Geisli 1A - Námsgagnastofnun

Stundum er talað um talnasetningar. Þá er átt við setningar eins og 2 + 3 = 1 + 4. Þessi
setning er sönn því stæðurnar beggja vegna jafnaðarmerkisins eru jafngildar. Hvetja ætti
nemendur til að leita að sambandi milli stæðnanna sitt hvorum megin jafnaðarmerkisins
og milli liða í dæmunum. Jafnframt er gott að vekja athygli á að ekki kemur alltaf ein tala
á eftir jafnaðarmerki. Kennari getur skoðað dæmi 14 með nemendum og hvernig þeir
rökstyðja svör sín.
Gaman er að búa til talnamynstur með vasareikni. Gera má margar einfaldar rannsóknir
og mikilvægt er að kennari hjálpi til við að kveikja forvitni fyrir því hve löng runan verði
áður en kemur þriggja stafa og fjögurra stafa tala og undrist að það séu ekki jafnmargar
tveggja, þriggja og fjögurra stafa tölur. Hann þarf að vera fyrirmynd í að undrast og setja
fram spurningar. Ef tekst að fá nemendur til að rannsaka og deila uppgötvunum sínum
getur vinna með þessa blaðsíðu tekið langan tíma. Hér eru verkefni sem styðja nemendur
við að efla talnaleikni sína og orða stærðfræðihugsun sína svo þessum verkefnum
ætti að gefa léttleika og spennu. Vinnuspjöld 36, 37 og 38 hafa að geyma áhugaverð
rannsóknarverkefni.
Bls. 63
Áður en hafist er handa við rúmfræðileg mynstur er tilvalið að skoða mynstur í peysum,
á gjafapappír eða öðru sem auðvelt er að nálgast. Nemendur gætu teiknað upp
mynstureininguna. Þeir gætu líka teiknað mynstur í tölvu eins og sýnt er í þemaheftinu
Mynstur. Hér eru sýnd dæmi um mynstur þar sem mynstureining er endurtekin og líka um
vaxandi mynstur þar sem alltaf bætist í grunnmyndina. Gott er að vekja athygli nemenda á
þessum tveimur leiðum við að búa til mynstur. Nemendur gætu saumað út mynstur, eigin
hönnun eða valið eitt af þeim sem eru í bókinni.
Bls. 64–65
Mynstur og breytur eru tveir þættir í algebru. Á vinnuspjaldi 39 er gott inngangsverkefni um
breytur. Þar er unnið með peninga og því nauðsynlegt að hafa kennslupeninga. Í verkefnum
í námsbókinni eru breytur fyrst kynntar sem óþekkt stærð sem hefur verið falin. Gott er að
skrifa nokkrar jöfnur á töfluna og líma yfir einhverja töluna. Nokkrir nemendur gætu gert
þetta. Síðan eiga aðrir nemendur að giska og svo má skoða undir miðann. En hvað gerist
þegar um ójöfnur er að ræða Þá koma oft margar tölur til greina þegar finna á óþekkta
stærð en ekki allar. Þetta má skoða með því að vera með talnarenning og máta tölurnar
við. Skoða þarf með nemendum þennan mun sem skapast eftir því hvort jafnaðarmerki
eða stærra eða minna en merki er í talnasetningunni.
Í lok kaflans er fjallað um hugtakið grunnmengi. Þennan texta þarf að lesa með nemendum
og ræða jafnframt um mikilvægi þess að lesa í stærðfræði og læra stærðfræðihugtökin.
Nemendur geta haft gaman af því að læra ný orð um hugmynd sem þeir þekkja. Góður
stuðningur gæti verið að búa til talnarenninga fyrir afmörkuð grunnmengi og prófa þá á
ýmsum dæmum á töfluna.
Vinnuspjöld úr möppu
36 Summan er 100
37 Námundun
38 Töflureiknir
39 Peningar
Geisli 1A – Lausnir – © Námsgagnastofnun 2011 – 09072
..... Mynstur og breytur
50