Wybrane dokumenty represji i życia codziennego - Fundacja Polsko ...

Sterbuerkunde – „świadectwo śmierci” wystawione przez urząd stanu cywilnego przyobozie w Auschwitz, potwierdzające śmierć izolowanego tam więźnia. Ze względu na utrzymywaniew tajemnicy prawdziwej roli obozów koncentracyjnych, na ich terenie zaczęły funkcjonowaćorgany administracyjne, które przejęły kompetencje i zadania funkcjonujących nazewnątrz placówek administracji. Obozowy urząd stanu cywilnego należał do jednego z takichorganów. W początkowym okresie funkcjonowania KL Auschwitz dokumentację cywilną więźniówzajmował się urząd stanu cywilnego w Bielsku. Wystawiał on min. akty zgonów i przesyłałbliskim zawiadomienia o śmierci. W 1941 roku jednak utworzono oddzielny urząd stanucywilnego na terenie obozu. Kierował nim podoficer SS z tytułem urzędnika stanu cywilnego– Der Stadesbeamte. Najbardziej rozbudowaną częścią obozowego urzędu stanu cywilnegobył referat zgonów. Referat ten prowadził w układzie chronologicznym Todesbuch – „księgęzgonów” i kartotekę zmarłych więźniów, na podstawie której wystawiano dokumenty pośmiertnerodzinie, administracji państwowej i kościelnej. Jego rola polegała też na legalizacjifałszywej dokumentacji śmierci więźniów (jako najczęstszą przyczynę śmierci podawano przyczynynaturalne). Nie prowadzono dokumentacji pośmiertnej osób kierowanych bezpośrednioz transportu do komór gazowych.Sterbuerkunde – „świadectwośmierci”, KL Auschwitz (wystawioneprzez obozowy urządstanu cywilnego)52Korespondencja – podobnie, jak w przypadku korespondencji wysyłanej z niektórychobozów zbiorczych i obozów jenieckich, miała ona pod względem historycznym charakterinstytucjonalny (korespondencja władz obozowych – najczęściej zawiadomienia o śmierci)i mieszany: instytucjonalno-prywatny (listy więźniów – por. też wyżej korespondencja jeńcówwojennych). Cechowała ją jednak dominacja wymuszonego przepisami obozowymi formalizmu.Na terenach obozów funkcjonowały odrębne poczty. Zarejestrowanym więźniom zezwa-