BERRIA, 2010-03-26, 2-3 - datu-basea16
BERRIA, 2010-03-26, 2-3 - datu-basea16
BERRIA, 2010-03-26, 2-3 - datu-basea16
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
4 berria <strong>2010</strong>eko martxoaren <strong>26</strong>a, ostirala<br />
Harian › Iritzia<br />
Trapu<br />
zaharrak<br />
ertako artzapezpikuen eskutitzak<br />
B jaso zituen Vatikanoak,eskua sartu<br />
behar zela eskatzen zioten Vatikanoari.<br />
Hori isilik.Apaiz pederastak,ordea,bai,eskua<br />
sartzen jarraitu zuen.<br />
Oraingoan Estatu Batuetan<br />
lehertu da eskandalua.24 urtez<br />
eskola bateko 200 ume gorrei<br />
sexu gehiegikeriak egin arren,<br />
errukituta,Vatikanoak barkatu<br />
egin zion apaiz pederastari.Eskutitzen<br />
hartzailea<br />
Ratzinger zen,aita santu<br />
egin zutena.Barkamena<br />
gauza garbia da.Batez ere,<br />
Zuzendaria:<br />
Martxelo Otamendi<br />
Zuzendariordea:<br />
Xabin Makazaga<br />
Edizio arduraduna:<br />
Lurdes Huizi<br />
Argitaratzailea:<br />
Euskal Editorea SM<br />
Publizitatea: Iragarri SM<br />
Lege gordailua:<br />
SS-0662/<strong>03</strong><br />
Batzorde parekidea:<br />
0712I84059<br />
Egoitza nagusia:<br />
Martin Ugalde kultur parkea.<br />
Gudarien Etorbidea, z/g.<br />
20140 Andoain.<br />
Telefonoa:<br />
(0<strong>03</strong>4) 943-30 40 30<br />
Faxa: (0<strong>03</strong>4) 943-30 09 43<br />
Webgunea:<br />
www.berria.info<br />
Posta elektronikoa:<br />
berria@berria.info<br />
Publizitatea:<br />
publi@iragarri.net<br />
Harpidetza saila:<br />
(0<strong>03</strong>4) 943 - 30 43 45<br />
Date: <strong>26</strong>/<strong>03</strong>/<strong>2010</strong><br />
Exemplaire: 2.100<br />
Editeur: Euskal Editorea s.l.<br />
Directeur de publication:<br />
Martxelo Otamendi<br />
Comission paritaire:<br />
0712I84059<br />
Delegation Labourd:<br />
Lisses 3, 64100-Baiona.<br />
Tel.: (0<strong>03</strong>3) 559256220.<br />
Fax: (0<strong>03</strong>3) 5592543<strong>03</strong>.<br />
E-mail: lapurdi@berria.info<br />
ORDEZKARITZAK<br />
Araba: Bizenta Mogel, 6.<br />
Posta kodea: 01008<br />
Gasteiz. Telefonoa:<br />
945-15 04 52. Erredakzioko<br />
faxa: 945-14 83 07.<br />
Posta elektronikoa:<br />
araba @berria.info.<br />
Bizkaia: Uribitarte kalea, 18,<br />
3. C. Posta kodea: 48001<br />
Bilbo. Telefonoa:<br />
94-435 <strong>26</strong> 00. Erredakzioko<br />
faxa: 94-423 49 75.<br />
Posta elektronikoa:<br />
bizkaia@berria.info.<br />
Lapurdi: Lisses, 3. Posta<br />
kodea: 64100 Baiona.<br />
Telefonoa: 559-25 62 20.<br />
Faxa: 559-25 43 <strong>03</strong>.<br />
Posta elektronikoa:<br />
lapurdi @berria.info.<br />
Nafarroa: Iratxeko Monasterioa,<br />
45, 13. Posta kodea:<br />
31011 Iruñea. Telefonoa:<br />
948-36 66 22.<br />
Publizitatea: 948-36 66 23.<br />
Posta elektronikoa:<br />
nafarroa@berria.info.<br />
berria<br />
Jira<br />
Xabier Lekuona<br />
‘Eurolandia,<br />
mon amour’<br />
Joseba Felix<br />
