Kısacas ı nestalik yaz ısı konusunda Houghton kütüphanesindeki bu örneklerbüyük bir bo şluğu doldurduklar ından, büyük önemi haiz bulunmaktadırlar.Cambridge, Fogg Sanat Müzesi.Buna Harvard <strong>Üniversitesi</strong> Müzesi de denilebilir. Önceleri Üniversitetalebeleri için kullan ılmış, bundan ba şka sanat kurslar ına tahsis edilmi şolup, şimdi müze bütün halk ın istifadesine arzolunmu ştur. Çok güzel birİslam minyatürleri kolleksiyonu vard ır. Bir talih eseri olarak, bu müzenin,benim kendi sahamla ilgili şark bölümünü, buran ın Islam sanatlar ı kısmımüdürü Dr. Eric Schroeder'le beraber gezmi ş bulunuyorum. Dr. Schroederbir müddet önce "Fogg Sanat Müzesindeki Iran Minyatürleri" adlı birkitap yayınlamıştır Bu bak ımdan en eski nümuneler, —daha önce BostonMüzesi hakk ında bilgi verirken bahsetti ğimiz— 619/ ı 223 tarihinde, AbdullahIbn Fazl tarafından resimlendirilen Dioscorides'in Materia-Medicaadl ı kitab ının iki yapra ğı ve Şehnatne'nin XIV.' asra ait sayfalar ıdır. Dr.Schroeder, bu müzedeki Iran minyatürlerini ilk olarak tamamen yeni birtarzda izah etme denemesine giri şmNtir. Mukaddimesinde şöyle söylüyor:"Bir katalog olarak ba şlanmış olan bu kitap, zaruri olarak Iran minyatürtarihinin genel bir izah ını vermek durumuna geldi. O, ayn ı zamanda,bu resimlerin yap ılmasına sebep olan şartlar ı anlatabilmek ümidiyle, zamanın,tarihi durumunu da içine alm ıştır..." , Yazar, minyatürleri tekerteker ele al ıyor ve onlar ı tavsif ediyor, sonra kendi arzusuna göre, onlar ı,muayyen bir sanatkâra ve hadiseye atfediyor. Mesela ilk minyatür: Şarapdöken mekanik bir figür: O, "Minyatür, normal bir kalem hünerindenba şka bir şey göstermiyor; Muhammed Ilmi Ahmed'in eseri olabilir.Ona ait de ğilse, eser, Kahire'de 1354 y ılında çal ışmakta bulunan birsanatkar ın eseri olabilir. Şuras ı bir hakikattir ki, bu minyatürlerin, tarihihadiselerle büyük ilgileri bulunmaktad ır..." diyor. Fakat biz, ancak,kendileri böyle delilleri gösterdiklerinde veya resmin mahiyetini aç ıklayanbaz ı şeylerin onlar ın üzerinde yaz ılı olmaları halinde, onlar ı vesika olarakkabul edebiliriz. Aksi halde onlar ı, iddiamız ı teyid eden muayyen birbilgi olmaks ız ın, herhangi bir sanatkâra veya hâdiseye atfetmeye hakk ımızyoktur. Şüphesiz Dr. Schroeder'in kitab ında takdim etti ği minyatürler,çok yüksek bir sanat eseridir. Herhangi bir delil olmaks ızın, onlar ı herhangibir sanatkâra veya bir hâdiseye atfetmek hakk ımızın olduğunu kabuledecek olursak, ba şkalar ı da ayn ı yoldan giderek, istedikleri gibi hareketetmek hakk ına sahip olacaklard ır ki, bu durumlarda bunun, tamamenmümkün olduğunu zannediyorum. Bu minyatürlerin tetkikini, bizzatonların, kabule şayan herhangi bir izah' ima etmeleri veya o izah' destekleyecekherhangi bir metni ihtiva etmeleri s ınırı ile tandit etmemiz gereklidir,diye dü şünüyorum. Çünkü, bir sanat nümunesinin estetik loymeti,22
