20.04.2013 Views

Mortalidad en la niñez : una base de datos - Cepal

Mortalidad en la niñez : una base de datos - Cepal

Mortalidad en la niñez : una base de datos - Cepal

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

124<br />

IX. ECUADOR<br />

IX.1. Fu<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> información<br />

IX.1.1. Estadísticas Vitales<br />

Exist<strong>en</strong> elem<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> juicio que llevan a p<strong>en</strong>sar que el<br />

registro <strong>de</strong> estadísticas vitales <strong>en</strong> Ecuador ha ido mejorando<br />

pau<strong>la</strong>tinam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>la</strong>s cuatro últimas décadas. Para<br />

1972, se calculó que el subregistro <strong>de</strong> nacimi<strong>en</strong>tos osci<strong>la</strong>ba<br />

<strong>en</strong>tre un 25 y un 30 por ci<strong>en</strong>to, mi<strong>en</strong>tras que para <strong>la</strong>s<br />

<strong>de</strong>funciones <strong>en</strong>tre un 30 y un 35 por ci<strong>en</strong>to. Estimaciones<br />

hechas para 1981 arrojaron un subregistro <strong>de</strong> nacimi<strong>en</strong>tos<br />

<strong>de</strong>l 20 por ci<strong>en</strong>to, y para <strong>la</strong>s <strong>de</strong>funciones, utilizando<br />

información <strong>de</strong>l c<strong>en</strong>so <strong>de</strong> 1982, se estimó <strong>en</strong> un 30 por<br />

ci<strong>en</strong>to (CEPAR, 1986). Para el período 1995-2000, el porc<strong>en</strong>taje<br />

<strong>de</strong> subregistro <strong>de</strong> nacimi<strong>en</strong>tos se estimó <strong>en</strong> un 3<br />

por ci<strong>en</strong>to, mi<strong>en</strong>tras que para <strong>la</strong>s <strong>de</strong>funciones éste se situaba<br />

<strong>en</strong> un 15 por ci<strong>en</strong>to (Bay y Orel<strong>la</strong>na, 2007).<br />

IX.1.2. C<strong>en</strong>sos<br />

Los c<strong>en</strong>sos levantados <strong>en</strong> Ecuador <strong>en</strong> 1974, 1982, 1990<br />

y 2001 incluyeron preguntas sobre hijos nacidos vivos e<br />

hijos sobrevivi<strong>en</strong>tes. Las estimaciones <strong>de</strong> mortalidad prov<strong>en</strong>i<strong>en</strong>tes<br />

<strong>de</strong>l c<strong>en</strong>so <strong>de</strong> 1974 correspond<strong>en</strong> a <strong>una</strong> muestra<br />

<strong>de</strong> alre<strong>de</strong>dor <strong>de</strong>l 17 por ci<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción total.<br />

Los porc<strong>en</strong>tajes <strong>de</strong> omisión estimados para los c<strong>en</strong>sos<br />

son aproximadam<strong>en</strong>te los sigui<strong>en</strong>tes: 1974, 2,8 por ci<strong>en</strong>to;<br />

1982, 5,3 por ci<strong>en</strong>to; 1990, 6;9 por ci<strong>en</strong>to; y 2001, 2,9<br />

por ci<strong>en</strong>to (CELADE, 2008).<br />

IX.1.3. Encuestas por muestreo<br />

En 1979 se levantó <strong>la</strong> Encuesta Nacional <strong>de</strong> Fecundidad<br />

(ENF-79) como parte <strong>de</strong>l programa <strong>de</strong> <strong>la</strong> Encuesta Mundial<br />

<strong>de</strong> Fecundidad, y a través <strong>de</strong> el<strong>la</strong> se obtuvieron estimaciones<br />

directas e indirectas <strong>de</strong> <strong>la</strong> mortalidad.<br />

Otras seis <strong>en</strong>cuestas que permitieron e<strong>la</strong>borar estimaciones<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> mortalidad <strong>en</strong> los primeros años <strong>de</strong> vida<br />

son: <strong>la</strong> Encuesta Nacional <strong>de</strong> Salud Materno Infantil y<br />

Variables Demográficas <strong>de</strong> 1982 (ESMID-82); <strong>la</strong> Encuesta<br />

Demográfica y <strong>de</strong> Salud Familiar 1987 (DHS-87), realizada<br />

<strong>en</strong> el marco <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Encuestas <strong>de</strong> Demografía y Salud;<br />

<strong>la</strong> Encuesta Demográfica y <strong>de</strong> Salud Materna e Infantil <strong>de</strong><br />

