Những quan sát về giáo dục đại học - Vietnam Education Foundation

Thứ ba, bốn buổi trao đổi nghiên cứu chuyên đề về Những Lĩnh vực “Nóng”
trong Nghiên cứu ngành Vật lý đã được thực hiện tại bốn trường tham gia vào dự án. Thứ
tư, đoàn chuyên gia thứ hai được mời tham gia trình bày hai tham luận tại Hội thảo khu
vực về Xây dựng Chương trình Đào tạo cho các Ngành học trong Hệ chế Tín chỉ có Sử
dụng Internet do Viện Nghiên cứu Giáo dục Thành phố Hồ Chí Minh (IER-HCM) tổ
chức ngày 26/05/2006.
Cuối cùng, theo yêu cầu của một số trường cụ thể đang triển khai Chương trình
tiên tiến của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đoàn chuyên gia đã đề ra các khuyến nghị nhằm tạo
điều kiện và tối ưu hoá chuyến khảo sát tại Hoa Kỳ của các giảng viên và nhà quản lý của
các trường đại học Việt Nam đang thực hiện Chương trình tiên tiến của Bộ Giáo dục và
Đào tạo (Phụ lục 13 - Các khuyến nghị cho đoàn Chương trình Tiên tiến Việt Nam đi
khảo sát thực địa các chương trình ưu việt của Hoa Kỳ).
BỐ CỤC CỦA BÁO CÁO
Những nhận định và khuyến nghị các đoàn chuyên gia Hoa Kỳ được trình bày
như sau. Phần đầu tiên là Các vấn đề và cơ hội để thay đổi bàn về các vấn đề và đề xuất
của các đoàn, được trình bày xung quanh năm chủ đề: (1) việc giảng dạy và học tập ở bậc
đại học; (2) chương trình đào tạo đại học và các môn học; (3) giảng viên; (4) giáo dục sau
đại học và nghiên cứu; và (5) đánh giá kết quả học tập của sinh viên và hiệu quả của nhà
trường. Ở mỗi chủ đề, các vấn đề sẽ được trình bày, sau đó là các cơ hội để cải tiến và
được trình bày theo thứ tự sau: phát triển về mặt chuyên môn nghiệp vụ, phát triển về
cách thức giảng dạy, phát triển về cơ cấu tổ chức. Sau khi bàn về năm chủ đề trên, ở cuối
phần này các chuyên gia có đưa ra một số khuyến nghị chung về các cơ hội để thay đổi
mà có thể xem xét ở cấp quốc gia.
Các đoàn nhận ra rằng không phải tất cả các vấn đề này đều tồn tại ở tất cả các
khoa, các chương trình đào tạo, và các trường đã được khảo sát thực địa. Thực ra, các
đoàn chuyên gia đã tìm thấy thí dụ điển hình về các giải pháp tốt mà các trường khác có
thể theo đó mà áp dụng. Một điều khả quan là đoàn đã phát hiện các sinh viên giỏi và cần
cù; giảng viên có năng lực, lãnh đạo các cấp nhiệt tình và có tầm nhìn chiến lược; và có
nhiều đề tài nghiên cứu hay đang được thực hiện. Đồng thời các chuyên gia cũng ghi
nhận việc sử dụng kỹ thuật và thiết bị tiên tiến. Thực tế, đoàn đã gặp nhiều giáo viên và
các nhà quản lý các cấp, những người rất nhiệt huyết, mong mỏi nâng cao chất lượng
giáo dục đại học Việt Nam lên cấp độ mà các tổ chức quốc tế công nhận về mặt ngành
nghề và các trường đại học hàng đầu thế giới công nhận về mặt học thuật.
Ngoài ra, các sự kiện gần đây cũng thể hiện các quyết tâm trong công cuộc cải
cách nền giáo dục đại học tại Việt Nam. Đầu tiên, là Dự án giáo dục đại học được thực
hiện theo sự đề nghị của GS. TS Nguyễn Thiện Nhân, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào
tạo, khi đó là Phó chủ tịch Uỷ ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và được sự hợp tác
và hỗ trợ của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Thứ hai, những nhận định gần đây của Phó Thủ
tướng Phạm Gia Khiêm gởi đến hiệu trưởng các trường đại học - cao đẳng Việt Nam về
sự cấp bách trong việc “đổi mới tư duy thực sự từ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo Bộ
GD-ĐT, đến hiệu trưởng các trường ĐH-CĐ để tìm những hướng đi sáng tạo" (Thu
Hồng, 2006, trang 1) đã làm tiền đề cho việc cải tiến giáo dục đại học Việt Nam. Thứ ba,
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chọn 9 trường đại học điểm Việt Nam để thực hiện 10
Chương trình tiên tiến. Cuối cùng, trong một chuyến thăm gần đây của nhà sáng lập tập
8