iadma onu takdir edenin kendi şahsi görü şüne tabidir ve onu arzusunauygun şekilde ifade eder.Boston Isabella Stewart Gardner MüzesiBu müze, 1924 de vasiyet yoluyla, umumi bir kütüphane olarak kurulmuştur.Kurucusu tarafından te şkil edilmiş, me şhur tablolar, heykeller,dokuma eserleri, renkli cam e şya, mefru şat ve diğer sanat eserlerindenibaret bir kolleksiyon, İtalyan üslublu bir binada muhafaza edilmektedir.Fakat, sanat eserlerinin bütün çe şitleri ile dolu olduğunu hemen bir bakıştaanlamak mümkündür. Mamafih Mrs. Gardner'in tercihi ba şlıca İtalyanRönesans eserlerinden olmu ştur. Rubens'in dünyadaki en güzel resim diyevas ıfland ırdığı, Titian' ın Rape of Europe adl ı eseri bunlar ın bir örneğidir.Ars Islamica (cild, XI-XII) da, islâm sanat ı ve yaz ıs ı ile uğra şanlarca azbilinen, "Boston Gardner Muzesinde Timur devrine ait bir mezar ta şı"konusunda, resimli bir notu ihtiva eden bir yaz ı ne şredilmi ştir. K alkerveya mermer olan, koyu kur şuni renkteki bu ta ş, kabartmal ı ve süslü küfive •nesih tarz ında yaz ılmış bir kitabeyi ihtiva etmektedir. Mr. Helmetvon Errfa yapt ığı aç ıklamada, "ta ş üzerindeki tezyinat, Islam sanat ınaaşina bir kimseye, şimdi New York Metropolitian Müzesin'deki Hokand'-dan getirilmiş me şhur oymal ı kap ıyı hat ırlatacakt ır," demektedir. Afganistan'daHerat yak ınında bulunan, Hoca Abdullah Ensari'nin türbesindekibir mezar ta şı ile buradaki mezar ta şı aras ında, daha yak ın bir mukayeseyap ılabilir. Bunlar birbirine okadar çok benziyorlar ki, sanki iki mezarta şı ayni i şçiliğin eseridir. Bunlar, Glidden ve Miles taraf ından okunmuşlardır. Üzerlerinde ne tarih ne de şahıs ismi vard ır. Fakat onlar ın,ta ş oymac ılığının en güzel örnekleri olduğunu da inkar etmeğe hiç imkânyoktur.23
- Page 1 and 2: ANKARA ÜNIVERSITESIILkIIIYAT FAKÜ
- Page 3 and 4: IÇINDEKILERSayfaÖNZÖZVGIRI ŞVIC
- Page 5 and 6: ÖNSÖZFakültemiz tarafından yay
- Page 7 and 8: G İ R İ ŞAmerika Birle şik Devl
- Page 9 and 10: CALIFORNIASan Fransisco'daki İslam
- Page 11 and 12: COLORADODenver Sanat Müzesi:Colora
- Page 13 and 14: COLUMBIA BÖLGESICorcoran Galerisi,
- Page 15 and 16: sayfalar ından, XVII. as ır İran
- Page 17 and 18: liyette bulunan Islam Kültür Komi
- Page 19 and 20: ILLINOISChicago Üniversitesi Şark
- Page 21 and 22: Chicago Sanat EnstitüsüMichigan A
- Page 23 and 24: Sûfi aras ında bir kar ıştırma
- Page 25 and 26: son derece nadir Iran çömlek i ş
- Page 27 and 28: edinmek istiyenler için dikkati ç
- Page 29: Cambridge, Harvard Üniversitesi Ho
- Page 33 and 34: Michigan Üniversitesi, Ann Arbor.M
- Page 35 and 36: MISSOURIMissouri, Kansas City ve St
- Page 37 and 38: yazmas ı, çok önemli baz ı bilg
- Page 39 and 40: yaz ılmış bilinen ilk yazmalarda
- Page 41 and 42: Bishandas, Padarath, Fathmohd, Chit
- Page 43 and 44: XVI. as ırlarda yap ılmış kadif
- Page 45 and 46: Büyük fethin bir neticesi olarak,
- Page 47 and 48: mektedir. XVII. asra ait eserlerden
- Page 49 and 50: Ol-II0Cincinnati Sanat Müzesi: isl
- Page 51 and 52: tambur refakatinde sofi raks ı yap
- Page 53 and 54: iyi üsli\plu yaz ıları olan Iran
- Page 55 and 56: umumi ziyaretçiler için çok cazi
- Page 57 and 58: ile konu ştum. Bugün bu enstitün
- Page 59 and 60: münevver kimselerin kendi evlerind
- Page 61 and 62: AINDEKSAbbott, Nabiâ: 11, 12.Abdul
- Page 63 and 64: Marley, Grace McCann- 2Maskina: 16.