qronika+321

294 69 77; qronikaqronika@gmail.com
`dRevandeli reitingebi bevrs arafers niSnavs
gega silagava
saqarTveloSi da mis irgvliv
mimdinare procesebze „qronika+~
istorikossa da Jurnalist daTo
gamcemliZes esaubra:
_ daTo, mogesalmebi. Cveni
dRevandeli interviu, albaT,
yvelaze gansxvavebuli iqneba,
radgan, erTi SexedviT, bevr sx-
vadasxva Temaze mogviwevs sauba-
ri, magram yvela Temas eqneba
erTi saerTo mniSvneli _ saqar-
Tvelo da qarTuli saxelmwifo.
maS, ase: daviwyoT zogadi Sefase-
bebiT _ rogoria saqarTveloSi
arsebuli viTareba, miT ufro,
winasaarCevno periodis gaTval-
iswinebiT?
_ gmadlob. rasac 30 welia
vakvirdebi, rogorc Jurnalisti
da istorikosi, 1990 wlis 28 oqtombris
pirveli mravalpartiuli
arCevnebiT dawyebuli, Cvens
qveyanaSi lamis yvela arCevnebi
„istoriulad”, „gadamwyvetad” da
„sabediswerod” iTvleboda.
zogjer komizmis elementebic ki
gasdevda amgvar midgomas, roca
rutinul adgilobriv arCevnebsac
ki aseTive mniSvnelobas ani-
Webda xelisufleba Tu politikuri
elita. magaliTad, Semi-
Zlia gavixseno 1998 wlis an 2002
wlis municipaluri arCevnebi,
romelTa Sedegi mniSvnelovani
iyo, Tumca mainc ara ganmsazRvreli
da „sabediswero”. Tumca, sinamdvileSi,
am periodis manZilze
Catarebuli bevri saarCevno kampania,
garegani, boboqari vnebebis
miuxedavad, arc arafers wyvetda
da verc gadawyvetda. vTqvaT, 1995
wlis saprezidento da saparlamento
arCevnebi, romelTa bedi
winaswar gadawyvetili iyo, aseve
2000 wlis saprezidento arCevnebi
da a. S. sul sxva viTarebaa wlevandeli
saparlamento arCevnebis
win, romlis gansakuTrebulobas
erTdroulad ramdenime faqtori
ganapirobebs.
_ iqneb, daakonkreto.
_ pirvel rigSi, Cven ukve saparlamento
respublika varT da
swored parlamenti da ara prezidenti
wyvets xelisuflebisa da
Zalauflebis sakiTxs. Sesabamisad,
Tu dapirispirebul mxareTa
resursebs, maT Soris, finansebsa
da mediaresursebs gaviTvaliswinebT,
es iqneba samkvdro-sasicocxlo
brZola. amJamindeli reitingebi
bevrs arafers niSnavs da
maT gansakuTrebul yuradRebasac
nu mivaqcevT. meore: saerTa-
Soriso konteqsti. gansakuTrebiT
Cveni qveynis strategiuli partnioris,
amerikis SeerTebuli
Statebis damokidebuleba. 2003
wels amerikam, Tundac postfaqtum,
Tumca mainc „mwvane Suqi”
aunTo „vardebis revolucias”.
oRond manamde imis msgavsic ki
araferi ismoda vaSingtonidan
eduard SevardnaZis mimarT, rac
axla ismis kapitoliumis borcvidan
_ kongresidan mmarTveli
partiisa da misi lideris Sesaxeb.
pirvelad gaiJRera gancxadebebma
finansuri daxmarebis _ Tundac
teqnikuri daxmarebis _ nawilobriv
gayinvis Sesaxeb, rac SeiZleba
Sefasdes, rogorc sanqcirebis
momzadeba. regionul faqtors
ueWvelad emateba „anakliis port-
Tan” dakavSirebuli problemebi,
somxeT-azerbaijan-ruseT-Turqe-
Tis mosalodneli samxedro konfliqti;
aseve orive regionul
zesaxelmwifoSi _ TurqeTsa da
ruseTSi, aseve maT uSualo samezobloSi
mimdinare saxifaTo
procesebi da sxv. da mesame, yvelaze
mniSvnelovani: istoriaSi
kanonzomiereba mudam sistemuria,
anu Seuvali socialuri da politikuri
mizezebiT ganpirobebuli:
saqarTveloSi arc erTi xelisufleba
mesame vadiT ar dakanonebula,
_ verc erT xelisuflebas
mesame vadiT „Tavi ver Seunar-
Cunebia”.