Tobar-Arbulu<br />
Ingeniaria<br />
etxeko trapu zaharrak irten ez daitezen<br />
nahi denean.<br />
Elizaren salaketa batek ez du inoiz<br />
apaiz pederasta bat epaileen esku utzi.<br />
Barne epaiketak egin ohi ditu —lana erruz<br />
izango dute,lan kargaz abailduta izango<br />
dira erabat—,eta,gehienez,infernura bidaltzen<br />
ditu errudunak.Hau da,elizbarruti<br />
batetik bestera dantzan jartzen ditu esku<br />
sartzaileak,gozatzen jarrai dezaten.<br />
Dirudienez,Eliza ez da jakitun pederastia<br />
munduko ia zigor kode guztietan<br />
jasotzen dela.Eta okerragoa<br />
dena,munduko ia zigor kode guztien<br />
bermatzaileek,dirudienez,ez<br />
dakite Elizak pederastia kasu<br />
horiek guztiak ezkutatzen<br />
dituela.Fakultateko ikasleei<br />
galdetu beharko diegu<br />
1980ko hamarkadaren erditik aurrera,<br />
aparteko eztabaida luzeak<br />
ezagutu ditugu euroaren inguruan.<br />
Ia paradisua zen Eurolandian<br />
sartu behar zen, kasik edozein<br />
modutan. Salatu genuen egoera<br />
hori, baina eraginik batere gabe.<br />
Horixe omen zen apustu bakarra.<br />
Geroago, zertxobait gehiago ikasi<br />
dugu, eta kritika sendoago egin.<br />
Baina ortodoxiak bere horretan dirau.<br />
Ikus dezagun, gaingiroki bada<br />
ere, nola dagoen paradisu hura.<br />
Mezua hauxe zen: 1999an, euroa<br />
martxan jarri zenean, uste zen Europako<br />
moneta batasuneko partaideen<br />
arteko desberdintasunak murriztuz<br />
joango zirela. Halaber, langabezia<br />
tasak bateratuko zirela<br />
beste aldagai makroekonomiko garrantzitsuak<br />
bezalaxe: lan-indarraren<br />
unitate-kostuak, produktibitatea<br />
edo lehiakortasuna, defizit<br />
fiskala edo eta gobernu-zorrak. Azkenean,<br />
aberastasuneko ezberdintasunak,<br />
per capita errentetan<br />
neurtuz, murriztuz ere joango ziren.<br />
Hala ere, euroa martxan jarri eta<br />
lehen hamarkadan, 2009a arte, dibergentzia<br />
izan da nagusi, ez konbergentzia,<br />
eta partaide diren estatuen<br />
artean tentsioak areagotu<br />
egin dira. Izan ere, 1999tik 2009ra<br />
doan artean, S. Eijffinger eta E.<br />
Mujagic autoreek txarren eta ondoen<br />
aritu diren estatuen egoera<br />
konparatu dute (http://www.project-syndicate.org/commentary/<br />
eijffinger2/English).<br />
1999an, inflazioari dagokionez,<br />
nola deitzen zaion baten<br />
zein bestearen jokabideari.<br />
inflazio tasa altuenetik baxuenera<br />
bi puntu zeuden; 2009an, 5,9 puntu.<br />
Hazkunde ekonomikoari dagokionez,<br />
Irlandaren eta Portugalen arteko<br />
ezberdintasuna, hamarkadaren<br />
lehen erdian, portzentajean,<br />
%4.8 zen; 2009an %6. Lehiakortasunari<br />
dagokionez, 1999an desberdintasuna<br />
25 puntukoa zen; 2008an<br />
66,2. Lan-indarraren unitatearen<br />
kostuei dagokienez, 5,4 tik 31,8ra joan<br />
da, eta langabezia %10,1etik,<br />
%15,4ra.<br />
Gobernu-zorrei dagokienez, Finlandiak<br />
gobernu-zorrik txikiena<br />
