiir ve tragedya yazar ünlü düşünür, yaşadğ kimi olaylar vekarşlaştğ insanlarca etkilenmiştir. Kendine özgü üslubu ve felsefiyaklaşmyla, yaşadğ devire ve topluma getirdiği eleştiri çağdaşlarnolduğu kadar kendinden sonraki düşünürleri de etkisi altna almştr.Voltaire’in Micromégas adl felsefi hikâyesi XVIII. yüzyl Fransa’sndakifelsefe ve bilim çatşmasn konu edinmektedir. Yüzyln bilimadamlarnn, elde ettikleri bilimsel verileri kesin geçerli ilkeler olarakdeğerlendirmeleri ve tartşma kabul etmez yaklaşmlar, düşünürüngörelilik yaklaşm çerçevesinde eleştirilmiştir. Kat bilimsel verilerinkarşsna felsefi sorgulamalar koyan Voltaire, devrinin gerçekliğinin,gelecek yüzyllarn yanlgs olabileceğini işaret etmektedir. Gereköyküleme biçemi gerekse de tercih edilen anlat kişilerinin felsefiyaklaşmlar ünlü düşünürün ortaya koyduğu tartşmann yöntemini vetaraflarn belirlemesi açsndan önemlidir. Yazar, kimi yazneleştirmenlerince felsefi hikâyenin yaratcs olarak anlmakta ise de yazntarihine dair yaplan artsüremli okuma, bu iddiay doğrulamamaktadr.Voltaire’in sürgün yllarnda sğndğ İngiltere’de tanştğ düşünürler veyaznsal yaptlar, yazarn imgelem dünyasn etkilemiştir. Jonathan Swiftbu isimler arasnda önceliğe sahiptir. Farkl akademik kaynaklardagörülen bulgular, ünlü İngiliz yazarn imgesel bir yolculuğu anlattğyaptn, M.S. II. yüzylda Samsatl Lukianos’un Gerçek Öykü adlhikâyesinden etkilenerek kalem aldğn işaret etmektedir. Yaplanincelemeyle her üç yaznsal yaptn izleksel ve biçemsel ortaklklar tespitedilmeye ve Voltaire’in Micromégas adl hikâyesindeki felsefe-bilimçatşmas serimlenmeye çalşlacaktr.Anahtar Sözcükler: Felsefi Hikâye, Voltaire, Jonathan Swift, Lukianos,Seyahat.GirişFelsefi hikâye eğlenceli ve gülünç kurgular içeren bir anlat türüdür. Okuyucuyudüşünmeye iten bu anlatlar, okuyucuya bir ders vermeyi amaçlar. Öğretici vetartşmaya açk bu anlat biçemi okuyucuyu, sunulan iletinin geçerliliğine ikna1 Araş. Gör., Atatürk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Fransz Dili ve Edebiyat Bölümü.hakan.soydas@atauni.edu.tr237