Wybrane dokumenty represji i życia codziennego - Fundacja Polsko ...

lano na wysłanie oraz otrzymanie listu lub karty pocztowej raz na dwa tygodnie (razem 4 szt.).Wyjątek stanowili więźniowie osadzeni powtórnie, którzy mieli prawo tylko do jednego listuw miesiącu. Ograniczenia dotyczyły też Żydów. Zakazem prowadzenia korespondencji objęcibyli jeńcy radzieccy, osoby osadzone w wyniku akcji specjalnych SS i Gestapo przeciwko podziemiuoraz ci, których rodziny zamieszkiwały na terenach wyzwolonych spod niemieckiej okupacji.Zakaz taki mógł być też wprowadzony przez kierujący do obozu urząd lub przez władzeobozowe jako kara regulaminowa. Adres, na który kierowano przesyłki więźniowie podawaliw trakcie rejestracji i nie można go było zmienić bez zgody kierownika obozu. Aby wysłać listnależało zakupić w kantynie obozowej formularz listowy i znaczek. Pieniądze na ten cel mógłwięzień wydobyć z komórki obozowych depozytów – pod warunkiem oczywiście, że miał jew chwili przybycia do obozu. Jeśli nie, potrzebny blankiet i znaczek można było odkupić, najczęściejza chleb, od innych osadzonych. Sporadycznie zdarzało się i tak, że starsi więźniowieorganizowali zugangom formularz i znaczki, aby ci mogli jak najszybciej dać znać rodzinieo swym losie. Korespondencja prowadzona była tylko w języku niemieckim. Więźniowie nieznający tego języka ograniczali się do najprostszych zwrotów bądź też byli zdani na pomoc lubusługi znających niemiecki kolegów. Blokowi przypominali więźniom, by na końcu listu umieszczalizdanie: Ich bin gesund und fűhle mich gut – „jestem zdrów i czuję się dobrze”.Telegram informujący małżonkęzmarłego więźnia o jegośmierci w KL Auschwitz.W obozach stosowano różne formularze listowe i do 1943 roku w zasadzie każdy obóz mógłposiadać odrębny wzór. Łączyło je zamieszczenie informacji o zasadach prowadzenia korespondencjiz więźniem oraz często nadruk nazwy obozu. Formularze były poliniowane, w każdejlinii można było zamieścić ograniczoną ilość słów. Rodzina odpowiadając musiała przestrzegaćpodanych wytycznych. W 1942 roku w przypadku sporządzania odpowiedzi na listz obozu było to 15 linijek wypełnionych wyraźnym pismem w języku niemieckim. W 1943 rokuw ramach ujednolicania systemu formularzy listowych używanych w obozach wprowadzonodwustronicowy formularz – sekretnik. Po jego złożeniu na pół na stronach zewnętrznych wpisywanodane adresowe odbiorcy i więźnia oraz nazwę obozu, a środek przeznaczano na treśćlistu. Formularz-sekretnik nie nosił nadruku z nazwą obozu, był też o połowę mniejszy od stosowanychpoprzednio, musiał być wypełniony atramentem, w przeciwieństwie do wcześniejszych,gdzie używano ołówka. Jeśli formularz był wypełniony w sposób czytelny i nie nosiłśladów skreśleń blokowi dostarczali go do kancelarii, skąd trafiał do cenzorów. W zależnościod rodzaju formularza cenzorzy albo wycinali podejrzany fragment, albo zakreślali i po kontroli53