TOURMAG / Sonbahar 2021

Kültürel Miras
4 bin 250 yıllık
altın gaga ağızlı testi
Türkiye'ye
iade edildi
KADİR TOPRAKKAYA
Yasa dışı yollarla çıkarılan ve Hatti Uygarlığı
dönemine ait olduğu belirlenen altın gaga
ağızlı testi, Türkiye'ye getirilerek Anadolu
Medeniyetleri Müzesi’nde sergilenmeye
başlandı. Anadolu'nun kadim uygarlıklarından
Hattiler dönemine ait, yaklaşık 4
bin 250 yıllık altın gaga ağızlı testinin iade
töreni, sergileneceği Ankara Anadolu Medeniyetleri
Müzesi'nde yapıldı.
Törende konuşan Kültür ve Turizm Bakanı
Mehmet Nuri Ersoy, Türkiye'nin topraklarından
yasa dışı yollarla koparılan kültür
varlıklarının iadesi için çalışmalarını kararlılıkla
sürdürdüğünü söyledi. Ersoy, zaman
zaman bu yolda zorluklarla karşılaştıklarını,
yanlı kararlarla, anlamsız tartışmalarla,
gerçeklikten uzak ve bilimsel olmayan bakış
açılarıyla mücadele etmek zorunda kaldıklarını
anlattı. Bu ve benzeri engellerin kültür
alanında tesis etmek istedikleri yapıcı diyalog
yolunu zedelediğini ifade eden Bakan
Ersoy; “Ancak bu dosyada olduğu gibi kimi
zaman etik yaklaşımların varlığına da şahit
olmak, zorluklarla mücadele etmemizde
bizler için itici bir güç oluyor” dedi.
1989’DA SIR ARTHUR GILBERT
TARAFINDAN SATIN ALINMIŞ
Eserin iade süreci hakkında bilgi veren
Ersoy, şunları kaydetti: “Bu eser, Gilbert
Vakfı’nın kurucusu Sir Arthur Gilbert tarafından
1989 yılında satın alınıyor. Elbette
o sırada yasa dışı kökeni hakkında bir
bilgisi yoktu. Zaten daha sonrasında eser,
Victoria and Albert Müzesi'ne korunması
amacıyla emanet ediliyor. Uzun yıllar bu
müzede muhafaza edilirken, Gilbert Vakfı
tarafından bir köken araştırılması yapılması
isteniyor. İşte bu süreçte esere ilişkin
fotoğraf ve kimyasal veriler, Kültür Varlıkları
ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne iletiliyor.
Anadolu Medeniyetleri Müzesi uzmanları,
eseri Alacahöyük ve Mahmatlar buluntuları
ile karşılaştırmış ve stilistik olarak
eserin Hatti dönemine ait bir kültür varlığı
olduğunu doğrulamışlardır. Esere ilişkin
metal bileşen verilerinin kıyaslamaları ise
bakanlığımıza bağlı Ankara Restorasyon ve
Konservasyon Bölge Laboratuvarı uzmanlarınca
yapılmıştır.
AİT OLDUĞU TOPRAKLARA İADE EDİLDİ
Bochum Üniversitesi akademisyenlerinden
maden uzmanı Prof. Dr. Ünsal Yalçın
tarafından da sonuçlar teyit edilmiştir.
Kültür varlıklarının korunmasına ilişkin
hukuki dayanaklarımızın ve bilimsel
verilerin Gilbert Vakfı Mütevelli Heyeti’ne
sunulmasından sonra Gilbert Vakfı, tereddüt
etmeden eserin ait olduğu topraklara
iadesine karar vermiştir. Karşılıklı görüşmelerimiz
sonucunda bu eserin sergilenmesi
ve korunması için en doğru adres olarak,
muhafaza ettiği muhteşem Hatti koleksiyonuyla
Anadolu Medeniyetleri Müzemizi
uygun gördük."
Ekim / Kasım / Aralık | 2021
October / November / December
47