_ mesame faqtoris irgvliv
bevri oponenti geyoleba.
_ mesmis, magram vimeoreb: es
iseTi kanonzomierebaa, romlis
„gadaxedvam” SeuZlebelia, mniSvnelovani
politikuri ryevebis
gareSe Caiaros. Tumca „ryeva” am
konteqstSi sulac ar niSnavs ama
Tu im mxaris garantirebul gamarjvebas
an damarcxebas, gardauvali
dapirispirebis procesSi.
erTi sityviT, situacia daZabulia.
politikuri aqtorebi iTvaliswineben,
rom aseve pirvelad
istoriaSi, saarCevno barieri sul
1%-ia. politikurad es imas niSnavs,
rom 31 oqtombris SedegiT
ukmayofilo Zalebi _ didni Tu
mcireni _ ueWvelad meti legitimurobis
resursiT isargebleben,
vidre im SemTxvevaSi, barieri rom
ver gadaelaxaT da quCis opoziciad
darCeniliyvnen.
_ cxadia, politikur partie-
bs winasaarCevno registrs ver
dauwuneb _ lamis erT xmaSi acx-
adeben, rom yvelas daamarcxeben,
magram ra realobas xedav xe-
lisuflebisa da opoziciis
flangebze?
_ elementaruli politikuri
teqnologiaa, rom politikosi da
politikuri Zala, saarCevno
„klinCis” winare periodSi, saku-
Tar SesaZleblobaTa Seuval,
uryev rwmenas unda asxivebdes da
iotisodeni eWvic ki ar unda etyobodes,
rom yvelas erTpirovnulad
daamarcxebs. sxva saqmea, rom
misi ambicia seriozulad unda
aRiqmebodes, anu komikuri elferi
ar unda dahkravdes, roca 2
an 3-procentiani partia ambobs,
„Cemi gamarjveba gadawyvetilia da
mTavrobas me davakompleqtebo”.
jerjerobiT, saarCevno omis beds
ori ZiriTadi subieqti wyvets
daTo gamcemliZe:
`vaSingtons raRac
gansakuTrebiT
aSfoTebs
saqarTvelos
amJamindel saSinao Tu
sagareo politikaSi~
iseve, rogorc yvela wina arCevnebis
dros. mxolod uSualod
kenWisyras ar vgulisxmob, es procesis
„daviwroveba” iqneboda:
mmarTveli partia „qarTuli ocneba”
da mixeil saakaSvilis „nacionaluri
moZraoba”.
_ damoukideblobidan moy-
olebuli qarTul politikas da
arCevnebs mudam ori ZiriTadi
aqtori hyavs.
_ diax, iseve rogorc 1990 wels
zviad gamsaxurdias „mrgvali magida”
da komunistebi; 1999 wels
eduard SevardnaZis „moqkavSiri”
da aslan abaSiZis „aRorZineba”;
2003 wels mixeil saakaSvili da patarkaciSvil-vaJa
lorTqifaniZis
„moqalaqeTa kavSiri”... meeWveba, es
dispozicia arCevnebamde Seicvalos,
miT umetes, mixeil saakaSvilis
bolo gancxadebebis fonze,
rodesac „nacionaluri moZraobis”
liderma Riad ganacxada:
swored is aris mTavari alternatiuli
Zala, yvela sxva opoziciuri
partia ki mis farvaterSi
moZraobs, surs es Tu ara.
_ unda vaRiaroT, rom pandemiis
menejments xelisuflebam war-
matebiT gaarTva Tavi. cxadad
vxedavT,
rom Cveni Tanamoqal-
aqeebis umetesoba am dromde ver
aTviTcnobierebs im safrTxes,
romelic gvqonda da rac jerac
arsebobs. Tumca SerCa ki xelisu-
flebas es „forma”, romelic mis
warmatebas uzrunvelyofs arCe-
vnebze?
