RİZE 05 - çevresel etki değerlendirme planlama genel müdürlüğü

• Martes foina (Sansar) (+)(nt)Ülkemizde geniş bir dağılım alanına sahiptir. Kayalık ve taşlıklarda, ormankenarlarında ve karışık ormanlardaki yarlarda yaşarlar. Bazen yerleşim alanlarınınyakınlarına gelebilir ve evlerde de görülebilirler. 2.500-3.000 m yüksekliğe kadarçıkabilirler. Günün her saatinde faaldirler. Kemiriciler, kuş, sürüngen, böcek ve meyvelerlebeslenirler. Yuvalarını kayalıklara yaparlar. Temmuz ayında çiftleşirler ve 8-9 ay süren birgebelik döneminden sonra 3-4 yavru doğururlar. Postları çok değerlidir. Aşırı avlanmayüzünden büyük risk altındadırlar. Bir önceki tür gibi bunlar da sayıca çok azalmışlardır vekorunmaları gerekmektedir.• Meles meles (Porsuk) (+) (R)Tüm Türkiye’de 2.000 m yüksekliğe kadar yayılmışlardır. Açık çayırlık içerenkarışık ormanlarda, ağaçlı kayalıklarda, tarla ve çayır kenarlarına yakın step ve yarısteplerde yaşarlar. Toprakta açtıkları inlerde yaşarlar. Gündüz iyi göremedikleri içingeceleri avlanırlar. Kemiriciler, solucanlar, yumuşakçalar, bekler, kuş yumurtaları veleşlerle beslenirler. Kümes hayvanlarına zarar verirler. Tarla ve bahçelerde de önemlizararlara neden olurlar. Temmuz-Ağustos aylarında çiftleşirler ve Şubat-Mart aylarında 2-3, nadiren de 4 yavru doğururlar. Postları değerli değildir.• Ursus arctos (Bozayı) (+) (V)Ülkemizde syriacus alt türü bulunmaktadır. Trakya hariç hemen her bölgeden kayıtvarsa da, pek çok yerde aşırı avlanma nedeniyle ortadan kalkmışlardır. Geniş yapraklı vekarışık ormanlarda, bodur bitkilerle örtülü açık arazilerde ve özellikle sarp dağlarda, 2.800m yüksekliğe kadar yaşarlar. Çeşitli bitki ve hayvanlarla beslenirler. Genellikle Haziran--Temmuz aylarında çiftleşirler ve Aralık-Şubat aylarında 1-2, nadiren daha fazla yavrudoğururlar. Çoğunlukla geceleri faaldirler. Kış aylarında uykuya yatarlar. Doğrudanaraştırma alanında olmasa da, çevredeki daha bakir yerlerde görülürler. Mutlak korunmasıgereken türlerdendir.• Felis lynx (Vaşak) (+) (E)Ülkemizin birçok yerinden kayıtlı olmasına rağmen, bir çok yerde bu türe artıkrastlanmamaktadır. Genellikle geniş yapraklı ormanlar ve kayalık alanlarda, 2.500 myüksekliğe kadar yaşarlar. Besinleri memeli iri hayvanlardır. Geceleri avlanırlar. ŞubatMart aylarında çiftleşirler ve 65-75 günlük gebelik döneminden sonra 2-5 yavrudoğururlar. Mutlak korunması gereken türlerimizdendir. Çok düşük bir olasılıkla bölgedeF. caracal ve F. silvestris (Yaban kedisi) türleri de bulunabilir. Ancak, bunlarla ilgili kesinkayıtlar yoktur. Türlerinin tükenmiş olma riski çok olmasına rağmen, Felix Iynx türününbirkaç bireyi bölgemizde görülebilir.• Sus scrofa scrofa (Yabani domuz) (+) (nt)Ülkemizde geniş bir yayılış sahasına sahiptir. Geniş yapraklı ve karışık ormanlarıtercih etmelerine rağmen, uygun bitki örtüsüne sahip her biyotopta yaşayabilirler.Genellikle geceleri faaldirler. Çoğunlukla bitki kökleri ile beslenirler. Mart-Nisanaylarında 5-6 (nadiren 12’ye kadar) yavru doğururlar. Tarım alanlarına büyük zararverirler. Bu nedenle, Bern sözleşmesi gereği korunma altına alınmışlarsa da, Türkiye ek bir138