PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

New York Şehri, Metropolitan Sanat Müzesi.Bugün, bu müze bütün A. B. Devletlerinde çok özel bir yer i şgaletmektedir. Sahip oldu ğu yegane kolleksiyonlardan ötürü ona "standartbir müze" ad ın ı verebiliriz. 1870 y ılında kurulmu ştur. Şimdi çeşitli kolleksiyonları 5.00o y ıllık bir zaman ı kaplamakta ve M ıs ır, Babil, Asur, Yunan,Roma, Yak ın ve Uzak Doğu, Avrupa ve A. B. D. sanatlar ını temsil etmektedir.Bu eserler, mimariyi, heykelt ıra şlığı, resmi, matbuay ı, serami ği,cam, ağaç ve madenden yap ılmış e şyay ı dokuma sanatlar ın ı, silahlar ıve musiki aletlerini içine almaktad ır.B ıırada, doğrudan doğruya İslam sanatlariyle ilgilendi ğim için, dahaçok alâkam, müzenin birinci kat ındaki Yakın ve Orta Do ğu Galerilerindekisanat eserlerine hasredilmi ştir Bu bölümün müdürü Dr. MauriceS. Dimand 1944 de " A Handbook of Muhammklan Art" ad ıyla ne şrettiğieserde, münhas ıran bu müzenin kolleksiyonlar ını esas alm ıştır. Dr. Dimandbu kitab ının önsözünde, şu doğru mütalâay ı ileri sürmü ştü: "Bu kitab ınilk bas ımı, 1930 da islâm Dekoratif Sanatları El Kitab ı ad ı alt ında yap ılmıştı.O tarihten beri, Metropolitan müzesi İslam eserleri kolleksiyonlar ı,elde edilen çok say ıda önemli eserlerle öylesine zenginle şmiştir ki, bugündünyan ın en ileri gelen müzelerinden biri say ılmaktad ır..." Bu el kitab ı13 bölümü içine almaktad ır: ı — Tarihi giri ş, 2— İslam sanat ın ın men şei,3— Duvar ve minyatür ressaml ığı, 4— Yaz ı sanatı ve tezhip, 5— Kitapciltçiliği, 6— Ta ş ve alç ı heykeltra şl ığı, 7— Ağaç oymac ılığı, 8— Fildişi vekemik oymac ılığı, 9— Maden i şçiliği, ı o— Çinicilik, i ı — Cam ve kristalişçiliği, 12- Dokumac ılık, 13— Hal ıc ılık. K ısacas ı Dr. Dimand, bol resimliel kitab ın ın hemen hemen 35o sayfas ını, çok beğenilecek bir şekilde,müzenin kolleksiyonlar ına hasretmi ş ve güzel sanatlar tarihinin bütündevir ve merhalelerinin islami bir görü şten, münaka şas ın ı yapmak içinmüze d ışından da baz ı eserleri bulup ç ıkartm ıştır. Mamafih, burada i şaretedilmesi gereken husus, yukar ıda ad ı geçen el kitab ının bas ılmas ından,yani 1944 den sonra müzeye birçok kolleksiyonlar ın ilave edilmi ş olmasıd ır. Bu kolleksiyonları, müdür yard ımc ısı Miss. Hannah E. McAllister'inrefakatinde burada tetkik ettim. Bir zamanlar Şah Cihan albümününbir bölümünü te şkil eden, büyük ebatda 4o minyatür şimdi burada bulunmaktadır. Bunlar ın çoğu Londra'da Chester A. Beatty kolleksiyonundad ırve orada Sir Thomas Arnold ve Mr. J. V. S. Wilkinson'un idaresindeneşredilmi ştir. Onun 9 yapra ğı, Washington Freer Sanat Galerisi tarafindanelde edilmi ştir. Metropolitan müzesinde bulunan bu yapraklar,Moğol saray sanat ın ın en yüksek derecesini temsil etmekte ve büyükı essamlarm, tezhipçilerin ve hattatlar ın bir kısmın ın eserlerini ihtivaetmektedir. Bu sanatkârlar: A ğa R ıza, Ebu'l-Hasan, Mansur, Murad,Manohar, Belchand, Govardhan, Nanah, Bichitr, Lalchand, Ha şim,32