RİZE 05 - çevresel etki değerlendirme planlama genel müdürlüğü

Bern sözleşmesi gereği koruma altına alınmışsa da, ülkemizde ek listeyle, özellikleküçükbaş hayvanlara verdikleri zarar nedeniyle koruma kapsamından çıkarılmıştır. Henüzfazla risk altında olmasalar da, en azından bazı bölgelerde korunmaları gerekmektedir.• Canis aureus (Asya çakalı) (+)(nt)Bölgeden kayıt yoktur. Kayıtlara göre deniz seviyesinden en fazla 600 m yükseğeçıkabilirler. Gündüzleri kovuklardaki yuvalarında dinlenirler ve geceleri faal durumageçerler. Ocak-Şubat aylarında çiftleşirler ve bir batında 3-8 yavru doğururlar. Genellikleleşlerle beslenirler. Kuduz virüsünün doğadaki taşıyıcılarından biridir.• Vulpes vulpes (= Canis vulpes) (Tilki) (+)(nt)Tüm Türkiye’ye yayılmıştır. Toprak içerisinde açtıkları yuvalarda yaşarlar.Alacakaranlıkta ve geceleri faaldirler. Fare, böcek ve salyangozlarla beslenirler. Çiftleşmedönemleri Ocak başı ile Şubat sonu arasındadır. Dişi bir doğumda 4-7 yavru doğurur. TümAvrupa'da ve ülkemizde kuduz virüsünün başlıca taşıyıcısıdır. Fransa'da yapılan birçalışmada popülasyonlarının önemli bir kısmının bu virüsü taşıdığı saptanmıştır. Gecelerikentlerin yakınlarındaki çöplüklere inerler ve burada virüsü köpeklere bulaştırırlar.• Mustela nivalis (Gelincik) (+)(nt)Ülkemizin hemen her yerinden kayıt vardır. Her türlü kovuk, çukur, delik, çalı veağaç atıkları, binalardaki oyuk ve delikler, diğer kemiricilerin galerileri, açık araziler vetarım arazileri gibi çeşitli ortamlarda yaşarlar. Fare, sıçan, tavşan, küçük kuşlar ve diğerhayvanların yumurtaları ile beslenirler. Gececil olmalarına rağmen, gündüzleri de faaloldukları görülür. Ocak - Şubat aylarında çiftleşirler ve Nisan-Mayıs aylarında 4-8 yavrudoğururlar. Ülkemizde gelincikten kaynaklanan kuduz vakaları görülmektedir. Ayrıca,bölgede M. erminea (Büyük gelincik) türünün bulunma olasılığı oldukça yüksektir.• Vormela peregusna (+) (V)Ülkemizde Trakya, Marmara, Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinden çoksayıda kayıt vardır. Bahçelerde, yerleşim yerlerinin yakınlarında, yarı kurak steplerde, sukenarlarında yaşarlar ve 2.000 m yüksekliğe kadar çıkabilirler. Genellikle kovuklardabarınırlar ve çoğunlukla fareler olmak üzere kemirici hayvanlarla beslenirler. Kümeshayvanlarına büyük zarar verirler. Gece ve gündüz faaldirler. İlkbahar ve sonbahardaürerler ve bir batında 4-8 yavru doğururlar.• Martes martes (Ağaçsansarı) (+)(nt)Ülkemizde Marmara, Ege, Batı ve Doğu Karadeniz ile Doğu Anadolu’dankayıtlıdır. İbreli ve karışık ormanlardaki kayalık ve açık alanları tercih ederler. Yerleşimalanlarına pek yaklaşmazlar. Ağaç ve taş kovuklarında yaşarlar. Başlıca besinlerini kuşlar,kuş yumurtaları, sincap, fare, böcek, kurbağa, kertenkele ve böğürtlen oluşturur. Kümeshayvanlarına ve kümeslere zarar verirler. Genellikle alacakaranlık ve geceleri faaldirler. İkiyılda bir çiftleşirler ve 2-4 yavru meydana getirirler. Kürkleri değerli olduğu için aşırıderecede avlanırlar ve bu nedenle tükenme riski ile karşı karşıyadırlar. Koruma altınaalınmalıdırlar.137