bela-knjiga za websajt.pdf - Centar za regionalizam

45ObnovaU Bosni i Hercegovini je od oko 1,1 milion stambenih jedinica evidentiranih zadnjimpopisom stanovništva iz 1991. godine, u periodu između 1992. i 1995. godine uništenoili oštećeno oko 453.000, što čini oko 42% predratnog stambenog fonda. Uništavanjestambenog fonda nastavljeno je i nakon potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma,tako da je dodatno u periodu nakon 1995. godine, devastirano gotovo 14.000 stambenihjedinica, od kojih najveći broj (preko 80%) na području sadašnje Federacije BiH. 48 Zaključnosa 2011. godinom obnovljeno je više od 325.000 stambenih jedinica. Prema informacijamaiz nadležnih službi neobnovljenih stambenih jedinica je oko 125.000, što čini oko 30% odukupno oštećenog ili uništenog stambenog fonda. Zbog uništene infrastrukture, oko 2500porodica u povratničkim naseljima je bez električne energije. U osmogodišnjem periodusprovođenja Strategije za provedbu Aneksa VII Dejtonskog mirovnog sporazuma (2003-2011.g.) uloženo je oko 900,000.000 KM, od čega je učešće stranih - donatorskih sredstavaiznosilo nešto manje od 25%. Procenjuje se da je blizu dve trećine, odnosno oko 200.000stambenih jedinica obnovljeno raznim vidovima međunarodnih i domaćih donacija, dokje preostala trećina, uglavnom manje oštećenih objekata, sanirana privatnim sredstvimavlasnika i nosilaca stanarskog prava. 49 Prema pokazateljima koji su utvrđeni u podnesenimzahtevima za povratak do početka 2008. godine hitno je potrebno obnoviti najmanje45.000 stambenih jedinica, a vrednost poslova obnove se procenjuje na oko 300 milionaeura. Potrebno je obnoviti i oko 450 stambenih zgrada sa oko 2.500 stanova ili oko 1% ovevrste stambenog fonda iz 1991. godine.Revidiranom strategijom povratka za provedbu Aneksa 7 Dejtonskog mirovnogsporazuma, predviđeno je rešavanje pitanja za više od 105.000 raseljenih lica koja živeu nehumanim uslovima. Potrebno je pronaći dugoročna rešnja za oko 2700 porodica,odnosno 8.000 osoba trenutno smeštenih u kolektivnim centrima. Zajedno sa UNHCRomrazvijen je projekat za definitivno zatvaranje kolektivnih centara, za šta će se zatražitikredit od 40,000.000 od Evropske razvojne banke. 50Za razliku od Hrvatske, u BiH nije utvrđen opšti pravni okvir kojim bi izbeglicama iraseljenim licima u BiH, kojima je stambena imovina oštećena ili uništena, od strane državebilo garantovano pravo na obnovu pod jednakim uslovima. Parcijalna i nesinhroniziranaobnova povećavala je troškove održivog povratka po povratničkoj obitelji. Prelazakna „projektni pristup“ u realizovanju procesa povratka trebao bi umanjiti te troškove,povećavajući na taj način broj korisnika koji se mogu obuhvatiti raspoloživim resursima.Značajan broj obnovljenih stambenih objekata se ne koristi ili se samo povremeno koristi,jer nisu istovremeno stvarani i svi neophodni uslovi za održiv povratak, od izgradnjeinfrastrukture do mogućnosti zapošljavanja. 5148REVIDIRANA STRATEGIJA BOSNE I HERCEGOVINE za sprovođenje Aneksa VII Dejtonskog mirovnog sporazuma,Sarajevo, oktobar/listopad 2008. godine49Evidentni napori za realizaciju povratka i naročito izdvojena i realizovana pomoć u sanaciji kuća, stanova i infrastrukturerezultirala je uzlaznom linijom povratka izbeglih i raseljenih Od 2003. godine povratak u Bosni i Hercegovini opadaispod 6000 evidentiranih povratnika, da bi u poslednje tri godine (2008 -2011. god.) broj povrataka porastao na preko20.000 (Brošura Ministarstva za ljudska prava i izbjeglice - Povratak u 2011. godini)50Podaci Ministarstva za ljudska prava i izbjeglice BiH51U pogledu pristupa obnovi na nediskriminatoran način ECRI, u svome Izveštaju o BiH od 7. decembra 2010. godine(četvrti ciklus monitoringa), „konstatuje da Romi u nekim slučajevima nisu mogli dobiti pomoć za obnovu s obziromda njihova predratna imovina često nije bila registrovana, pa samim tim često nemaju nikakav dokaz o vlasništvu nadimovinom – iako postoje navodi da su osobe koje nisu romske nacionalnosti u sličnim situacijama tretirane na bolji