dan kurulmu184 de Washington'u i şgal etmeleri üzerine ba şkentte çıkan yangındakütüphane tamamen harap olmu ştur. 1815 Oca ğında, Thomas Jafferson'un hususi kütüphanesinden Kongrece sat ın alınan takriben 70o cildkitap hemen orijinal kolleksiyonun yerini almıştı. Bu kolleksiyon, kütüphaneninşimdiki kolleksiyonunun nüvesini te şkil etmiştir Kütüphaneninana binas ı 11397 de tamamlanm ış ve ilave k ısmı da 1939 da aç ılmıştır ki,Doğuya ait kitaplar ın büyük bir k ısmı burada bulunmaktad ır. Hangidilde olursa olsun İslami kitaplar ı içinde bulunduran bölüm, çok kere"Şarkiyat Bölümü" ismini almaktad ır. Burada baz ı yazmalar ve nadirbasma kitaplar ı içine alan bir bölüm de gördüm.Bugün, ihtiva etti ği 35 milyondan fazla eserle bir umumi halk kütüphanesiolan müessese, dünyan ın en büyük kütüphanelerinden biri say ılabilir.Şarka ait kolleksiyonlar aras ında, 3 milyonluk Çin kolleksiyonu,Çin ve Japonya' d ışındaki en geni ş kolleksiyonu te şkil etmektedir. Fakatözellikle Arapça-Farsça, Türkçe ve Orduca gibi İslami dillerle yaz ılmış500o den fazla kitab ın kataloglar ının yap ılmas ına, d ışarıdan getirtilenalimlerin çal ışmalarile bir süre önce ba şlanmış bulunmaktad ır. Kongrekütüphanesi sahas ı dahilinde, hemen onun kuzeyinde Folger ShakespeareKütüphanesi vard ır ki 145.5oo cild kitab ı içinde bulundurmaktad ır.Shakespeare'e ait ve onun hakk ındaki eserlerin bir k ısmı, dünyada bulunannadir tab ıları teşkil etmektedir. Bu kütüphane Henry Clay Folger taraf ın-.ştur. Kongre Kütüphanesi, Şarkiyat bölümünden Mr. WalterMourer'le birlikte, Şarkiyat Bölümünü gezdik. Gördüm ki bu kütüphane,Pieping ve Nanking Milli Kütüphanelerinden sonra, dünyan ın üçüncünadir ve büyük Çince kolleksiyonunu ihtiva etmektedir. Sung kitaplar ınınen eskisi, 1924 Eylülünde çökmü ş olan Hangchow'un Y ıldırım KuleMabedinin temelinden alınmış olan 975 tarihli bir Budist duas ını muhteviyaz ıttır. Çe şitli konularda, Arapça ve Farsça çok k ıymetli yazmalarmburada bulunduğu da bir gerçektir. Burada gördüklerim aras ında, Sadi'ninBostan' ının güzel bir yazmas ını zikredeceğim. Bunun hattat ı, Meşhedlibüyük üstad Sultan Ali'nin talebesi Sultan Muhammed olup, eser 941/1535 tarihlidir. Fakat benim görü şüme göre, bu kütüphanenin İslameserleri kolleksiyonu, ba şka bir yerde bultınamıyacak kadar, günü gününetoplanmış bir haldedir. Burada tam bir itimadla zikredebiliriz ki, KongreKütüphanesi, Suudi Arabistan gazetelerinin tam bir kolleksiyonunamaliktir. Bu gazetelerin en eskisi, haftada iki kere ç ıkan K ıble, 19/6 Ağustosundane şredilmeye ba şlanmıştır. Beridü'l-Hicaz, Savtu'l-Hicaz, Ümmü'l-Kura isimli diğerleri ve Pakistan'a ait gazetelerin ba şlangıçlarından bugünekadar olan sayıları bulunmaktad ır. Geçen as ırda, Ordu dili ile Karaçi'debasılmış olan en eski baz ı günlük gazeteleri de yine burada gördf ım. 1879tarihli Aklil gazetesi v.s. gibi.Bunlardan ba şka,. şimdi Washington'da İslam arşivi üzerinde faa-8
liyette bulunan Islam Kültür Komitesi, Kongre Kütüphanesi ile i şbirliğiyapmış bulunmaktad ır. Ben, burada bu i şin organizatörü Dr. Myron B.Smith ile tanışmak imkan ını buldum. O, bütün kütüphanesiyle birlikte,çalışma yerini buraya nakletmi ş bulunmaktad ır. Bu i şbirliğinin gayesi;İslama ve ona akraba olan Yak ın Doğuya ait sahalarda, bilhassa antropoloji,epigrafi, mimari, sosyoloji, arkeoloji malzemesini bir araya getirmek,tasnif ederek, bu sahada çal ışacak âlimler için onlar ı kıymetli materyalolarak muhafaza etmektir.Washington, Milli Sanat Galerisi.Burada, Freer Sanat Galerisi ad ı ile an ılan Milli Sanat Galerisi,Smithsonian Müessesesinin bir bölümünü te şkil etmekte, Constitutioncaddesindeki ağaçlı yol üzerinde