1989 (EDSMI-89); y <strong>la</strong>s Encuestas Demográficas y <strong>de</strong> Salud<br />

Materna e Infantil ( ENDEMAIN ) <strong>de</strong> 1994, 1999 y 2004.<br />

IX<br />

<strong>Mortalidad</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>niñez</strong><br />

ECUADOR<br />

IX.2. Estimaciones <strong>de</strong>l Grupo<br />

Interag<strong>en</strong>cial para <strong>la</strong> Estimación<br />

<strong>de</strong> <strong>Mortalidad</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> Niñez<br />

(IGME) y <strong>de</strong>l CELADE<br />

Para que el usuario no especializado <strong>en</strong> <strong>la</strong>s técnicas <strong>de</strong><br />

estimación t<strong>en</strong>ga <strong>una</strong> guía sobre los <strong>datos</strong> aquí incluidos,<br />

a continuación se realiza un breve análisis <strong>de</strong> <strong>la</strong>s características<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong>s estimaciones y <strong>de</strong> <strong>la</strong>s t<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cias con <strong>base</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong>s diversas fu<strong>en</strong>tes.<br />

Es importante observar que <strong>la</strong>s estimaciones obt<strong>en</strong>idas<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong>s difer<strong>en</strong>tes fu<strong>en</strong>tes son coher<strong>en</strong>tes respecto a <strong>la</strong><br />

t<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cia, ya que <strong>en</strong> todas se observa un continuo <strong>de</strong>sc<strong>en</strong>so<br />

<strong>en</strong> los niveles <strong>de</strong> mortalidad <strong>de</strong>s<strong>de</strong> 1960. No obstante<br />

se pres<strong>en</strong>tan alg<strong>una</strong>s discrepancias <strong>en</strong> los niveles.<br />

Así, por ejemplo, pue<strong>de</strong> apreciarse <strong>la</strong> subestimación <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

mortalidad infantil prov<strong>en</strong>i<strong>en</strong>te <strong>de</strong> <strong>la</strong>s estadísticas vitales,<br />

por los problemas antes m<strong>en</strong>cionados. Las tasas <strong>de</strong>rivadas<br />

<strong>de</strong>l c<strong>en</strong>so son <strong>de</strong> mejor calidad que <strong>la</strong>s <strong>de</strong> los registros<br />

vitales y <strong>de</strong> <strong>la</strong> ESMID-82. Las estimaciones directas <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

mortalidad <strong>en</strong> <strong>la</strong> infancia <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong> <strong>la</strong> ENF-79 aparec<strong>en</strong><br />

subestimadas, no así <strong>la</strong>s <strong>de</strong> <strong>la</strong> mortalidad <strong>en</strong> m<strong>en</strong>ores<br />

<strong>de</strong> cinco años. En cuanto a <strong>la</strong> EDMIS-89, ambas probabilida<strong>de</strong>s<br />

<strong>de</strong> muerte, q(1) y q(5), resultan subestimadas<br />

por el método directo, como consecu<strong>en</strong>cia principalm<strong>en</strong>te<br />

<strong>de</strong> <strong>una</strong> fuerte omisión <strong>de</strong> muertes neonatales; por el<br />

contrario, <strong>la</strong>s estimaciones indirectas resultan más confiables<br />

y son consist<strong>en</strong>tes con <strong>la</strong>s prov<strong>en</strong>i<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> <strong>la</strong> DHS-<br />

87 (Ecuador, 1990). Las cifras que arroja el c<strong>en</strong>so <strong>de</strong> 1990<br />

coincid<strong>en</strong> con <strong>la</strong>s estimaciones directas <strong>de</strong> <strong>la</strong> DHS-87 y<br />

<strong>la</strong>s indirectas <strong>de</strong> <strong>la</strong> EDSMI-89. El c<strong>en</strong>so <strong>de</strong>l 2001 sigue <strong>la</strong><br />

t<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cia observada <strong>en</strong> <strong>la</strong>s otras fu<strong>en</strong>tes y coinci<strong>de</strong> con<br />

<strong>la</strong>s estimaciones <strong>de</strong> <strong>la</strong> ENDEMAIN 94. En cuanto a <strong>la</strong>s<br />

estimaciones prov<strong>en</strong>i<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> <strong>la</strong>s ENDEMAIN 99 y 2004<br />

estas muestran t<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cia al <strong>de</strong>sc<strong>en</strong>so pero con valores<br />

levem<strong>en</strong>te superiores si se comparan con los prov<strong>en</strong>i<strong>en</strong>tes<br />

<strong>de</strong>l c<strong>en</strong>so <strong>de</strong>l 2001.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!