Mortalidad en la niñez : una base de datos - Cepal
Mortalidad en la niñez : una base de datos - Cepal
Mortalidad en la niñez : una base de datos - Cepal
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
296<br />
XXI. REPÚBLICA BOLIVARIANA<br />
DE VENEZUELA<br />
XXI.1. Fu<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> <strong>datos</strong><br />
XXI.1.1. Estadísticas Vitales<br />
Dos fu<strong>en</strong>tes oficiales e in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tes publican estadísticas<br />
vitales <strong>en</strong> el país: el Instituto Nacional <strong>de</strong> Estadísticas<br />
y el Ministerio <strong>de</strong>l Po<strong>de</strong>r Popu<strong>la</strong>r para <strong>la</strong> Salud (1) . Si bi<strong>en</strong><br />
ambas fu<strong>en</strong>tes pres<strong>en</strong>tan disparida<strong>de</strong>s <strong>en</strong> el tratami<strong>en</strong>to<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> información, éstas arrojan tasas <strong>de</strong> mortalidad infantil<br />
simi<strong>la</strong>res por lo m<strong>en</strong>os para el período 1960-1982<br />
(Bi<strong>de</strong>gain, 1985). En cuanto a <strong>la</strong> calidad <strong>de</strong>l registro, se<br />
aprecia <strong>una</strong> continua mejora <strong>en</strong> ambas fu<strong>en</strong>tes (Bi<strong>de</strong>gain<br />
y López, 1987).<br />
A principios <strong>de</strong> los años 60, <strong>la</strong> cobertura <strong>de</strong>l registro <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>funciones se estimaba aproximadam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> un 83 por<br />
ci<strong>en</strong>to, <strong>en</strong> 1971 <strong>en</strong> un 90 por ci<strong>en</strong>to, y a comi<strong>en</strong>zos <strong>de</strong> los<br />
80 <strong>en</strong> un 97 a 98 por ci<strong>en</strong>to (Bi<strong>de</strong>gain, 1985). No obstante,<br />
hay que t<strong>en</strong>er <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta que el subregistro <strong>de</strong> <strong>la</strong>s <strong>de</strong>funciones<br />
<strong>en</strong> eda<strong>de</strong>s jóv<strong>en</strong>es, sobre todo <strong>de</strong> m<strong>en</strong>ores <strong>de</strong><br />
un año, suele ser mayor que el <strong>de</strong> <strong>la</strong>s <strong>de</strong>funciones totales.<br />
Según evaluaciones realizadas <strong>en</strong> <strong>la</strong>s estadísticas <strong>de</strong> nacimi<strong>en</strong>tos<br />
mediante el método <strong>de</strong> <strong>la</strong>s inscripciones tardías,<br />
se observó que el registro es prácticam<strong>en</strong>te completo.<br />
La estimación <strong>de</strong> <strong>la</strong> mortalidad antes <strong>de</strong> los primeros<br />
cinco años <strong>de</strong> vida se <strong>de</strong>rivó <strong>de</strong> <strong>la</strong>s tab<strong>la</strong>s <strong>de</strong> mortalidad<br />
exist<strong>en</strong>tes, basadas <strong>en</strong> los registros vitales y los c<strong>en</strong>sos<br />
<strong>de</strong> 1961, 1971 y 1981. Para 1961, diversos autores construyeron<br />
tab<strong>la</strong>s <strong>de</strong> mortalidad que difier<strong>en</strong> <strong>en</strong>tre sí; por<br />
ello, se escogió aquél<strong>la</strong> cuyo nivel <strong>de</strong> mortalidad infantil<br />
se aproximaba más al <strong>de</strong>rivado <strong>de</strong> <strong>la</strong>s estadísticas vitales<br />
sin corrección. Las estimaciones <strong>de</strong>l período 1990-1991<br />
se calcu<strong>la</strong>ron con <strong>la</strong> información prov<strong>en</strong>i<strong>en</strong>te <strong>de</strong> los registros<br />
vitales, consi<strong>de</strong>rando <strong>la</strong>s dos fu<strong>en</strong>tes oficiales antes<br />
m<strong>en</strong>cionadas.<br />
Para el período 1995-2000, según estimaciones <strong>de</strong><br />
CELADE, el subregistro <strong>de</strong> nacimi<strong>en</strong>tos alcanzaba a un<br />
9;1 por ci<strong>en</strong>to, y el <strong>de</strong> <strong>de</strong>funciones se estima <strong>en</strong> 15,4 por<br />
ci<strong>en</strong>to (Bay y Orel<strong>la</strong>na, 2007).<br />
(1) Oficina C<strong>en</strong>tral <strong>de</strong> Estadística e Informática, actualm<strong>en</strong>te INE y el Ministerio<br />
<strong>de</strong> Sanidad y Asist<strong>en</strong>cia Social, actualm<strong>en</strong>te Ministerio <strong>de</strong>l Po<strong>de</strong>r Popu<strong>la</strong>r para<br />
<strong>la</strong> Salud (MPPS).<br />
XXI<br />
<strong>Mortalidad</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>niñez</strong><br />
VENEZUELA<br />
XXI.1.2. C<strong>en</strong>sos<br />
Los tres últimos c<strong>en</strong>sos, realizados <strong>en</strong> 1981, 1990 y 2001,<br />
han incluido <strong>la</strong>s preguntas pertin<strong>en</strong>tes para estimar <strong>la</strong><br />
mortalidad <strong>en</strong> los primeros años <strong>de</strong> vida. La omisión c<strong>en</strong>sal<br />
estimada para estos c<strong>en</strong>sos es <strong>de</strong> 7,4; 8,9; y 7,7 por<br />
ci<strong>en</strong>to, respectivam<strong>en</strong>te. (CELADE, 2008).<br />
XXI.1.3. Encuestas por muestreo<br />
En 1977 se realizó <strong>la</strong> Encuesta Nacional <strong>de</strong> Fecundidad<br />
(ENF-77) <strong>en</strong> el marco <strong>de</strong> <strong>la</strong> Encuesta Mundial <strong>de</strong> Fecundidad.<br />
Esta <strong>en</strong>cuesta incluye <strong>la</strong>s preguntas pertin<strong>en</strong>tes para estimar<br />
<strong>la</strong> mortalidad <strong>en</strong> forma indirecta como así también<br />
historia <strong>de</strong> nacimi<strong>en</strong>tos, lo que permite obt<strong>en</strong>er también<br />
estimaciones directas. La Encuesta Nacional <strong>de</strong> Pob<strong>la</strong>ción<br />
y Familia 1998 (EMPOFAM), <strong>en</strong> tanto, permite obt<strong>en</strong>er<br />
estimaciones directas a partir <strong>de</strong> historia <strong>de</strong> nacimi<strong>en</strong>tos.<br />
XXI.2. Estimaciones <strong>de</strong>l Grupo<br />
Interag<strong>en</strong>cial para <strong>la</strong> Estimación<br />
<strong>de</strong> <strong>Mortalidad</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> Niñez<br />
(IGME) y <strong>de</strong>l CELADE<br />
Para que el usuario no especializado <strong>en</strong> <strong>la</strong>s técnicas <strong>de</strong><br />
estimación t<strong>en</strong>ga <strong>una</strong> guía sobre los <strong>datos</strong> aquí incluidos,<br />
a continuación se realiza un breve análisis <strong>de</strong> <strong>la</strong>s características<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong>s estimaciones y <strong>de</strong> <strong>la</strong>s t<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cias con <strong>base</strong><br />
<strong>en</strong> <strong>la</strong>s diversas fu<strong>en</strong>tes.