zeukan, barne produktu gordinaren<br />
%45,5; Italiak %68,2. 2009an,<br />
Finlandiak %39,7 dauka, baina Italiak<br />
%100 baino gehiago. —Egoera<br />
are txarragoa da gobernu-defizitei<br />
dagokienez—.<br />
Ondorioz, tentsioak nonahi azaldu<br />
dira, hala Europar Batasunaren<br />
barruan nola kanpoan, eta, bi autoreon<br />
ustez, segur aski, tentsio horiek<br />
areagotu egingo dira hurrengo<br />
urteetan.<br />
Nonahi Greziaren kasua aipatu<br />
da. Baina oso sinplista da euroaren<br />
arazo sakona soilik Grezian jartzea(http://www.project-syndicate.org/commentary/james38/English).<br />
Egia da Greziaren egoera<br />
tragedia bat dela<br />
(http://money.cnn.com/<strong>2010</strong>/02/19/<br />
news/economy/euro.crisis.fortune/).<br />
Baina Italia, Irlanda eta Espainiar<br />
estatua antzeko egoeran daude<br />
defizit publikoari eta kanpo-zorrari<br />
dagokienez<br />
(http://www.project-syndicate.org/<br />
commentary/roubini22/English).<br />
1980ko hamarkadaren azken urteetako<br />
Europar Batasunari (EBri)<br />
buruz entzun ziren paradisuko<br />
oihartzun haiek fikziozkoak ziren.<br />
‘Pipeline’-ak<br />
as hodiak Zuberoa zeharkatzeko la-<br />
G nak jada handi eta latz zitzaizkigun.<br />
Ohitu gara mende laurdenaren buruan<br />
lur pean dabilan altzairuzko mamu horri<br />
eta badakigu Bosmendietak erdiz erdi<br />
urratzen dituela, behialako Altzaiko herensugearen<br />
antzera. Orain, progresoaren<br />
izenean, Kamerun eta Txad artean<br />
doan petrolio pipeline-aren<br />
on-gaitzak aipatzen dira, proiektua<br />
Munduko Bankuak finantziatu zuela.<br />
Egina da, pigmear jendaldeen<br />
oihanak zitzikatuz eta<br />
hauek hirietan, hiesaz eri<br />
eta alkoholaz hordi, miseriaren<br />
ateetan metatzera<br />
behartuz.<br />
Bira<br />
Itxaro Borda<br />
Erabat. Errealitatea oso gordina<br />
da, eta nahikoaizan da banku<br />
erraldoiek —batez ere AEBetakoek—,<br />
subprimezabor kredituen bidez,<br />
nahita bultzaturiko finantzakrisi<br />
bat izatea EBko paradisuzko<br />
egitura osoa hankaz gora jartzeko.<br />
Ondorioz, eta lehen urrats gisa,<br />
Greziak diru laguntza behar omen<br />
du, gobernuak zorra kitatzeko.<br />
Baina arazoa sendoagoa da. Hona<br />
hemen ahots argi eta esanguratsu<br />
bat, Randall Wray-rena<br />
(http://209.85.129.132/search?q=<br />
cache:tElIt4eK1CgJ:www.<br />
counterpunch.org/auerback0223<strong>2010</strong>.html+randall+wray<br />
+eu): «Badakigu Wall Street-eko<br />
guztiek ikusi zutela hori [krisia,<br />
alegia] etortzen. (…) Krisia ez zen<br />
Errealitatea oso<br />
gordina da, eta<br />
nahikoa izan da banku<br />
erraldoiek —batez ere<br />
AEBetakoek—,<br />
subprime zabor<br />
kredituen bidez,<br />
nahita bultzaturiko<br />
finantza-krisi bat<br />
izatea EBko<br />
paradisuzko egitura<br />
osoa hankaz gora<br />
jartzeko<br />
Bagieli leinukoak halaz laborantzan<br />
