26.08.2013 Views

Jakintza-arloa: Historia Komunitate zientifiko euskalduna - Euskara

Jakintza-arloa: Historia Komunitate zientifiko euskalduna - Euskara

Jakintza-arloa: Historia Komunitate zientifiko euskalduna - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

159<br />

III. Hizkuntza estandarraren bidean (1954-1968)<br />

Biltzarrean laburbildu eta mamituko zena. Noski, hauek guztiak modu batera edo<br />

bestera, euskararen batasunaren alde zeuden, baina baziren ere, hizkuntzaren<br />

batasunaren aurka zeudenak edota lehentasunezkoa jotzen ez zutenak, oro har<br />

euskalkien aldekoak zirenak.<br />

Hizkuntzaren batasunaren inguruko eztabaida, proposamen eta iritzi desberdinak<br />

Koldo Zuazok aztertu zituen bere doktorego-tesian 15 , eta duela urte batzuk gai<br />

berdinaren gainean halako errebisio bat aurkeztu du 16 . K. Zuazok batasun prozesuaren<br />

iritzi eta protagonista nagusiak ikertzen dituen bitartean, guk kapitulu honetan eztabaida<br />

horren plazak (edo azpiegitura kulturalak) aztertu ditugu, hau da, biltzarrak eta elkarte<br />

desberdinak, euskarazko erregistro jasoaren lehen finkatzea ekarri zutelako eta biltzar<br />

akademikoak euskaraz funtzionatu zuten aditu euskaldunen topaguneak izan zirelako.<br />

Beraz, euskararen inguruko eztabaidak, elkarteak, eta ekimenak, <strong>Komunitate</strong> Zientifiko<br />

Euskaldunaren lehen nukleoa osatu eta finkatu zuten. Horregatik hizkuntzaren batasun<br />

prozesua, gure ikergaia ez den arren, aztertu egingo dugu haren inguruan eta ez beste<br />

ikergune batzuetan hasi baitzen artikulatzen euskaraz komunikatzen zen aditu talde bat.<br />

<strong>Euskara</strong>ren egoera hezkuntzan: ikastolak eta katedrak<br />

Gerraosteko lehen ikastola Donostiako pisu batean antolatu zuen E. Zipitriak<br />

1945ean. Gerora 50eko hamarkadan ikastola gehiago (garai hartan etxe eskola zirenak)<br />

sortu ziren Donostian 17 , eta 60ko hamarkadan beste lurraldeetan ere ikastolak ireki<br />

ziren, lehenik Bizkaian, eta gero Araba, Nafarroa eta Iparraldean. Dena den lehen<br />

ikastola legala 1966. urtean inauguratu zen Bilbon 18 , Euskaltzaindiaren babesarekin eta<br />

A. Irigoienen kudeaketa lanari esker. Ikastetxeari lehen euskaltzainburuaren izena jarri<br />

zitzaion eta zuzendaria Julita Berrojalbiz izan zen 19 . Aurretik, Donostian, zenbait<br />

euskaltzalek Santo Tomas Lizeoa ireki zuten. Ordura arte ikastoletan euskaraz<br />

irakurtzen, idazten eta oinarrizko eragiketa matematikoak ikasten zituzten umeek, baina<br />

15<br />

K. Zuazok tesia 1987an aurkeztu zuen eta hurrengo urtean argitaratu (Zuazo, 1988)<br />

16<br />

(Zuazo, 2005)<br />

17<br />

Donostiako ikastolen eta oro har ikastolen mugimenduaren historia Idoia Fernandez-ek aztertu du<br />

(Fernandez Fernandez, 1994)<br />

18<br />

(Lizundia, 2004b: 624)<br />

19<br />

Euskaltzaindiaren sasoiko Batzar-agirietan proiektuaren gauzatzearen gaineko detaileak bileraz bilera<br />

aipatzen dira.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!