Nr 226-227, kwiecień-maj 1973 - Znak

542 JANUSZ MARIANSKInictwa w praktykach niedzielnych i ich indywidualizacja, kaZq si~zastanowic, czy uczestnikow mszy niedzielnej bardziej traktowaejako "praktykujqcych", czy jako "parafian".Uczestnictwo w praktykach niedzielnych moze wytwarzac wi~zgrupowq alba wzmacniac juz istniejqcq. Aby okreslie wplyw praktykniedzielnych na wi~z - parafialnq, trzeba miee na uwadze wzor(schemat, sposob), wedlug ktorego praktyki niedzielne przebiegajq.E. Pin wymienia trzy wzory dzialail rytualnych: ekspresyjny, instrumentalnyi symboliczny, H w konsekwencji trzy typy kultu religijnego:kult wspolnotowo-ekspresyjny, indywidualno-instrumentalnyi wspolnotowo-symholiczny 3. Dzialania rytualne spelnianewedlug wzoru instrumentalnego nie stwarzajq nowej wi~zi, lecz pozwalajqdzialajqcemu osiqgnqe jego wlasne cele. 0 ile jednak prze-­biegajq w grupie uprzednio istniejqcej, mogq wzmacniae jej charaktergrupowy, leczsame z siebie nie wytwarzajq poczucia przynale'znoscido grupy parafialnej, ani tym bardziej nie konstytuujq grupyparafialnej jako takiej. Dzialania rytualne wedlug wzoru wsp61notowo-ekspresyjnegorowniez nie powodujq powstawania nowychwi~Zi, lecz mogq wplywac na elementy wspo1notowe juz istniejqcerni~dzy dzialajqcymi jednostkami, poprzez reaktywowanie i wyrazanieuczuc przynaleznosci parafialnej. Szczegolnie mogq wplywae nawi~z w parafiach, ktore zorganizowane Sq wokol wspolnych interesowlokalnych. Dzialania rytualne sprawowane wedlug schematuwspolnotowo-symbolicznego wydajq si~ bye zdolne do wytworzenianowych wi~zi wsp6Inotowo-intencjonalnych, majqcych swoje oparciew symbolach rozumianych przez wszystkich uczestnikow dzialailrytualnych. Jednostki czujq si~ zlq(;zone razem przez recepcj~ symbolu.Czy jednak wi .~z wynikajqca z dzialail symholicznych dotyczyglownie plaszczyzny parafialnej? Czy ryty katolickie nie wlqcza jquczestnikow przede wszystkim do Kosciola powszechnego, a dopierowt6rnie, na dalszym planie wiqzq uczestnikow grupy lokalnej? Odpowiedznie jest latwa, bo wymaga badania zawartosci psycho-spolecznejtj. wzorow i motywacji w podejmowaniu dzialan rytualnych.Dopiero jednak takie badania uprawnialyby do orzekania, czy udzial'Ye mszy niedzielnej wynika z poczucia przynaleznosci do -globalnejs polecznosci religijne j, a wi~c jest czynnosciq 0 charakterze ogolnokoscielnym,czy z poczucia przynaleznosci do lokalnej grupy parafialnej,a wi~c jest czynnosciq 0 charakterze parafialnym? Natomiastfakt, ze uczestnicy mszy niedzielnej W osrodkach miejskich, w prze­• Charakterystyk" wzor6w dzialan rytualnych podaj" za E. Pin: La paroi.sec at hoUque. Les formes variables d 'un systeme social, Rome 1963, s. 80-86.