TOURMAG / Sonbahar 2021

Bilişim
Turizmde Endüstri 4.0
HÜNKÂR HACITALİPOĞLU
İnsan Kaynakları
Profesyoneli
Yönetici ve Yaşam Koçu
Tarih boyunca dört büyük endüstriyel devrim yaşanmıştır.
İşte bu yaşanan dört ayrı devrimin sonuncusu
olan "Endüstri Devrimi" ya da "4. Sanayi Devrimi"
terimi, ilk olarak 2011 yılında Almanya Hannover
Fuarı'nda kullanıldı. Gelişmiş ülkelerde hazırlıklarına
yıllar önce başlanıp, hayata geçirilen sanayi-teknoloji
bütünleşmesidir. Endüstri 4.0, temel olarak
bilişim teknolojileri ile endüstriyi bir araya getirmeyi
hedefliyor. Endüstri 4.0 sadece sanayiyi etkileyecekmiş
gibi görünse de yakın gelecekte tüm sektörleri
etkileyecektir. İleri mühendislik ve süreçler arası tam
bütünleşmeyi içeren Endüstri 4.0, ucuz işgücüne
dayalı rekabet yerine yüksek katma değerli üretime
dayalı rekabeti hedeflemektedir.
Bu yazımda, Endüstri 4.0’ın insan kaynakları yönetimiyle
ilişkisini ortaya koyarak, insan kaynakları planlaması
(İKP) üzerinde yaratacağı etkiyi analiz etmeye
çalıştım. İKP’nin kapsamı insanken, bu yeni sektörde
iş görenler robotlara evrildiği için İKP’nin özünde bir
değişiklik yapılması gerekmektedir. İKP’nin robotlara
ve yeni şartlara uygun iş görenlere göre geliştirilmesi
gerekmektedir. İKP'nin Endüstri 4.0 ile yeni bir form
kazanıp; daha hızlı, esnek, fazla iş yüküne uygun ve
sisteme entegre bir yapı alacağı söylenebilir.
Günümüzde insan kaynakları çatısı altında dijital dönüşümü
sıklıkla işe alım, yetenek yönetimi, esnek çalışma
yöntemleri, bilginin erişilebilirlik hızı ve zamanın etkili
kullanımı gibi konularda kullanıyoruz. Orta vadede
nörobilimin de katkısıyla mülakatlarımızda göz bebeklerimizin
incelendiği, sesimizin tonunun dinlendiği ve
dürüst beyanlarda bulunup bulunmadığımızın analiz
edildiği bir süreç içerisinde yer almamız kaçınılmaz
olacak gibi görünüyor. Teknolojik yatırım yapıp, insan
kaynağını ve süreçlerini paralel şekilde geliştirmeyen şirketlerin
yatırım dönüşlerinin etkili olması düşünülemez.
Toplum filozofu yazar Eric Hoffer’in “Değişim çağında
‘Öğrenenler’ dünyayı ele geçirecek, ‘Her şeyi bilenler’
ise artık var olmayan bir dünyaya ait bilgileriyle başbaşa
kalacaklar” sözü de bu durumu gayet iyi özetliyor.
Endüstri 4.0 teknolojileri, günümüzde her endüstride
olduğu gibi turizm endüstrisinde de değişimlere
neden olmaktadır. Nesnelerin interneti, bulut sistem,
robotlaşma ve akıllı uygulamalar turizm sektöründe
kullanılmaya başlamıştır. Bu yeni nesil teknolojilerin
otellerde uygulamaları, hem olumlu hem olumsuz
etkilere sahip olabilir. Örneğin misafir memnuniyeti,
doluluk oranı, zaman yönetimi gibi konularda otele
olumlu etkileri olabileceği gibi; sektörde personel
yetenek kaybı, iş sahaları, personel standartları üzerinde
olumsuz etkileri olabilir. Otelde kullanılmaya
başlanan bu teknolojilere hâkim yeni personellere
ihtiyaç doğabilir, eski personellerden uyum sağlayamayanlar
işlerini kaybedebilir veya robotlaşmayla
beraber yetenek kaybı yaşanabilir. Fakat bunlar gibi
bazı olumsuzluklara rağmen konaklama sektörünün
Endüstri 4.0’a uyumu kaçınılmaz görünmektedir.
Konaklama sektöründe Endüstri 4.0 teknolojilerinin
kullanılabileceği çok çeşitli alan mevcuttur. Oteller
uygulama geliştirerek; hızlı check-in, misafirle anında
iletişim, veri toplama gibi alanlarda kullanabilir. NFC
ile oda kapısının açılması, GPS ile otel içinde konum
tabanlı veri toplanması, Beacon ile ziyaretçilerin
tercihlerinin belirlenip, bu tercihler doğrultusunda otel
içinde yönlendirilmesi gibi uygulamalar, Endüstri 4.0
teknolojileriyle oteller için mümkün olabilir. Turizm
endüstrisi genelinde Endüstri 4.0 teknolojilerinin neleri
değiştirebileceği veya nasıl kullanılabileceği konusunda
daha kapsamlı çalışmalar yapılabilir. Ayrıca otellerde
kullanılmaya başlanan bu teknolojilere hem personelin
hem de ziyaretçilerin tutumunun nasıl olacağının
araştırılması, somut sonuçlar için önemli olabilir.
Endüstri 4.0’ın insan kaynağının azaltılması gereksinimi
sebebiyle eldeki insan kaynağının mümkün
olan en iyi şekilde kullanımının, değerlendirilmesinin
önemli olduğu da açıktır ve bu noktada İKP, ancak iyi
bir planlama ile eldeki iş görenlerden maksimum verimlilik
ya da fayda elde edileceği için önemlidir. Kısacası;
İKP’nin şekil şartlarının, içeriğinin ve kapsamının
değiştirilmesi gerekecektir. Belki de Endüstri 4.0 ile
kurumdaki tüm makineler, tek bir yetkin iş gören ile
kullanılır hâle gelecek ve İKP de şartlara uygun olarak
sadece robotları planlar hale gelecektir.
Gelecek geldiğine göre, artık süreçlere robotlarla ilgili
planların ya da aşamaların eklenmesinin zamanı
belki de gelmiştir bile! “Akıllılık”, genel olarak belirli
hizmet ve ürünlerin teknolojiyi uygulayarak kullanılabilirliğini
artırmak ile ilgili bir kavramdır. Bundan
dolayı “akıllı” olmanın temelinde hizmet ve ürünlere
teknolojiyi uygulamanın olduğu söylenebilir.
“Fiziksel dünyada bir müşterinizi mutsuz ederseniz, bunu
6 kişi ile paylaşır. Dijital dünyada bir müşterinizi mutsuz
ederseniz, bunu 6.000 kişi ile paylaşır” demiş Jeff Bezos...
56
Ekim / Kasım / Aralık | 2021
October / November / December