Wybrane dokumenty represji i życia codziennego - Fundacja Polsko ...

przydziałem wojskowym nic na niej nie zamieszczano. Był to pierwszy list żołnierza z obozu,często w ogóle pierwszy kontakt od czasu wzięcia do niewoli, gdyż z obozów przejściowych –Durchgangslagrów, korespondencji nie nadawano. Następnie raz na tydzień można było otrzymaćspecjalną kartę lub składany druk listowy z 7 lub 25 linijkami przeznaczonymi na treść.W 1940 roku ujednolicono formularz listowy do dwuczęściowej kartki podzielonej na 21 linii, naktórej osoba – adresat karty, mógł jednocześnie sporządzić odpowiedź. Kartka taka zawierałateż informacje o trybie i sposobie udzielania odpowiedzi i nie wymagała użycia koperty. Wytwarzanoje z kredowego papieru, co miało ułatwić wykrycie ewentualnych zapisów uczynionychatramentem sympatycznym. Składnik indywidualny stanowiła treść listu – ograniczonaze względu na proceduralną normę do skróconej formy. W przeciwieństwie do korespondencjiz obozów koncentracyjnych była prowadzona w ojczystym języku, lecz podobnie poddawanabyła cenzurze, którą oprócz rdzennych Niemców wykonywali volksdeutsche, niekiedy teżUkraińcy. Konfiskowano i niszczono listy i kartki zawierające informacje o sytuacji w obozie, zaopatrzeniu,dotyczące spraw wojskowych, za których ujawnienie można było jeńca pociągnąćdo odpowiedzialności. Korespondencja ocenzurowana była oznaczona stemplem Geprűft– „sprawdzono”. Okrągła pieczęć komendy obozu świadczyła o dodatkowej, wyrywkowejkontroli służącej badaniu nastroju w obozie i pracy cenzorów. Przesyłki z zewnątrz także przechodziłyprzez cenzurę. Listy z oflagów i stalagów zwolnione były z opłaty przez umieszczenienapisu Kriegsgefangenenpost – „poczta jeniecka”. W przypadku oddelegowania więźnia dopracy w komenderówce, korespondencja przechodziła przez obóz macierzysty. Prowadzeniekorespondencji gwarantowała Konwencja Genewska z 1929 roku.Karta korespondencyjna jeńcaoflagu, część zwrotna – dosporządzania odpowiedzi jeńcowiprzebywającemu w obozie(część z treścią listu jeńcapo oderwaniu części zwrotnejzostawała u adresata)Karta korespondencyjna dojeńca wojennego, Stalag XIBFallingbostel48