Czerwiec 2007 - Polska Izba Inżynierów Budownictwa

DAWNO, DAWNO TEMU
Fot. 4. Myślenickie Turnie, stacja pośrednia kolejki
staniem warunków zimowych przy zastosowaniu prawdopodobnie
cementu portlandzkiego, natomiast fundamenty
podpór IV, V i VI były wykonane w miesiącach zimowych,
co uzasadniało zastosowanie szybkosprawnego cementu
glinowego „Alka”.
W okresie dotychczasowej eksploatacji stopy fundamentowe
były naprawiane w zakresie wynikającym z
bieżących przeglądów technicznych. Naprawa polegała
na powierzchniowym skuciu betonu, dobetonowaniu na
grubość skutej warstwy, a następnie pokryciu warstwą lepiku
w celu stworzenia ochrony przeciwwilgociowej.
Stopy fundamentowe podpór IV, V i VI, tj. na odcinku
Myślenickie Turnie–Kasprowy Wierch, wzmocniono
w 1975 r. „koszulkami żelbetowymi” grubości ok. 20 cm.
Szczegółowe oględziny i pomiary przeprowadzone
w 1995 r. wykazały, że ogólny stan techniczny poszczególnych
stóp fundamentowych jest zadowalający [4]. Stan
techniczny „koszulek” wzmacniających jest dobry, a tylko
lokalnie, w strefach przypowierzchniowych, występują
raki w betonie oraz jest widoczne odsłonięte kruszywo
grube.
Z fundamentów każdej wieży podporowej pobrano
odwierty betonu średnicy 9,85 cm i długości od ok. 30 cm
do ok. 65 cm. Z odwiertów przygotowano próbki walcowe
i poddano je badaniom niszczącym. Oznaczano wytrzymałość
na ściskanie, gęstość pozorną, nasiąkliwość
i mrozoodporność. Przeprowadzono także badania wytrzymałości
betonu fundamentów metodą nieniszczącą
– sklerometryczną.
Wytrzymałość na ściskanie oznaczona metodą niszczącą
na próbkach odwierconych była zróżnicowana dla
poszczególnych stóp fundamentowych i odpowiadała
w przybliżeniu klasie od B15 do B30. Prawdopodobna,
projektowana marka betonu wynosiła R w
= 170 (tj. klasa
betonu ok. B15).
Wytrzymałość na ściskanie betonu „koszulek” wzmacniających
stopy fundamentowe podpór IV–VI odpowiadała
klasie od min. B20 do ok. B30.
Wytrzymałość na ściskanie oznaczona metodą sklerometryczną
odpowiadała klasie od B10 do B20, przy dostatecznym
lub średnim stopniu jednorodności betonu.
Oznacza to, że w poszczególnych stopach fundamentowych
występuje duży rozrzut wytrzymałości. Natomiast
stopień jednorodności betonu „koszulek” wzmacniających
był dobry lub nawet bardzo dobry.
Rzeczywista wytrzymałość na ściskanie, oznaczona
metodą niszczącą na próbkach odwierconych ze stóp fundamentowych,
była większa o ok. dwie klasy od wytrzymałości
oznaczonej metodą sklerometryczną. Wynika to
stąd, że metodą sklerometryczną oceniano przybliżoną
wytrzymałość betonu jedynie w strefie przypowierzchniowej
fundamentów, o grubości do kilku centymetrów.
Strefa ta narażona jest na bezpośrednie działanie czynników
atmosferycznych i wytrzymałość betonu w tej strefie
może być niższa od wytrzymałości betonu „zdrowego”
znajdującego się w głębi stóp fundamentowych.
Gęstość pozorna betonu wynosiła od ok. 2030 kg/m 3 do
ok. 2291 kg/m 3 przy średniej 2155 kg/m 3 i była nieco zaniżona
(o ok. 6%) w stosunku do prawidłowo wykonanego i zagęszczonego
betonu.
Nasiąkliwość wagowa betonu wynosiła od ok. 3,6% do
7,7% przy średniej 5,4% i była większa o ok. 8% od wartości
dopuszczalnej, zgodnie z normą PN-88/B-06250 „Beton
zwykły”.
Badania odporności betonu na działanie mrozu przy
przyjęciu 25 cykli za- i odmrażania w temperaturze
–18 o C i +18 o C wykazały, że wszystkie próbki nie wykazały
pęknięć. Łączna masa ubytków oraz zaniżenie wytrzymałości
próbek po zakończeniu badań w stosunku do
wytrzymałości próbek nie zamrożonych nie przekroczyły
wartości dopuszczalnych przez normę PN-88/B-06250
„Beton zwykły”. Destrukcja dotyczyła jedynie przypowierzchniowej
warstwy betonu.
Ze względu na bardzo trudne warunki eksploatacyjne,
w jakich znajdują się od ok. 70 lat fundamenty – duże zmiany
i częstotliwość wahań temperatury, zmienne warunki
wilgotnościowe, wpływ mrozu, działania opadów atmosferycznych
(wody miękkie powodujące przyspieszoną korozję
betonu) oraz możliwość dalszego postępu destrukcji
betonu (zwłaszcza wykonanego na cemencie glinowym)
zalecono wykonanie prac naprawczych i zabezpieczających
uszkodzonych elementów stóp fundamentowych.
Budynki stacyjne
Budynek stacji Kuźnice jest konstrukcji żelbetowej
i betonowej. Ściany zewnętrzne i inne elementy budynku
zostały wypełnione lub oblicowane murem cyklopowym
z granitu na zaprawie cementowej. Jest to budynek
trzykondygnacyjny, częściowo podpiwniczony, o wymiarach
rzutu poziomego: od 10,22 do 13,25 m (szerokość)
i 28,60 m (długość) oraz o wysokości zmiennej do 11,41 m.
W piwnicach znajdują się kotłownia (poz. –3, 35 m), skład
opału (poz. –3,54) oraz szyb przeciwwagi (poz. –6,71 m).
W poziomie parteru znajdują się: pomieszczenia biurowe,
hol główny, kasa, pomieszczenia sanitarne, pomieszczenia
komunikacyjne (korytarz, podcienie) oraz tzw. próżnia
peronu. W poziomie II kondygnacji znajduje się peron
kolei linowej (poz. +3,56 m). W poziomie najwyższym
(od +4,84 m do +6,51 m) znajduje się maszynownia z
urządzeniami technologicznymi.
Budynek stacji Myślenickie Turnie w rzucie stanowi
nieforemny trapez, w którym usytuowano dwie stacje
56 INŻYNIER BUDOWNICTWA CZERWIEC 2007