PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Robert Van Nice ile kar şılaştım. Bu Bizans abidesi ona göre, bütün Avrupa'dakilerinen büyüğüdür. Onunla, Islam mimarisiyle ilgili birkaç mühimnokta üzerinde münaka şa etmiştim. Çünkü Bizans eserleri ile Müslümanlarınkileraras ında çok büyük benzerlikler vard ır ve Ayasofya, şehrin143 de zaptmdan sonra, Istanbul'un fâtihi Sultan II. Mehmet taraf ındancamiye çevrilmi şti. Fakat Amerikal ılar, büyük tasvir ve şekilleri kapatm ışolan sıva tabakas ın ın duvarlardan kald ırılmas ına müsaade etme hususundaTürk hükümetini iknaya çal ışmış ve Amerikal ı işçiler, harikulade mozaiklerindünyaya yeniden kazand ır ılmasına yard ım etmi şlerdir. Ayasofyamozaiklerinin çok güzel kopyalar ı Metropolitan'da te şhir edilmi ştir.Bunlar ın bir neticesi olarak, ayn ı müzedeki Morgan kolleksiyonundabulunan çiniler ile, diğer baz ı Bizans çinile;inin kolayca k ıymet biçilemiyecekehemmiyette servetler oldu ğu hususunda kanaatimiz kuvvetlenmiştir.Bir de, 1937 de, Rue Michlet Paris -üniversitesi Arkeoloji ve SanatEnstitüsünde, Amerikan Bizans Cemiyeti (American Byzantine Association)nin himayesi alt ında Dr. Whittware taraf ından haz ırlanm ış olan ve Ayasofyanın mozaiklerini gösteren renkli bir film seyretti ğimi hala bütüncanl ılığiyle hat ırlar ım. Dumbarton Oaks kütüphanesinde, islam, Bizansve ilk H ıristiyan sanatlar ı konular ında, büyük kütüphanelerde bile kolaycabulunamıyacağını tahmin etti ğim birkaç nadir ne şriyat ı da mütalaa ettim.Ayrıca, orada, Roma tarihinin madeni paralar sahas ı üzerinde çal ışan,Isviçreli genç bir alim olan Mr. G. Ibeodar Schwarz ile Bizans tarihi veonların Müslümanlarla müsademe ve vuru şmas ı konular ındaki baz ı noktalarıtart ıştım.Washington Freer Sanat Galerisi.Washington'daki Smithsonian Enstitüsü, bir İngiliz olan JamesSmithson'un vasiyeti üzerine, insanlar aras ında bilginin yay ılmas ı veartmas ı için, 1829 senesinde tesis edilmi ş olan mükemmel binalardanbiridir. Bunun bir neticesi olarak, bugün Milli Sanat Galerisi (the NationalGallery of Art), Milli Sanat Müzesi (the National Museum of Art), TabiiIlimler Müzesi (Natural History) ve Freer Sanat Galerisi hep bu enstitüyeaittir. Freer Sanat Galerisi, Independent Avenue'nün kar şısında yer alanve çoğunlukla Çin, Japon, Islam v.s. sanatlar ı ile ilgili, sayan' dikkatsergiler açan hususi bir müzedir. Ben orada Islâm sanat ının nadir veemsalsiz örneklerini tetkik ve mü şahede ettim. Bu hususi bölüm 1906 da,Detroitli Mr. Charles L. Freer'in bir ba ğışı, bir vakfı olarak kurulmu şolup, Islam güzel sanatlar ın ı ; güzel yaz ın ın, resmin,-Iran, M ıs ır, Suriye,Irak ve Hint-Pakistan men şeli minyatürlerle süslenmi ş— yazma eserlerinnadir nümunelerini ihtiva eder. Bu nümuneler, daima yüksek ve müstesnabir seviyede cilmakla temayüz etmi şlerdir. Zaman bak ımından ise, Islamsanatının en eski eserlerinden, yani VIII. as ırdan kalma par şömen Kur'an6