RİZE 05 - çevresel etki değerlendirme planlama genel müdürlüğü

Pdir.A. 3 İLİN COĞRAFİK DURUMUYeri ve SınırlarıooRize kuzeydoğu Anadolu’da; Doğu Karadeniz kıyı şeridinin doğusunda, 40P P-22’ ve 41P P-oo28’ doğu meridyenleri ile 40P P-20’ ve 41P P-20’ kuzey paralelleri arasında yer alır. BatıdanTrabzon’un Of, güneyden Erzurum’un İspir, Doğudan Artvin’in Yusufeli ve Arhavi ilçeleri ile2Kuzeyden Karedeniz tarafından çevrili olan Rize’nin göller hariç yüzölçümü 3922 kmPA. 4 İLİN TOPOGRAFYASI VE JEOMORFOLOJİK DURUMUDoğu Karadeniz kıyı sıradağları yayının kuzey yamacında yer alan Rize toprakları genelifade ile dağlık ve engebelidir. Ancak bu genel topografik durum dikey yönde bazı farklılıklar arzetmektedir. Bu nedenle Rize’nin topografyasını üç bölümde incelemekte fayda vardır.Kıyı Şeridi ve Alüvyon DüzlüklerÇok dar olan bu sahanın Rize topografyası içinde ayrı bir yeri vardır. Kabaca 80 kmuzunluğundaki kıyı şeridinin genişliği akarsu vadileri dışında ortalama 20-150 m. arasındadeğişmektedir. Çok sayıda akarsu tarafından kesilen bu şeridin en geniş düzlüklerini tabanseviyesi ovaları oluşturur. Tümüyle akarsuların getirdiği alüvyonlardan oluşan bu düzlükler,akarsuların denize kavuştuğu noktadan itibaren içeriye doğru 500-600 metreye kadar tabanseviyesi ovası şeklinde, 9-10 km’ye kadar da taraça düzlükleri şeklinde uzanırlar. Bu düzlüklerinkıyı boyunca olan genişlikleri ise yaklaşık olarak 200 m ile 1000 m arasında değişmekte oluphemen tamamı yerleşmeye sahip olmuştur. Bunlardan en geniş olanı Ardeşen ilçe merkezininyerleşim alanını oluşturan Fırtına Deresi’nin taban seviyesi ovasıdır.Yüksek kıyılar katogorisine giren Rize kıyıları genellikle sade bir görünüş arz eder. Kıyıçizgisi küçük boyutlu ve asimetrik girinti ve çıkıntılardan oluşur. Bütün bunların önüne kıyıdan 5-25 m, hatta bazen 150 m. Uzaklıkta ve boyutları 5-10-15 m arasında geniş ölçüde tahrip edilmişolmasına rağmen yer yer taraça ve falezlere de rastlanmaktadır.Derin Vadilerle Yarılmış Dağlık SahaTopografya kıyı düzlüğünün hemen gerisinde arızalanmakta ve yükselti birdenbire 150-200 m’ yi bulmaktadır. Buradan itibaren arazi, giderek daralan akarsuların orta çığırları boyuncaaldıkları sayısız kollar araziyi şiddetle aşındırmış ve çok arızalı bir görünüş kazandırmıştır. Keskinve birbirine yakın sırtlar, dik yamaçlı “V” profilli vadiler yaklaşık 2000 m yüksekliğine kadar olanbu sahanın karakteristik topografik görünüşünü oluştururlar.Yüksek Dağlık Saha ve Buzul TopografyasıKabaca 2000 m yükseklikten başlayan ve sahanın 3000-3200 m yüksekliğe kadar olankısımlarında topografya basık sırtlar, dik yamaçlı “U” profilli vadilerden oluşur. Dördüncü23