Praca - IPPT PAN

1.3. Przeglad ˛ literatury 9
konstrukcji. Prezentowane tam prace wydawane sa˛
następnie w materia̷lach pokonferencyjnych.
Jako wiodace ˛ ośrodki naukowe uznać można: kierowany przez R. Rackwitza
zespó̷l na uniwersytecie w Monachium, kierowany przez O. Ditlevsena ośrodek na uniwersytecie
w Lyngby w Danii oraz inny duński ośrodek, grupujacy ˛ pracowników uniwersytetu
w Aalborgu, kierowany przez P. Thoft-Christensena. Spośród innych czo̷lowych badaczy
wymienić można A. Der Kiureghiana z uniwersytetu w Berkeley w Kalifornii, G. I. Schuëllera
z uniwersytetu w Innsbrucku czy też R. E. Melchersa z uniwersytetu w Newcastle
w Australii. Mimo, że większość wspó̷lczesnych norm projektowych opartych jest ciagle
˛
na koncepcji wartości charakterystycznych i częściowych wspó̷lczynników bezpieczeństwa,
to w wielu przypadkach wartości tych wspó̷lczynników kalibruje się na podstawie przeprowadzonych
analiz niezawodnościowych, zob. Galambos [45] i Ellingwood [33]. W ramach
JCSS (Joint Committee on Structural Safety) przygotowywane sa˛
obecnie projekty
nowych, modelowych norm, zapewniajacych ˛ bardziej racjonalne podejście do zagadnień
bezpieczeństwa konstrukcji, poprzez np. uwzględnianie pe̷lniejszego statystycznego opisu
parametrów konstrukcji (różne typy rozk̷ladów prawdopodobieństwa) czy też wprowadzenie
wskaźnika niezawodności jako miary stopnia bezpieczeństwa konstrukcji. Projekt
takiej modelowej normy, autorstwa Ditlevsena i Madsena opublikowano w [25,26]. Rozwój
teorii niezawodności widoczny jest także w liczbie dostępnych programów analizy
niezawodności. Do najbardziej obecnie znanych należa: ˛ pakiet STRUREL [115] (zawiera
on program COMREL-TI do analizy zagadnień niezawodności elementu, niezmiennych
w czasie, COMREL-TV do analizy zagadnień zmiennych w czasie i SYSREL do zagadnień
niezawodności systemu), CALREL [76], COSSAN [14], ISPUD [58], PROBAN [94]
i NESSUS [87].
Za prekursora niezawodności uważa się Freudenthala [44], autora pracy o bezpieczeństwie
konstrukcji dzia̷laj acych ˛ pod obciażeniem ˛ losowym, chociaż jedna˛
z pierwszych prac na
ten temat by̷la praca polskiego naukowca W. Wierzbickiego [124] z 1937 roku. Jednak za
pierwszy, ważny krok w kierunku wspó̷lczesnych metod pozwalajacych ˛ na efektywna˛
i dok̷ladn
a˛
ocenę bezpieczeństwa konstrukcji należy uznać pracę Hasofera i Linda [53], opublikowana˛
w 1974 roku. Zawarto w niej ideę lokalizacji (za pomoca˛
odpowiedniego algorytmu
optymalizacyjnego) tzw. ‘punktu projektowego’, to jest takiej realizacji zmiennych losowych
z obszaru awarii, której odpowiada największa wartość funkcji gęstości prawdopodobieństwa.
Linearyzacja funkcji granicznej w punkcie projektowym pozwala̷la otrzymać
następnie miarę niezawodności, która jest niezmiennicza ze względu na równoważne sformu̷lowania
warunku granicznego, tzw. wskaźnik niezawodności Hasofera-Linda. W̷laśnie
ten brak niezmienniczości by̷l podstawowa ˛ s̷labości a˛
stosowanego poprzednio wskaźnika
Cornella [13]. Utrudnia̷l on m.in. stosowanie tej miary niezawodności do porównywania
stopnia bezpieczeństwa różnych konstrukcji. Ideę wskaźnika Hasofera-Linda wykorzystali
w 1978 roku Rackwitz i Fiessler w pracy [96]. Zastosowali oni ponadto transformacje
niezależnych zmiennych losowych o dowolnych rozk̷ladach prawdopodobieństwa do standardowych
zmiennych normalnych oraz zaproponowali algorytm poszukiwania punktu
projektowego. W pracy [55] Hohenbichler i Rackwitz zaproponowali wykorzystanie w analizie
niezawodności transformacji Rosenblatta [101] do transformacji zależnych zmiennych