Upominek dla Matek i Gospodyń - Antoszka Warszawa ... - Chef Paul

— 10 —
cku ból sprawia. Najszkodliwszem jest mięso wieprzowe,
szczególniej wędzone, jak naprzykład kiełbasa!
Nic to nie pomaga, że w kiełbasie jest mięso
drobno siekane,—w każdym razie jest ono dla
żołądka małego dziecka niestrawne.
Żołądek maleństwa, któremu dają zawcześnie
mięso, a zwłaszcza wieprzowe, (bo u nas na wsiach
o nie najłatwiej), osłabia się nadmierną pracą powoli,
ale ciągle. Sama znałam dzieci, które od
tego poumierały.
Nie trzeba też nigdy, karmiąc dziecko łyżką,
brać wprzódy do ust niby dla wypróbowania, czy
nie zagorące, i oblizane przez starszych jadło wtykać
do buzi dziecinie... Takim bowiem sposobem
łatwo zarazić można dziecko chorobami, jakie
trafiają się u starszych: zajady w kątach ust, wysypki
na wargach, tak zwane skwarki, katar i t. p.
Zle i nieodpowiednio karmione dzieci, to jest te,
którym zawcześnie dają bułkę, kaszę, mięso, mogą
być nawet tłuste, (co nie jest jeszcze dowodem,
żeby były zdrowe), ale wyglądają źle, są blade,
jedzą bardzo wiele, dostają dużych, wydętych brzuchów,
czasami zaś i krzywych nóżek.
Takie dzieci łatwo zapadają na różne choroby,
trudniej do zdrowia przychodzą, a często kończą
na suchoty.
Obejrzyjcie się po sąsiadach, a może i po swej
chałupie, przypomnijcie sobie, com tu napisała,
a przekonacie się, czy nie mam słuszności. Nieraz
słyszałam ubolewania:
— A toć Wiekowa albo Wałkowa nic swej
— 11 —
dziewczynie nie żałuje, codzień jej bułkę z karczmy
przynosi, cukrem dobrze osłodzi, często mięsa kupi,
a z miasta bez cukierków i piernika nigdy nie wróci:
a dziecko wygląda, Boże zmiłuj się! A moje
samą tylko piersią żyje, bo człowiek biedny dogadzać
chudziątku nie może,—a jakie to tłuściuchne
i czerwoniuchne, niby wisienka.
Tymczasem matki te nie wiedzą, że pierś
do pół roku dziecku zupełnie wystarcza, a te dogadzania
właśnie mu szkodzą. Pierniki zaś i cukierki
jarmarczne z farbą są czasami nawet trujące.
A i te karczmarskie dzieci, co to im mięso,
a osobliwie kiełbasy, nie nowina, są też zwykle
chorowite, aż nieraz dziwią się im gospodynie.
Nie trzeba też małemu dziecku dawać suchej
bułki, chleba, cukru, ani owoców, także marchwi
i rzepy, niby dla tego, żeby się zabawiło. Szczególniej
owoce surowe i jarzyny są szkodliwe, bo
dopiero w trzecim roku żołądek dziecka nabiera
siły do ich trawienia. Otóż owoce, dawane zawcześnie,
przyczyniają się do biegunek (rozwolnienia)
i krwawych biegunek (czyli dyzenterji), które
dzieci nadzwyczajnie wycieńczają, a nieraz do grobu
prowadzą. I tu pomyśleć sobie, że do śmierci
dziecka ukochanego, pieszczotki jedynej, przyczynia
się matka sama przez swoją ciemnotę!
Dawanie dziecku jadła do zabawy przyzwyczaja
je prócz tego do łakomstwa; z łakomstwa
dziecko je wtedy, gdy mu się jeść nie chce, gdy
wcale nie jest głodne, gdy żołądek jeszcze jednego
nie strawił. A tak pakując jedno na drugie, prze-