plantatzen dira, eta gauzen jabetasun<br />
zekena irakasten zaie, kostariak kosta.<br />
Ez dute sekula ez paperik, ez lurrik, are<br />
gutxiago ontasun materialik ukan. Emeki<br />
emeki, Kameruneko bantuak eskolen<br />
bidez asimilatzera bortxatzen dituzte.<br />
Diskriminazioa pairatzen dute, baina ber<br />
denboran ihardokitzen eta nahi dutena<br />
–ez dutena, hobe– agertzen ikasten<br />
dute. Ez dira, ordea, makurren akabantzan,<br />
ezen Gaz de France<br />
multinazionalak lurralde haietan<br />
gas-hodi bat pasaraziko<br />
duelako eta haren saihetsean<br />
trenbide moderno bat lerratuko<br />
baita. Oihana debekatzen<br />
zaie, eta laster ez da ehiztaririk<br />
izango.<br />
Herensugearen dolorea,<br />
han eta hemen.<br />
akats bat… bazekiten enpresa<br />
[Goldman] produktu toxikoez beteta<br />
zegoela (…) 2001etik 2009ko azaro<br />
arte (…) Goldmanek tresna finantzarioak<br />
sortu zituen Europako<br />
gobernuaren [Greziaren] zorra<br />
estaltzeko, kasurako moneten trukearen<br />
bidez edo zorra etorkizunera<br />
bultzatuz. (…) Beste hitzez esanda,<br />
Wall Street-ek, Goldman eta AI-<br />
Gren bidez, zorra sortzen lagundu<br />
zuen, gero litezkeen ordaintze ezari<br />
buruzko histeria sortzen arituz.<br />
(…) Haiek sortu zuten nahasketa<br />
hau, eta ez dute soilik mozkina hartzen<br />
hortik, baizik eta susperraldia<br />
baztertzen ari dira, langabezia, gosea,<br />
bizitzaren deuseztapenak kausatuz...<br />
(…) Greziak, eta, oro har,<br />
Eurolandiak, baita gainontzeko<br />
munduak ere, guztiek, atseden bat<br />
behar dute Wall Street-eko erakundeen<br />
bidez gure ekonomiek jasotzen<br />
duten manipulaziotik eta deuseztatzetik<br />
—erakunde horiek<br />
mozkinak jasotzen dituztelarik,<br />
beraiek sortzen dituzten burbuila<br />
espekulatiboetatik—. Atsedena<br />
enpresak, etxe-jabeak eta gobernuak<br />
zorretan ehortzi izatetik, baita<br />
atsedena erakunde horiek sortzen<br />
dituzten krisietatik ere…<br />
[Hortaz], nahasketa hori sortu zuten<br />
Goldman Sachs-en eta antzeko<br />
finantza-erakundeen aurka gerra<br />
deklaratu behar da». Eta Greziari<br />
buruz, ikus Wray-ri egindako elkarrizketa:http://neweconomicperspectives.blogspot.com/<strong>2010</strong>/<strong>03</strong>/interview-with-randall-wrayabout.html.<br />
Gerra horretan tresna demokratiko<br />
eta legal guztiak erabili behar<br />
dira nahasketa finantzario hura<br />
sortu dutenen kontra. Bestela,<br />
behin eta berriz gauza bera egiten<br />
ahaleginduko dira.<br />
Eta Euskal Herrian, zer? Estaturik<br />
gabeko Euskal Herrian arazoak<br />
areagotzen ari dira, hala Iparraldean<br />
nola Hegoaldean. Politika mailan,<br />
euskal errepublika independente<br />
baten beharra gero eta beharrezkoagoa<br />
eta onartuagoa da<br />
abertzaleon artean. Eta ekonomiaz?<br />
Zer daukagu esateko euskaldunok<br />
subiranotasun ekonomikoaz?
Change language