Mortalidad en la niñez : una base de datos - Cepal
Mortalidad en la niñez : una base de datos - Cepal
Mortalidad en la niñez : una base de datos - Cepal
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
224<br />
XVI. PANAMÁ<br />
XVI.1. Fu<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> información<br />
XVI.1.1. Estadísticas Vitales<br />
Panamá pres<strong>en</strong>ta <strong>una</strong> bu<strong>en</strong>a cobertura <strong>de</strong> los registros<br />
vitales, aunque exist<strong>en</strong> difer<strong>en</strong>cias <strong>en</strong>tre el registro <strong>de</strong> nacimi<strong>en</strong>tos<br />
y el <strong>de</strong> <strong>de</strong>funciones. La omisión <strong>de</strong>l registro <strong>de</strong><br />
nacimi<strong>en</strong>tos estimada <strong>en</strong> un 11 por ci<strong>en</strong>to para el período<br />
1955-1960, disminuyó a un 7 por ci<strong>en</strong>to <strong>en</strong> 1975-1980,<br />
llegando a un 6 por ci<strong>en</strong>to <strong>en</strong> el período 1995-2000 (Bay<br />
y Orel<strong>la</strong>na 2007). Contrariam<strong>en</strong>te, el grado <strong>de</strong> omisión<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong>s <strong>de</strong>funciones, que <strong>en</strong> 1955-1960 alcanzaba un 27<br />
por ci<strong>en</strong>to, aum<strong>en</strong>tó pau<strong>la</strong>tinam<strong>en</strong>te a partir <strong>de</strong> los años<br />
set<strong>en</strong>ta, alcanzando <strong>una</strong> omisión <strong>de</strong>l 30 por ci<strong>en</strong>to para el<br />
período 1975-1980, para disminuir nuevam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>la</strong> década<br />
<strong>de</strong>l 90, <strong>en</strong> <strong>la</strong> que se estima un subregistro <strong>de</strong>l 19 por<br />
ci<strong>en</strong>to para el período 1995-2000 (Bay y Orel<strong>la</strong>na, 2007 ).<br />
Las estimaciones correspondi<strong>en</strong>tes a <strong>la</strong>s tab<strong>la</strong>s <strong>de</strong> mortalidad<br />
nacionales, se calcu<strong>la</strong>ron con información básica<br />
<strong>de</strong> estadísticas vitales corregida.<br />
XVI.1.2. C<strong>en</strong>sos<br />
Los c<strong>en</strong>sos levantados <strong>en</strong> 1980, 1990 y 2000 incluyeron<br />
preguntas sobre hijos nacidos vivos e hijos sobrevivi<strong>en</strong>tes.<br />
Las estimaciones <strong>de</strong> mortalidad <strong>de</strong>l c<strong>en</strong>so <strong>de</strong>l 80 se<br />
calcu<strong>la</strong>ron <strong>en</strong> <strong>base</strong> a <strong>una</strong> muestra <strong>de</strong>l 20 por ci<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong>s vivi<strong>en</strong>das empadronadas. La omisión <strong>de</strong> los c<strong>en</strong>sos <strong>de</strong><br />
1980, 1990 y 2000 se estimo <strong>en</strong> 6,1; 3,1; y 3,5; respectivam<strong>en</strong>te<br />
(CELADE, 2008).<br />
XVI.1.3. Encuestas por muestreo<br />
Entre junio <strong>de</strong> 1975 y febrero <strong>de</strong> 1977 se realizó <strong>la</strong> Encuesta<br />
Demográfica Nacional (EDN-76), <strong>de</strong> visitas repetidas. En <strong>la</strong><br />
tercera y última vuelta se agregó un módulo especial con<br />
preguntas retrospectivas para estimar fecundidad y mortalidad.<br />
En 1976 se llevó a cabo <strong>la</strong> Encuesta Nacional <strong>de</strong><br />
Fecundidad (ENF-76) como parte <strong>de</strong> <strong>la</strong> Encuesta Mundial<br />
<strong>de</strong> Fecundidad, <strong>en</strong>trevistando a mujeres <strong>en</strong>tre 20 y 49<br />
años. Lam<strong>en</strong>tablem<strong>en</strong>te <strong>de</strong> esta última <strong>en</strong>cuesta no se<br />
dispuso <strong>la</strong> información básica para estimar <strong>la</strong> mortalidad<br />
<strong>en</strong> forma indirecta.<br />
XVI<br />
<strong>Mortalidad</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>niñez</strong><br />
PANAMÁ<br />
XVI.2. Estimaciones <strong>de</strong>l Grupo<br />
Interag<strong>en</strong>cial para <strong>la</strong> Estimación<br />
<strong>de</strong> <strong>Mortalidad</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> Niñez<br />
(IGME) y <strong>de</strong>l CELADE<br />
Para que el usuario no especializado <strong>en</strong> <strong>la</strong>s técnicas <strong>de</strong><br />
estimación, t<strong>en</strong>ga <strong>una</strong> guía sobre los <strong>datos</strong> aquí incluidos,<br />
a continuación se realiza un breve análisis <strong>de</strong> <strong>la</strong>s características<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong>s estimaciones y <strong>de</strong> <strong>la</strong>s t<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cias con<br />
<strong>base</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong>s diversas fu<strong>en</strong>tes.<br />
Como se m<strong>en</strong>cionó anteriorm<strong>en</strong>te, <strong>la</strong>s estadísticas vitales<br />
subestiman <strong>la</strong> mortalidad infantil y <strong>en</strong> m<strong>en</strong>ores <strong>de</strong> cinco<br />
años. Respecto al c<strong>en</strong>so <strong>de</strong>l 80, un análisis <strong>de</strong> los <strong>datos</strong><br />
básicos no reveló serias <strong>de</strong>fici<strong>en</strong>cias (Behm y Mo<strong>de</strong>s,<br />
1983). En g<strong>en</strong>eral, <strong>la</strong>s estimaciones muestran un sost<strong>en</strong>ido<br />
<strong>de</strong>sc<strong>en</strong>so <strong>en</strong> los niveles <strong>de</strong> mortalidad, no obstante<br />
<strong>la</strong>s discrepancias observadas.<br />
T<strong>en</strong>i<strong>en</strong>do <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta los resultados obt<strong>en</strong>idos, <strong>la</strong>s <strong>de</strong>fici<strong>en</strong>cias<br />
observadas <strong>en</strong> <strong>la</strong>s fu<strong>en</strong>tes y <strong>la</strong>s <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong> los métodos<br />
<strong>de</strong> estimación, se <strong>de</strong>terminaron los indicadores <strong>de</strong><br />
mortalidad recom<strong>en</strong>dados según <strong>la</strong>s metodologías propuestas<br />
por el grupo interag<strong>en</strong>cial para <strong>la</strong> estimación <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> mortalidad <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>niñez</strong> (UNICEF/OMS/BM/UNPD, 2007)<br />
y <strong>la</strong> implícita <strong>en</strong> <strong>la</strong>s estimaciones y proyecciones <strong>de</strong> pob<strong>la</strong>ción<br />
e<strong>la</strong>boradas por CELADE, <strong>en</strong> co<strong>la</strong>boración con <strong>la</strong> DEC.