bulunmaktad ır. Bu galeri, 1941 denönce halka aç ılmıştır. En çok, Mr. Mellin'in, Italyan resim ve heykelciliğininşaheserlerinden bir araya _getirdi ği kendi kolleksiyonunu ihtivaetmektedir. Şimdi ise, resim, heykelcilik, basma, çizme ve süsleme bölümleriniiçine alan 26.00o den fazla üstün sanat eserlerini de içinde bulundurmaktadır. Her ne kadar galerinin umumi anlam ve amac ına göre,burada Islam sanat ına ait herhangi bir şey görülmüyorsa da, halihaz ırdaetraftaki sanat standard ını ayarlamak ve onu Washington için estetik vekültürel bir kazanç haline getirmek amac ıyla, çok k ıymetli İran hal ılarıtemin edilmi ş ve galerinin salonlar ın ın dö şemelerine yay ılmıştır Bu aradaWidener'in kolleksiyonu içinde XVII. as ır ilk yar ısı Hindistan' ına ait,hayvan motifli Mo ğol halisi gibi, çok yüksek kıymette çe şitli halılar dabulunmaktadır. İşte gergedamn geyi ği kovalayışı burada realist bir şekildegösterilmiştir. Bununla beraber, Dr. Ettinghausen, Washington MilliGalerisi'ndeki hal ı ve çe şitli minyatürlerin hakiki şekli içindeki gergedan ın,Müslüman-Hint sanat repertuar ına büsbütü ıi yabanc ı olmadığını isbatettiği kanaat ındadn. Bu bak ımdan, Milli Galerideki bu hah, gerçekteneşsizdir.Washington, Colombia Bölgesi Dokuma i şleri Müzesi.Müze, yakın ve uzak doğuya ait kilimleri, yak ın doğu- M ısır, Suriye,Mezopotamya, Küçük Asya, İran, Orta Asya'ya ait, islâmdan öncekidevir ve islâmiyetin II - VIII. as ırlarına ait dokumalar ı ihtiva eder. Ortaçağa ait örnekler çok daha önemlidirler. Özellikle İran'a ait örnekleraras ında bul ada mutlaka zikretmem gerekenler; 1600 y ıllarına ait, üzerindevazo şeklinde i şlemesi olan bir hali vard ır ki, büyük hurma dallar ın ıihtiva eden oval beyaz zeminin etraf ında, her biri ufak palmiyeleri veçiçekleri olan helezonvari bitki sapl ı, çift arabeskli çok güzel bir bordü ı leçepeçevre ku şatılmıştır XVI. asra ait, üzerinde büyükçe asma yapraklar ıbulunan, altından yap ılmış geni ş bitki dall ı bir kadife kuma ş ; yine XVI.asra ait bir kadife kuma ş vard ır ki üzerinde, ejderhaya vurmak için9
- Page 1 and 2: ANKARA ÜNIVERSITESIILkIIIYAT FAKÜ
- Page 3 and 4: IÇINDEKILERSayfaÖNZÖZVGIRI ŞVIC
- Page 5 and 6: ÖNSÖZFakültemiz tarafından yay
- Page 7 and 8: G İ R İ ŞAmerika Birle şik Devl
- Page 9 and 10: CALIFORNIASan Fransisco'daki İslam
- Page 11 and 12: COLORADODenver Sanat Müzesi:Colora
- Page 13 and 14: COLUMBIA BÖLGESICorcoran Galerisi,
- Page 15: sayfalar ından, XVII. as ır İran
- Page 19 and 20: ILLINOISChicago Üniversitesi Şark
- Page 21 and 22: Chicago Sanat EnstitüsüMichigan A
- Page 23 and 24: Sûfi aras ında bir kar ıştırma
- Page 25 and 26: son derece nadir Iran çömlek i ş
- Page 27 and 28: edinmek istiyenler için dikkati ç
- Page 29 and 30: Cambridge, Harvard Üniversitesi Ho
- Page 31 and 32: iadma onu takdir edenin kendi şahs
- Page 33 and 34: Michigan Üniversitesi, Ann Arbor.M
- Page 35 and 36: MISSOURIMissouri, Kansas City ve St
- Page 37 and 38: yazmas ı, çok önemli baz ı bilg
- Page 39 and 40: yaz ılmış bilinen ilk yazmalarda
- Page 41 and 42: Bishandas, Padarath, Fathmohd, Chit
- Page 43 and 44: XVI. as ırlarda yap ılmış kadif
- Page 45 and 46: Büyük fethin bir neticesi olarak,
- Page 47 and 48: mektedir. XVII. asra ait eserlerden
- Page 49 and 50: Ol-II0Cincinnati Sanat Müzesi: isl
- Page 51 and 52: tambur refakatinde sofi raks ı yap
- Page 53 and 54: iyi üsli\plu yaz ıları olan Iran
- Page 55 and 56: umumi ziyaretçiler için çok cazi
- Page 57 and 58: ile konu ştum. Bugün bu enstitün
- Page 59 and 60: münevver kimselerin kendi evlerind
- Page 61 and 62: AINDEKSAbbott, Nabiâ: 11, 12.Abdul
- Page 63 and 64: Marley, Grace McCann- 2Maskina: 16.