CamSep 3 S

OPTYMALNE WARUNKI ROZDZIELANIA I IZOLACJI FLAWONOIDÓW
I NAFTOCHINONÓW Z METANOLOWYCH EKSTRAKTÓW
ROŚLINNYCH Z ZASTOSOWANIEM PREPARATYWNEJ
CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ W ODWRÓCONYCH I NORMALNYCH
UKŁADACH FAZ
Anita SKRZYPCZAK 1 , Mariusz JASZCZOŁT 1 , Rafał BANASIUK 1 ,
Tycjan KOLANKO 1 , Aleksandra KRÓLICKA 2 , Marian KAMIŃSKI 1
1
Katedra Inżynierii Chemicznej i Procesowej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska,
ul. G. Narutowicza 11/12 80-233 Gdańsk, PL, mknkj@chem.pg.gda.pl,
2
Międzyuczelniany Wydział Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu
Medycznego, Wydział Biotechnologii, ul. Kładki 24, 80-822 Gdańsk
Preparatywna chromatografia cieczowa jest techniką rozdzielania i oczyszczania użytecznych
ilości substancji z różnych skomplikowanych mieszanin. Po rozdzieleniu należy wykonać izolację
składników ze stosunkowo rozcieńczonych frakcji eluatu. Czasem operacja wydzielania
rozdzielonych składników z frakcji eluatu, może przebiegać w ten sposób, by to – dodatkowo –
sprzyjało oczyszczaniu produktu. Szczególne znaczenie ma opracowanie procedur rozdzielania
i otrzymywania o minimalnych kosztach jednostkowych, zwłaszcza, w skali procesowej.
Praca prezentuje optymalne warunki rozdzielania i otrzymywania wybranych flawonoidów
oraz naftochinonów z metanolowych ekstraktów roślin Dionaea muscipula, Drosera aliciae
i Drosera capensis oraz Drosera binata hodowanych w warunkach in vitro. Zastosowano techniki
chromatografii cieczowej w skali preparatywnej w odwróconych (RP-PLC (C18)) i normalnych
(NP-PLC (SiO 2 , lub DIOL)) układach faz, dążąc do warunków przeładowania kolumny.
Rozdzielanie i kolekcja frakcji, zawierających obie grupy metabolitów, może być wykonywane
jedynie w odwróconych układach faz, z zastosowaniem elucji skokowej i etapu
re-kondycjonowania aktywności sorpcyjnej kolumny. Jednak, selektywność rozdzielania
naftochinonów jest niekorzystna, mimo ich wysokiej retencji. Do rozdzielenia naftochinonów
zdecydowanie bardziej korzystne są warunki NP, niekorzystne dla flawonoidów, które, mimo
zakwaszenia eluentu, charakteryzują się w warunkach NP bardzo asymetrycznymi pikami
i niekorzystną selektywnością rozdzielania, szczególnie dla żelu krzemionkowego, jako fazy
stacjonarnej. W ceku otrzymywania naftochinonów z ekstraktów metanolowych, pierwszym etapem
rozdzielania powinna być ich ekstrakcja do cykloheksanu, a następnie - rozdzielanie w normalnych
układach faz. Stosowanie elucji gradientowej jest niekorzystne w skali preparatywnej. Wiąże się
to ze znacznymi kosztami odzysku składników eluentu, w porównaniu z warunkami elucji
izokratycznej lub skokowej.
19