_ zustad SeniSne, rom am „formas”
SenarCuneba sWirdeba, raki
arsebobs iseTi fenomeni, rogoricaa
„socialuri mexsiereba”. Cemi
STabeWdilebiT, mizezTa gamo, es
mexsiereba, saqarTveloSi gansakuTrebiT
moklea. anu, rasakvirvelia,
sazareli pandemiis dros
mTavrobam mniSvnelovani resursi
daagrova imiT, rom yovelgvari
gadaWarbebis gareSe, saqarTvelo,
axal zelandiasTan erTad, msoflioSi
saukeTesod da samagali-
`mecnierebi da eqimebi, romelTac marTlac
didebuli wvlili Seitanes `gvirgvinas~
mogeriebaSi, ukve vixileT mmarTveli partiis
Sekrebaze da sulac araa gamoricxuli, isini
saarCevno siaSi aRmoCndnen, rac xsenebuli
`politikuri foris~ SenarCunebas, ase Tu ise,
Seuwyobs xels, magram... 31 oqtombramde bevri
ram moxdeba. SesaZloa, sul sxva atmosfero
Camoyalibdes, rac epidemiasTan dakavSirebul
motivaciebs ukana planze gadaswevs~
Tod gaumklavda gamowvevas. Tumca
oqtombris bolomde ekonomikuri
krizisi, socialuri problemebi,
pirvel rigSi umuSevroba da
axali politikuri gamowvevebi,
„formis” dakargvasTan erTad,
„politikur foras” ueWvelad
Seamcireben. Sesabamisad, xelisufleba
iZulebuli gaxdeba, Seinar-
Cunos „antikoviduri” daZabuloba
da didi cdunebac gauCndeba,
es gansakuTrebuli saWiroebis
gareSe gaakeTos, anu karantini
aRadginos, SezRudvebi ganaaxlos
da a. S. garda amisa, mecnierebi da
eqimebi, romelTac marTlac didebuli
wvlili Seitanes „gvirgvinas”
mogeriebaSi, ukve vixileT
mmarTveli partiis Sekrebaze da
sulac araa gamoricxuli, isini
saarCevno siaSi aRmoCndnen, rac
xsenebuli „politikuri foris”
SenarCunebas, ase Tu ise, Seuwyobs
xels, magram... 31 oqtombramde
bevri ram moxdeba. SesaZloa, sul
sxva atmosfero Camoyalibdes,
rac epidemiasTan dakavSirebul
motivaciebs ukana planze gadaswevs.
_ ra unda da ras erCis aSS-is
kongresmen-senatorebis nawili
saqarTvelos
xelisuflebas,
romelTanac mimarTebiT, erTi
mxriv, saqebari sityvebi movismineT
aSS-is saxelmwifos mdivnisgan
da maqsimalurad diplomati-
uri gancxadeba elC danganisgan?
ramdenad safuZvliania es kriti-
ka?
_ am Temaze msjelobisas ar
dagvaviwydes, rom amerikeli kongresmenebi
Tu senatorebi, ganurCevlad
partiulobisa, sagareo-politikur
sakiTxebze aqtivobisas
mudam iTvaliswineben aRmasrulebeli
xelisuflebis pozicias
maSin, rodesac gancxadebebi
exeba amerikis Zireul interesTa
periferiaze mdebare saxelmwifos.
mezobeli meqsikis, inglisis
an israelis SemTxvevaSi SesaZloa,
ase ar iyos, magram saqarTvelosTan
mimarTebiT namdvilad asea.
sxva yvelaferi diplomatia da
politteqnologiaa.
_ ufro gasagebad rom axsna...
_ sxvagvarad Tu vityviT, vaSingtons
raRac gansakuTrebiT aSfoTebs
saqarTvelos amJamindel
saSinao Tu sagareo politikaSi!
amerikul „fronterasTan” dakav-
Sirebuli sakiTxebi mxolod simptomia
da ara Sinagani mizezi. amas
xelisufleba versad wauva,
radgan Zalaufleba gulisxmobs
riskebsa da problemebs aranakleb,
vidre uflebebsa da privilegiebs.
oRond mxolod es sainvesticio
uTanxmoebani namdvilad
ver gansazRvravdnen vaSingtonis
imdenad radikalur damokidebulebas,
ramdenadac, faqtobrivad,
„sanqcirebis” Temas gaeJRera
pirvelad Cvens urTierTobaTa
istoriaSi. yuradRebiT Seviswavle
yvela gancxadeba, dawyebuli
maik pompeos ramdenime Tvis winandeli
komentariT da Cemi STabe-
WdilebiT, sakvanZo mainc saqarTvelos
portebis Temaa, raki amerikelebs
surT, es portebi _ pirvel
rigSi anaklia, aseve foTi _
namdvilad proamerikuli jgufebis
xelSi darCes da maTi Semdgomi
gasxvisebiT an transformaciiT
amerikis geopolitikurma
konkurentebma, iranma da CineTma,
ar isargeblon amerikisa da misi
regionuli mokavSireebisaTvis
22
22 N19 (321) 11.08-17.08.2020 w.