PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Kısacas ı nestalik yaz ısı konusunda Houghton kütüphanesindeki bu örneklerbüyük bir bo şluğu doldurduklar ından, büyük önemi haiz bulunmaktadırlar.Cambridge, Fogg Sanat Müzesi.Buna Harvard Üniversitesi Müzesi de denilebilir. Önceleri Üniversitetalebeleri için kullan ılmış, bundan ba şka sanat kurslar ına tahsis edilmi şolup, şimdi müze bütün halk ın istifadesine arzolunmu ştur. Çok güzel birİslam minyatürleri kolleksiyonu vard ır. Bir talih eseri olarak, bu müzenin,benim kendi sahamla ilgili şark bölümünü, buran ın Islam sanatlar ı kısmımüdürü Dr. Eric Schroeder'le beraber gezmi ş bulunuyorum. Dr. Schroederbir müddet önce "Fogg Sanat Müzesindeki Iran Minyatürleri" adlı birkitap yayınlamıştır Bu bak ımdan en eski nümuneler, —daha önce BostonMüzesi hakk ında bilgi verirken bahsetti ğimiz— 619/ ı 223 tarihinde, AbdullahIbn Fazl tarafından resimlendirilen Dioscorides'in Materia-Medicaadl ı kitab ının iki yapra ğı ve Şehnatne'nin XIV.' asra ait sayfalar ıdır. Dr.Schroeder, bu müzedeki Iran minyatürlerini ilk olarak tamamen yeni birtarzda izah etme denemesine giri şmNtir. Mukaddimesinde şöyle söylüyor:"Bir katalog olarak ba şlanmış olan bu kitap, zaruri olarak Iran minyatürtarihinin genel bir izah ını vermek durumuna geldi. O, ayn ı zamanda,bu resimlerin yap ılmasına sebep olan şartlar ı anlatabilmek ümidiyle, zamanın,tarihi durumunu da içine alm ıştır..." , Yazar, minyatürleri tekerteker ele al ıyor ve onlar ı tavsif ediyor, sonra kendi arzusuna göre, onlar ı,muayyen bir sanatkâra ve hadiseye atfediyor. Mesela ilk minyatür: Şarapdöken mekanik bir figür: O, "Minyatür, normal bir kalem hünerindenba şka bir şey göstermiyor; Muhammed Ilmi Ahmed'in eseri olabilir.Ona ait de ğilse, eser, Kahire'de 1354 y ılında çal ışmakta bulunan birsanatkar ın eseri olabilir. Şuras ı bir hakikattir ki, bu minyatürlerin, tarihihadiselerle büyük ilgileri bulunmaktad ır..." diyor. Fakat biz, ancak,kendileri böyle delilleri gösterdiklerinde veya resmin mahiyetini aç ıklayanbaz ı şeylerin onlar ın üzerinde yaz ılı olmaları halinde, onlar ı vesika olarakkabul edebiliriz. Aksi halde onlar ı, iddiamız ı teyid eden muayyen birbilgi olmaks ız ın, herhangi bir sanatkâra veya hâdiseye atfetmeye hakk ımızyoktur. Şüphesiz Dr. Schroeder'in kitab ında takdim etti ği minyatürler,çok yüksek bir sanat eseridir. Herhangi bir delil olmaks ızın, onlar ı herhangibir sanatkâra veya bir hâdiseye atfetmek hakk ımızın olduğunu kabuledecek olursak, ba şkalar ı da ayn ı yoldan giderek, istedikleri gibi hareketetmek hakk ına sahip olacaklard ır ki, bu durumlarda bunun, tamamenmümkün olduğunu zannediyorum. Bu minyatürlerin tetkikini, bizzatonların, kabule şayan herhangi bir izah' ima etmeleri veya o izah' destekleyecekherhangi bir metni ihtiva etmeleri s ınırı ile tandit etmemiz gereklidir,diye dü şünüyorum. Çünkü, bir sanat nümunesinin estetik loymeti,22