PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Büyük fethin bir neticesi olarak, Müslümanlar ın böyle bir yay ılmayanail olmalar ıyla, Araplar, madeni paralar ını burada, imparatorluklarm ınbir parças ı olan bu bölgede, Debal adl ı darphenede bast ırmışlard ır. Buhakikaten böyle olmu ştur, fakat maalesef, Müslümanlar ın ilk madeniparalar ı, tam mânasiyle nadir bulunmaktad ır. Bununla beraber, Dr.Miles'in bu eserine k ısa bir bak ış, bize şunu aç ıklıyor ki, bu eser, Islamimeskükât ın ilk üç bölümündeki nadir sikkeleri ele almaktad ır. I-Parabasma reformundan önceki devre, Sasani ve Bizans taklidlerini içinealmaktad ır. 2- Emevi para basma: reformu öncesi, 3- Abbasi parabasma devri. Müslümanlar ın bu ilk madeni paralar ı, bugün açıklanmaları çok zor olan acayip şekiller ve sembolleri havidirler. Böyle meskükâtörneklerinin çok nadir oldu ğunu zannediyorum. Dr. Miles tarafındananlat ılan meskükât darphanelerine göre, islâm imparatorlu ğunun birharitas ını çizecek olursak, şüphesiz çok enteresan neticelere ula şırız.Dr. Miles'in diğer büyük eseri: Rey Numizmatik Tarihi, bu bakımdanönemli bir merhale te şkil etmektedir. Bugün yapt ığı ara şt ırman ın doğruolarak tarihini tesbit etmek istiyen Islam tarih ve kültürü ara ştır ıc ılar ı,bu eserden müsta ğni kalamaz ve bu eser sayesinde birçok mü şküllerinikolaylıkla halleder. Araplar ın fethinden yani hicri I. as ır (milâdi VII.as ır)dan, VII. h. (XIII m.) as ırda Moğolların tahribine kadar Iran'daMedya veya Cibal bölgesinin ba şkenti olan Rey (eski Phages) şehrininbütün tarihi önemi bu eserden anla şılabilir. Kitab ın önsözünde Dr. Milesşöyle söylemektedir: "Tarihin hiçbir devrinde paralar ın hizmeti Islamparalar ının İslam tarihine olan hizmeti kadar büyük olmam ışt ır. Reyşehrine bakt ığım ızda, hemen hemen bütün tarihi hadiseler, veya en az ındanbütün siyasi, olaylar, Rey darphanesinin bast ığı paralarda kendini göstermektedir.Tarihçi, kronoloji maddelerinde, bu meskûkât ın, en az Taberi,İbnu'l-Esir ve bunlar ın kaynaklar ı kadar, doğruluğa şahitlik etti ğinigörecek ve şüphesiz memnun olacakt ır. Biz sadece, çok nadir olarak,arapça ve farsça yazarlar ın, hadiseler silsilesindeki kendi kay ıtlarındayanl ışlık yapt ıklar ın ı görmekteyiz. Yan ılmış olduklar ı yerlerde, genelolarak bu tarihçiler, ça ğda ş siyaset adamlar ın ın karışıklıklarından dolayı,yeteri kadar mazerete sahip bulunmaktad ırlar". Dr. Miles tezinin sonlarında,elde edebildiği bütün matbu malzemeyi tetkik ediyor veşahsen daha ileri giderek, bu ara ştırmay ı, çe şitli daha büyük meskükâtdolaplar ına da te şmil ediyor. Islâm ın ilk dört halifesinin isimlerinin meskükâtüzerinde ilk defa görünmesinin, Mo ğol İlhanh Sultam Ebu Said(717-722) devrinde ba şlad ığını söylemeye kadar gitmektedir. Hemenhemen ayn ı çağlarda bu isimler, Hindistan'daki Tuğluk sülâlesinin paralarındada görülmektedir. Bu, devlet politikas ının dine kar şı bir neviifadesi idi.Dr. George C. Miles' ın önemli bir tebli ğ •takdim etti ği, New Jersey,37