Kırktuğ Dergisi 11. Sayısı

TÜRKİYE’NİN ENERJİ
GÜVENLİĞİ ve
ÜÇ HİLAL JEOPOLİTİĞİ
Dilde, Fikirde, İşte ve Enerjide Birlik!
Hamit Berat Kaya
Enerjinin kullanımı ile insanlığın gelişimi aynı düzeyde artış göstermiştir. Yaşamın temel
maddelerinden biri olan enerji kaynakları çağlar içinde değişim ve dönüşüm geçirmiştir.
Farklı kaynaklardan üretilen enerji, insan yaşamını kolaylaştıran ve geliştiren bir güç olarak
yaşamımızda yer almıştır. Sanayi devrimi ile enerji kaynakları önemini başta askeri ve sanayi
olmak üzere birçok alanda hissettirmiştir. 21. yy’ a gelindiğinde ise enerji yaşamın en temel
gereksinimi olmuştur.
Özellikle hidrokarbon bileşenli enerji kaynaklarının önemi anlaşıldığından bu yana dünya
tarihinde var olan bütün savaşların temelinde, enerjinin var olduğunu söyleyebiliriz. Günümüzde,
toplum refahı ve ekonomik yapısı, sürdürülebilir kalkınma vb. kavramlar enerji ve
enerji kaynaklarına bağlıdır. Dünya siyasetinin enerji üzerine şekillendiği 21. yy’ da ülkeler
arasında, enerji kaynaklarını bulunduran bölgeler üzerinde direkt ya da dolaylı hakimiyet
kurabilmek için büyük bir rekabet yaşanmaktadır.
Bu çalışmada ise Üç Hilal Jeopolitiği kavramı, bu kavramı kapsayan bölgelerin enerji potansiyeli
ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin enerji güvenliği için uyguladığı bölgesel politikalar
incelenecektir.
1. Enerji Güvenliği: Bölgesel Enerji Merkezi Türkiye
Soğuk Savaş sonrası dönemde yeni güvenlik tehditleri ortaya çıkmış ve bu tehditlerin
ana odak noktasını enerji nakil hatları oluşturmuştur. Bu durum Türkiye gibi transit geçiş
güzergâhında bulunan ülkeleri yeni mücadele yolları ve yeni güvenlik politikaları üretmeye
itmiştir. 20. yy. petrol sahalarına hâkim olmak için yapılan enerji savaşları ile geçmiştir. Bu
minvalde enerji coğrafyasının merkezinde yer alan Türkiye yakın ve uzak çevresindeki ener-
46