07.01.2013 Views

sátira quinta - InterClassica

sátira quinta - InterClassica

sátira quinta - InterClassica

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

linguae titubantia; nam a "plecto" 33 ea forma potest exire<br />

plectorium, qua ab cingo cinctorium, a emungo<br />

emunctorium, a tego tectorium; quid quod pulsare magis<br />

pertinet ad plectra chordasque, quam ad parietum<br />

tectoria. Haec dixi, ne antiqua lectio dispungatur.<br />

26-27.- HIC EGO, sensus est: si more aliorum<br />

poetarum, mihi essent voces centum, centum ora, et<br />

centum linguae optandae, non facerem id in decantandis<br />

fabulis, sed potius in declarando hoc animi mei sensu et<br />

amore erga te meo. Dicit itaque, EGO AVSIM<br />

DEPOSCERE MIHI, id est, optare, HIC, id est, in hac<br />

parte in qua cupio animum meum tibi notum facere,<br />

[CENTVM] VOCES, id est, centum linguis, totidemque<br />

oribus procedentes simul; nam sic haec dividua sunt<br />

accipienda; VT QVANTVM EGO FIXI TE MIHI, id<br />

est, in animo et memoria mea, IN PECTORE<br />

SINVOSO, id est, in corde, quod multos habet sinus et<br />

latebras; sed et tres sinus habet cor, auctore Aristotele<br />

, ubi sunt receptacula et quasi fontes<br />

sanguinis.<br />

28-29.- TRAHAM VOCE PVRA, id est,<br />

expromam 34 voce non ficta, ET VERBA RESIGNENT,<br />

id est, id quod clausum signatumque est in corde aperiant.<br />

Nam "resignare" 35 est id quod signatum est aperire, ut<br />

iure consultus in libro Diges. titu. de poenis qui vivi, inquit, testamentum aperuit et resignavit 36 ;<br />

TOTVM HOC QVOD LATET FIBRA ARCANA, id est,<br />

in corde meo, quanquam fibrae propriae iecoris sunt;<br />

NON ENARRABILE, id est, quod vix ullis verbis<br />

enarrari et explicari potest.<br />

30-36.- CVM PRIMVM, dicit a pubertate se coepisse<br />

dare operam Cornuto philosophiae praeceptori.<br />

Dicit igitur, [O CORNVTE EGO] SVPPOSVI ME TIBI,<br />

id est, sub disciplina tua posui. CVM PRIMVM<br />

PVRPVRA CVSTOS, id est, toga praetexta, qua<br />

utebantur pueri ad annum usque duodevigesimum, in quo<br />

togam virilem sumebant; "praetexta" autem dicebatur,<br />

quia fila purpurea habebat intertexta. "Custodem" autem<br />

appellavit purpuram, quod illa aetas sub custodibus et<br />

paedagogis est; CESSIT MIHI, id est, ego excessi ex ea<br />

aetate. Terentius in Andria : is 37 postquam<br />

excessit ex ephebis Sosia/ liberior 38 vivendi fuit potestas.<br />

[ET CVM] BVLLA, scilicet aurea; quod<br />

(33) plecto: plectro P.<br />

(34) expromam: expromem R.<br />

(35) resignare: resinare P.<br />

(36) aperuit et resignavit: aperuerit recitaverit resignavit Z.<br />

(37) is: nam is P.<br />

(38) liberior: liberius P Z.<br />

titubantia (los plectros de su lengua que tartamudeaban/<br />

titubeaban con las narices goteando 7 ); pues de plecto puede<br />

salir esta forma plectorium, como de cingo, cinctorium, de<br />

emungo, emunctorium, de tego, tectorium; esto porque<br />

pulsare pertenece más a los pectros y a las cuerdas que a los<br />

estucados (tectoria) de las paredes; esto lo he dicho para que<br />

no se elimine 8 la antigua lectio.<br />

26-27.- HIC EGO (aquí yo), el sentido es: si, según<br />

la costumbre de algunos poetas, yo deseara cien voces, cien<br />

bocas y cien lenguas, no lo haría al cantar fábulas, sino más<br />

bien al declarar mis sentimientos y mi amor hacia ti; dice, por<br />

tanto, EGO AVSIM DEPOSCERE MIHI (yo me atrevería a<br />

pedir), es decir, desear, HIC (aquí), en esta parte en la que<br />

deseo que conozcas mi alma, [CENTVM] VOCES (cien<br />

voces), es decir, procedentes de cien lenguas y otras tantas<br />

bocas al mismo tiempo, pues así han de ser entendidos estos<br />

numerales, VT QVANTVM EGO FIXI TE MIHI (para<br />

cuánto yo te he clavado a mí), es decir, en mi<br />

ánimo y en mi memoria, IN PECTORE SINVOSO (en mi<br />

sinuoso pecho), es decir, en el corazón, que tiene muchos<br />

senos y escondrijos, pero también, según Aristóteles , el corazón tiene tres senos, donde están los<br />

receptáculos y como las fuentes de la sangre;<br />

28-29.- TRAHAM VOCE PVRA ( traer con<br />

voz pura), es decir, expresar con voz no fingida, ET VERBA<br />

RESIGNENT (y las palabras revelen), es decir,<br />

abran lo que cerrado y sellado hay en el corazón; pues<br />

resignare es abrir lo que está sellado, como el iureconsultus<br />

en el libro del Digesto, título "De los castigos" , dice: qui vivi testamentum aperuit et resignavit (quien<br />

abrió el testamento de un vivo y lo volvió a sellar). TOTVM<br />

HOC QVOD LATET FIBRA ARCANA, (todo esto que late<br />

en mis arcanas fibras), es decir, en mi corazón, aunque las<br />

fibrae son propias del hígado, NON ENARRABILE<br />

(inenarrable), es decir, que apenas puede contarse y<br />

explicarse con palabras.<br />

30-36.- CVM PRIMVM (tan pronto como), dice que<br />

desde la pubertad empezó a trabajar para Cornuto, su<br />

preceptor de filosofía. Dice, pues, [O CORNVTE EGO]<br />

SVPPOSVI ME TIBI ((Cornuto!, yo me sometí a ti), es decir,<br />

me puse bajo tu disciplina. CVM PRIMVM PVRPVRA<br />

CVSTOS (tan pronto como la púrpura custodia), es decir, la<br />

toga pretexta, que llevaban los niños hasta los diecisiete años,<br />

en que tomaban la toga viril; ahora bien, y praetexta se<br />

llamaba porque tenía hilos de púrpura entretejidos<br />

(intertexta), y la llamó púrpura custos, porque aquella edad<br />

estaba bajo custodes y pedagogos; CESSIT MIHI (me dejó),<br />

es decir, yo salí de esta edad. Terencio en La Andriana : is postquam excessit ex ephebis Sosia/ liberior vivendi<br />

fuit potestas (desde que él salió de las filas de los efebos,<br />

amigo Sosia, tuvo ocasión de vivir con<br />

(7) TN.<br />

(8) Dispungo lo utiliza Nebrija también al comentar expungo y lo hace<br />

equivalente a delere.<br />

128

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!