CamSep 3 S

OZNACZANIE AKTYWNOŚCI PRZECIWUTLENIAJĄCEJ
OLEJÓW ROŚLINNYCH
Piotr KOŚCIESZA, Rafał JURCZAK, Paweł PISZCZ,
Paweł M. WANTUSIAK, Iwona KIERSZTYN, Bronisław K. GŁÓD
/wysokosprawna chromatografia cieczowa RP-HPLC/FLD/ED/
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny, Wydział Nauk Ścisłych, Zakład Chemii Analitycznej,
ul. 3 Maja 54, 08-110 Siedlce
URL: dach.ich.uph.edu.pl, e-mail: psc1@onet.eu
Antyoksydanty są to związki wyspecjalizowane w dezaktywowaniu i zapobieganiu zniszczeń
wolnorodnikowych, głównie procesowi utleniania. Pod pojęciem antyoksydanta rozumiemy każdą
substancję, która występuje w danym układzie/systemie (np. żywy organizm, produkt
żywnościowy) w dużo mniejszych stężeniach od stężeń substratu (substancji podlegającej
utlenianiu) wstrzymuje lub opóźnia proces utlenienia. Organizmy żywe same syntetyzują
antyoksydanty endogenne, stanowiące obronę przed wolnymi rodnikami.
Zaproponowany przez nas pomiar aktywności przeciwutleniającej (CPA ED ) polegał na
wyznaczeniu całkowitego pola powierzchni wszystkich pików chromatograficznych
zarejestrowanych za pomocą detektora amperometrycznego przy różnych potencjałach elektrody
pracującej (węgiel szklisty vs Ag/AgCl) w zakresie utleniania. Wyniki zostały skorelowane z
analogicznymi zmierzonymi w odniesieniu do rodnika DPPH, uzyskanymi za pomocą różnicowej
woltametrii pulsowej (DPV), a także z całkowitą zawartością polifenoli i tokoferoli.
Do pomiaru stężenia tokoferoli zastosowano wysokosprawną chromatografię cieczową w
układzie faz odwróconych (RP) z detekcją fluorescencyjną (FLD) lub elektrochemiczną (ED). Na
kolumnę chromatograficzną COSMOSIL 5C 18 -MS-II Waters (4,6 x 250 mm, 5 μm) nastrzykiwano
próbki olejów roślinnych po zmydlaniu lub jako ekstrakty metanolowe. Jako fazę ruchomą
zastosowano 0,1 M NaClO 4 w MeOH.
Okazało się, że RP-HPLC zarówno z detekcją fluorescencyjną jak i elektrochemiczną
pozwalają na oznaczenie stężenia tokoferoli w olejach jadalnych. Detekcja elektrochemiczna
umożliwia dodatkowo określenie udziału poszczególnych tokoferoli w całkowitym ich stężeniu
i/lub CPA ED .
55