Wybrane dokumenty represji i życia codziennego - Fundacja Polsko ...

Arbeitskarte – „karta pracy” była dokumentem dwojakiego rodzaju: potwierdzała zatrudnienierobotnika zagranicznego i pełniła jednocześnie funkcję paszportu i dowodu osobistego.Konieczność posiadania imiennej karty pracy ustalało zarządzenie z 8 marca 1940. Jej wystawieniewymagało współdziałania dwóch urzędów: Urzędu Pracy i miejscowej władzy policyjnej(urzędu ds. cudzoziemców). Zatrudnienie robotnika cudzoziemskiego w Niemczech wymagałobowiem specjalnego zezwolenia. O zezwolenie takie musiał wystąpić do właściwego UrzęduPracy pracodawca; z drugiej strony wniosek o wydanie zgody na pracę musiał złożyć w jednostcenadzoru policyjnego robotnik, ewentualnie w jego zastępstwie sam pracodawca. Policjapo akceptacji wniosku kierowała go do Arbeitsamtu. W 1942 roku ze względu na zwiększeniesię liczby cudzoziemskich robotników przymusowych procedurę uproszczono. Zakład pracy/pracodawca składał ogólny wniosek do Urzędu Pracy o przydział robotników. Zrezygnowanoz wniosku robotnika o zezwolenie na pracę w organie policyjnym. Zajął się tym Arbeitsamt,który po przydziale robotnika do konkretnego miejsca pracy wysyłał do jednostki policyjnejformularz zezwolenia na pracę. Ta następnie po dokonaniu formalności rejestracyjnych, połączonychze zdjęciem odcisków palców, przekazywała go pracownikowi. Dane pozyskane przezpolicję przy wystawianiu kart pracy pozostawały na miejscu, a wtórniki trafiały do centralnejkartoteki przymusowo zatrudnionych Polaków i Ostarbeiterów przy Głównym Urzędzie BezpieczeństwaRzeszy, która funkcjonowała do końca 1943 lub początku 1944 roku, kiedy to zostałazniszczona przez naloty alianckie (informował o tym okólnik Reichsfűhrera SS z 5 lutego 1944 ).Robotnik był zobowiązany do noszenia Arbeitskarty przy sobie. Arbeitskarta była ważna dlaokreślonego miejsca pracy, co ułatwiało wyłapywanie podczas policyjnych kontroli zbiegów.Wydawano ją na czas określony, a o jej przedłużenie powinien był dbać pracodawca.Arbeitskarte – „karta pracy”,Urząd Pracy Wismar (wzórdruczku przygotowanyspecjalnie dla robotnikówz GG). Na rewersie widocznyjest wystający spod blankietuwierzchniego pierwszyblankiet z potwierdzeniemwcześniejszego zatrudnienia20