TOURMAG / Sonbahar 2021

Deniz Fenerleri
Türkiye deniz fenerlerinin
konumları ve turizme etkisi
Doç. Dr. Vural Yiğit’in “Türkiye Deniz Fenerlerinin Konumları ve Turizme Etkisi” isimli çalışmasından
kesitler sunduğumuz bu ilk bölümde, deniz fenerlerinin tarihine ve Antik Çağ deniz fenerlerine
değiniyoruz. TOURMAG Turizm Dergisi’nin bir sonraki sayısında, Türkiye’nin hâlihazırda var olan deniz
fenerlerine doğru yine Vural Yiğit rehberliğinde bir yolculuğa çıkacağız. Keyifli okumalar…
DOÇ. DR. VURAL YİĞİT
Anılarımızda yer eden deniz fenerleri; geceleri
denizde yol ve yön bulma, kıyılardaki tehlikeli sığlık
ve kayalıklardan sakınma, kara ve deniz alanlarının
belirlenmesi ve coğrafi yer tespiti için kurulan ışık ve
işaret kuleleridir. Bu fenerler aynı zamanda ülkemizin
kıyılarının, denizlerinin, dağ ve tepelerinin görülmesi
ve gezilmesi için de önemli bir destinasyon (varış yeri)
noktası ve bir alternatif turizm potansiyelini barındırıyor.
Yurdumuzun bu konuda oldukça zengin bir tarihi
ve geçmişi var. Örneğin; Dünya’nın en eski ve ilk deniz
feneri, M.Ö. 7. yüzyılda Sigeon'da, bugünkü adıyla
Kumkale’de (Gelibolu-Çanakkale) bulunuyordu.
İstanbul Boğazı'nın Trakya tarafındaki Timée ve karşı
kıyısındaki Hrisopolis (Üsküdar) fenerleri ise M.Ö. 2.
yüzyılda yapılmıştı.
Deniz fenerleri, insanların deniz ulaşımına başlaması
dönemlerinden itibaren güvenle seyir için yapılmış
yapılardır. Latince “Pharus”, Fransızca “Phare”,
İspanyolca ve İtalyanca “Faro”, İngilizce “Lighthouse”,
Almanca “Leuchtturm”, Yunanca “Faros/Fenar”,
Arapça “Manare” olarak kullanılmaktadır. İlk fenerler,
çok eski çağlarda kıyılardaki yüksek tepelerde ve
liman girişlerinde ateş yakılmasıyla oluşturulmuştur.
Dünyanın Antik Çağ’daki yedi harikasından biri olan
İskenderiye Feneri, M.Ö. 280 yılında Knidoslu Sostratos
tarafından Pharos Adası üzerine inşa edilmiştir.
135 metre olan bu fenerin yüksekliğine bugüne kadar
ulaşılamamıştır. Fener, 14. yüzyılda meydana gelen
bir depremde yıkılmıştır.
Antik çağların en eski fenerlerinden biri olan ve
Rodos Limanı girişinde, Güneş Tanrısı Helios adına
yapılan bronz heykelin, elinde tuttuğu bir meşale
ile limana giren teknelere yol gösterdiği söylenir. Bu
heykel, New York'taki Hürriyet Abidesi’ni yapan Fransız
Heykeltıraş Auguste Barthordi'ye ilham vermiştir.
Antik Çağ’ın yedi harikasından biri olarak anılan
88 Ekim / Kasım / Aralık | 2021
October / November / December